Rak jelita grubego - 8 faktów, które zachęcą Cię do kolonoskopii
Specjaliści alarmują: od kilku lat zachorowalność na raka jelita grubego u obu płci wzrasta, a chorują coraz młodsi. „W 80% przypadków, diagnozowany jest w postaci zaawansowanej i to rzutuje na tak zwaną medianę 5-letniego przeżycia.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow. Dlaczego nie powinniśmy się bać ani wstydzić kolonoskopii? Przedstawiamy 8 faktów na temat raka jelita grubego. Artykuł powstał na podstawie rozmowy ze specjalistą gastroenterologiem, lek. med. Jackiem Kowerzanow.
W 90% rak jelita grubego nie jest związany rodzinnie
W 90% rak jelita grubego nie jest związany rodzinnie, co oznacza, że najczęściej występuje u osób, u których w rodzinie nie stwierdzono wcześniej przypadków tej choroby.
„W 90% mówimy o tzw. raku sporadycznym, czyli nie związanym rodzinnie. Nowotwory występujące rodzinnie stanowią 10% raka jelita grubego. Rak sporadyczny w większości przypadków powstaje na bazie gruczolaków, czyli zmian polipowatych w jelicie grubym.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
Rak jelita grubego stanowi drugą w kolejności przyczynę zgonów nowotworowych w naszym kraju. Choć diagnozowany jest częściej u mężczyzn, chorują również kobiety. W skali globalnej jest trzecim najczęściej diagnozowanym nowotworem u mężczyzn i drugim u kobiet.
„Przyjmujemy, że w Polsce nowych zachorowań jest około 17 -18 tysięcy, natomiast zgonów z powodu raka jelita grubego mamy około 12 tysięcy. Na świecie jest to liczba około miliona rocznych nowych zachorowań i około pół miliona zgonów każdego roku." - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
Według badań amerykańskich naukowców, ponad połowa przypadków raka jelita grubego w Stanach Zjednoczonych spowodowana jest niezdrowymi nawykami.
„W głównej mierze zalicza się do nich dieta bogata w tłuszcze zwierzęce i czerwone mięso oraz uboga w błonnik. Nieprawidłowa dieta, a także niska aktywność fizyczna prowadzą do otyłości, która także przyczynia się do rozwoju raka jelita grubego. Należy także wspomnieć o takich czynnikach ryzyka jak palenie tytoniu i nadużywanie alkoholu.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
Choroba hemoroidalna - objawy, diagnoza, metody leczenia. Ekspert tłumaczy Refluks - objawy, przyczyny, leczenie. Ekspert tłumaczyKolonoskopia ratuje życie
Rozwój raka jelita grubego może trwać nawet 10 lat, nie dając w tym czasie żadnych niepokojących objawów.
„Większość nowotworów jelita grubego rozwija się na bazie gruczolaków, czyli zmian polipowatych. Od powstania polipa do zadziałania mutacji i rozwoju w kierunku raka jelita grubego mija 10 lat. Większość przypadków wykrywanych jest w stadium zaawansowanym.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
Wczesne wykrycie raka jelita grubego daje praktycznie 100% szans na wyleczenie i przeżycie pacjenta. Stąd też kolonoskopia nazywana jest badaniem ratującym życie.
„Tutaj mamy narzędzie, które nie tylko wykrywa zmiany wczesne czy zaawansowane, ale jednocześnie pozwala nam na usunięcie polipów czy zmian nowotworowych. Głównie chodzi o to, żebyśmy usuwali zmiany nowotworowe i nie pozwalali na to, aby doprowadziły do rozwoju raka jelita grubego. Pamiętajmy, że w momencie pojawienia się objawów jest już bardzo późno.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
Profilaktyczna kolonoskopia zalecana już od 40 roku życia
Mimo, że rak jelita grubego jest domeną osób starszych, coraz częściej chorują osoby poniżej 40 roku życia.
„Nowotwór ten wykrywany jest zazwyczaj u osób w siódmej i ósmej dekadzie życia. Niepokojące jest jednak to, że w ostatnich latach odnotowuje się coraz większą ilość zachorowań u osób młodych, poniżej czterdziestego roku życia.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
U osób nieobciążonych genetycznie zaleca się wykonywanie profilaktycznej kolonoskopii po ukończeniu 50 roku życia, jednak u 30% pacjentów w wieku 40 - 45 lat, poddającym się profilaktycznym badaniom wykrywane są już jakieś zmiany nowotworowe.
„Coraz więcej krajów skłania się ku temu, by u osób nieobciążonych rodzinnie tę granicę wieku z 50 roku życia przesunąć niżej. Coraz częściej mówi się także o tym, aby medianę wykonywania kolonoskopii skrócić z 10 do 5 lat. Myślę, że granica wieku powinna zostać przesunięta i należałoby rozpocząć profilaktyczną kolonoskopię w wieku 40 – 45 lat.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
Rak jelita grubego najczęściej daje przerzuty w wątrobie, w płucach, w węzłach chłonnych oraz w ośrodkowym układzie nerwowym.
“Rak jelita grubego lubi dawać przerzuty poprzez przerastanie ściany jelita grubego i naciekanie sąsiadujących narządów. Drugą drogą tworzenia przerzutów jest tzw. droga krwionośna. Tutaj rak najczęściej daje przerzuty w wątrobie ze względu na uczynienie jelita grubego. Może także powodować przerzuty w płucach i w ośrodkowym układzie nerwowym. Trzecią drogą jest droga naczyń chłonnych. Tutaj mówimy o przerzutach wregionalnych bądź odległych węzłochłonnych.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.