Stany skurczowe oskrzeli – objawy, powiązane choroby, leczenie
Czym są stany skurczowe oskrzeli?
Do stanów skurczowych oskrzeli dochodzi w wyniku reakcji mięśni gładkich tego narządu, skutkującej zmniejszeniem światła oskrzeli i w konsekwencji znacznie utrudnioną wymianą gazową. Reakcja taka może pojawić się na skutek działania różnorodnych bodźców, które nie wywołują żadnych objawów u osób zdrowych, i w zależności od przypadku charakteryzować się inną intensywnością oraz długością trwania.
Stany skurczowe oskrzeli – przyczyny i powiązane choroby
Astma oskrzelowaWydolność oskrzeli u osób cierpiących na astmę jest znacznie ograniczona. Choroba wiąże się z występowaniem przewlekłego stanu zapalnego, który w momentach zaostrzenia może powodować właśnie niekontrolowane skurcze oskrzeli. Charakterystycznym objawem dla astmy jest także gromadzenie się w oskrzelach gęstego śluzu, wydalanego później podczas odkrztuszania.
NerwicaU szczególnie wrażliwych pacjentów nerwicowych występuje niekiedy psychogenny skurcz oskrzeli. Pojawia się on na skutek silnych emocji (zarówno pozytywnych, jak i negatywnych) oraz stresu. Towarzyszy mu hiperwentylacja, która objawia się szybkim oddechem, uczuciem duszności, zawrotami głowy oraz tachykardią.
Spazm oskrzeliSkurcz oskrzeli może występować bezpośrednio na skutek wzmożonego wysiłku fizycznego – mamy wtedy do czynienia ze spazmem oskrzeli. Dochodzi do niego najczęściej u osób nieprzyzwyczajonych do wysiłku oraz u chorych na astmę, ale może również pojawić się samoistnie.
Reakcja anafilaktycznaPojawiająca się na skutek działania czynnika alergicznego bądź niealergicznego reakcja anafilaktyczna jest najgroźniejszą przyczyną, jaka może spowodować stany skurczowe oskrzeli. Towarzyszy jej obrzęk błony śluzowej, pokrzywka skórna, obniżenie ciśnienia tętniczego oraz nudności, wymioty i biegunka. W 2-3 % prowadzi do śmierci pacjenta, więc w przypadku zaobserwowania jej objawów należy jak najszybciej wezwać pogotowie.
Poinfekcyjna nadreaktywność oskrzeliZdarza się, że przyczyną występowania stanów skurczowych oskrzeli są przebyte infekcje dróg oddechowych. Dzieje się tak, ponieważ każda infekcja powoduje uszkodzenie błony śluzowej, która staje się nadmiernie wrażliwa na bodźce. W przypadku oskrzeli nadwrażliwość błon śluzowych prowadzi do skurczów oskrzeli w reakcji np. na wzmożony wysiłek fizyczny czy zbyt wysoką lub niską temperaturę powietrza.
AlergieAlergeny wziewne dostające się do oskrzeli mogą spowodować reakcję mięśni gładkich oraz ich nagły skurcz. Najczęściej za tego rodzaju reakcje odpowiedzialne są pyłki roślin, sierść zwierząt, składniki żywności, lateks, kurz oraz pleśń.
Jakie czynniki zewnętrzne mogą wywołać stany skurczowe oskrzeli?
Istnieją czynniki, które znacznie zwiększają ryzyko wystąpienia stanów skurczowych oskrzeli u osób chorych na astmę oskrzelową oraz nadreaktywność oskrzeli. Należą do nich:
dym papierosowy,
zanieczyszczenie powietrza (np. smog),
wysiłek fizyczny,
intensywne zapachy (np. perfumy),
suche lub zimne powietrze,
substancje chemiczne o działaniu drażniącym (np. aerozole, środki czystości).
Czym objawiają się stany skurczowe oskrzeli?
Głównym objawem stanów skurczowych oskrzeli jest kaszel o charakterze napadowym, któremu towarzyszy charakterystyczny, świszczący oddech. Występuje także uporczywe uczucie duszności, związane z obkurczeniem oskrzeli oraz ucisk w klatce piersiowej. Chory męczy się, nie potrafi złapać oddechu, w związku z czym bardzo często pojawia się również uczucie niepokoju i rozdrażnienie.
