Nowotwory narządów płciowych najczęściej wykrywane u polskich kobiet. Ich liczba wciąż rośnie!
Nowotwory narządów płciowych są jednym z głównych problemów zdrowotnych kobiet w Polsce. Wczesna diagnoza i rozpoczęcie leczenia są kluczowe dla poprawy rokowań i jakości życia pacjentek. Niestety pod tym względem Polska wciąż goni Europę.
Nowotwory narządów płciowych najczęściej wykrywane u Polek
Do nowotworów narządów płciowych, które są najczęściej diagnozowane u Polek należą:
- rak trzonu macicy,
- rak szyjki macicy,
- rak jajnika.
Biorąc pod uwagę szerszy kontekst, należy podkreślić, że najczęstszym nowotworem wykrywanym u polskich kobiet jest rak piersi. Z powodu chorób nowotworowych co roku w Polsce umiera ponad 100 tysięcy osób. Rocznie wykrywa się około 14 tysięcy przypadków nowotworów żeńskich narządów płciowych, co stanowi 15 procent zgonów z przyczyn nowotworowych wśród kobiet w naszym kraju.
W krajach Unii Europejskiej, w tym w Polsce, rośnie zachorowalność i liczba zgonów spowodowanych przez nowotwory złośliwe żeńskich narządów płciowych. Nie wszystkie rodzaje nowotworów występują jednak z taką samą częstotliwością i śmiertelnością.
Rak trzonu macicy - zachorowalność, śmiertelność, przyczyny
W ciągu ostatnich 10 lat liczba zachorowań na raka trzonu macicy znacznie wzrosła, co spowodowało wzrost śmiertelności. Rak trzonu macicy jest najczęstszym nowotworem narządów płciowych u kobiet w krajach wysoko rozwiniętych. W Polsce zachorowalność na ten nowotwór jest wyższa niż średnia europejska i wciąż rośnie. W 2020 roku według danych Globocan, w Polsce wykryto 9869 przypadków raka trzonu macicy.
Dobra informacja jest taka, że jest to jeden z najlepiej rokujących nowotworów narządów płciowych. Wskaźnik 5-letniego przeżycia w Polsce wynosi około 76 procent. Należy jednak zauważyć, że w krajach skandynawskich wskaźnik ten jest wyższy i przekracza 80 procent.
Najbardziej narażone na raka trzonu macicy są kobiety w okresie okołomenopauzalnym i menopauzalnym. Jednym z powodów wzrostu zapadalności na ten nowotwór jest wydłużanie się średniej długości życia. Inne czynniki ryzyka to między innymi: nadmierna ekspozycja na estrogeny, zespół metaboliczny, cukrzyca, nadwaga i otyłość oraz inne choroby związane z zaburzeniami metabolizmu. Można się więc spodziewać, że liczba zachorowań na raka trzonu macicy w kolejnych latach będzie rosła.
Rak szyjki macicy - zachorowalność, śmiertelność, przyczyny
W Polsce zapadalność na raka szyjki macicy jest na średnim poziomie. W ostatnich latach odnotowano spadek liczby zachorowań i zgonów z tego powodu. Z danych Narodowego Funduszu Zdrowia wynika, że co roku wykrywa się około 3 tysięcy nowych przypadków raka szyjki macicy i około 1500 zgonów z tego powodu. Badanie Concord-3 przeprowadzone w latach 2010-2014 wykazało, że wskaźnik pięcioletnich przeżyć w Polsce wynosi około 55 procent, natomiast w Norwegii i Szwecji jest on znacznie wyższy i sięga około 70 procent.
Przyczyny raka szyjki macicy są złożone i wieloczynnikowe, jednak najważniejszą rolę odgrywa zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Wirus ten przenoszony jest się drogą płciową i może powodować zmiany przedrakowe lub rakowe w komórkach nabłonka szyjki macicy. Wirus HPV odpowiada za 80% przypadków raka szyjki macicy.
Inne czynniki ryzyka raka szyjki macicy to między innymi: wczesne rozpoczęcie aktywności seksualnej, duża liczba partnerów seksualnych, niedobór odporności, współistnienie innych chorób przenoszonych drogą płciową, przyjmowanie doustnych środków antykoncepcyjnych, wielodzietność, palenie papierosów.
Rak jajnika- zachorowalność, śmiertelność, przyczyny
W Polsce co roku 3700 kobiet dowiaduje się, że ma raka jajnika, a 2700 umiera na tę chorobę. W ciągu ostatnich 20 lat powyższe dane nie zmieniły się znacząco, podczas gdy w innych krajach europejskich obserwuje się znaczny spadek zachorowań i zgonów. Rak jajnika jest nowotworem o dużej śmiertelności, co wynika przede wszystkim z tego, że najczęściej wykrywany jest w zawansowanym stadium rozwoju.
Do czynników ryzyka zwiększających prawdopodobieństwo zachorowania na raka jajnika należą między innymi: wiek pomenopauzalny, obciążenia rodzinne, mutacje genetyczne, niepłodność, późne macierzyństwo, leczenie hormonalne, nadwaga, otyłość, dieta bogata w tłuszcze nasycone, palenie papierosów, nadmierne spożywanie alkoholu.
