Reumatoidalne zapalenie stawów, wcześniej określane jako artretyzm, to jedna z najpopularniejszych chorób reumatologicznych o podłożu autoimmunologicznym i charakterze zapalnym. Jest to choroba przewlekła, wobec czego leczenie koncentruje się wyłącznie na łagodzeniu skutków i hamowaniu postępów choroby (choć zdarzają się przypadki remisji choroby). Na szczęście RZS nie jest szczególnie często występującą chorobą, dotykając rocznie ok. 12 000 Polaków. Łącznie na reumatoidalne zapalenie stawów choruje w Polsce 350 000 osób.
W ramach reumatoidalnego zapalenia stawów, dłonie osoby chorej są stopniowo, ale symetrycznie deformowane. Wynika to z zapalenia tkanek łącznych, co niszczy stawy, zniekształca je i uniemożliwia prawidłowe funkcjonowanie, finalnie doprowadzając do niepełnosprawności, a w tym również do przedwczesnej śmierci.
Pierwsze objawy reumatoidalnego zapalenia stawów mogą być wręcz niezauważalne, rozwijając się przez kilka tygodni, a nawet miesięcy. Bardzo rzadko początek choroby ma przebieg ostry, gdzie chory doświadcza nagłego bólu mięśni i stawów, osłabienia, gorączki czy nawet utraty masy ciała.
Przyczyny reumatoidalnego zapalenia stawów nie są do końca znane, choć na podstawie danych statystycznych i niektórych badań poszukujących źródła RZS, można wysnuć kilka wniosków odnośnie czynników predysponujących do zachorowania.
Ryzyko zachorowania na reumatoidalne zapalenie stawów wzrasta wraz z obciążeniem genetycznym – jeżeli nasze rodzice chorowali na RZS, to szansa na zachorowanie w naszym przypadku wynosi od 2 do 5 razy więcej. Szansę na wywołanie reumatoidalnego zapalenia stawów wzmaga również palenie papierosów i przewlekły stres.
Do potencjalnych czynników wywołujących RZS może należeć także zakażenie niektórymi bakteriami i wirusami, a także genetyczny defekt układu odpornościowego. Wykazano również, że kobiety chorując na reumatoidalne zapalenie stawów 3 razy częściej niż mężczyźni.
Reumatoidalne zapalenie stawów to choroba o nieznanej etiologii, wobec czego trudno jest mówić o jakiejkolwiek skutecznej profilaktyce innej niż zdrowy tryb życia. Trzeba też przede wszystkim znać swoje ciało i udać się do lekarza niezwłocznie, gdy tylko zaczniemy podejrzewać u siebie symptomy tej choroby.
To właśnie wówczas mamy szanse na skuteczne leczenie. Pomimo faktu, że reumatoidalne zapalenie stawów nadal uznawane jest za chorobę przewlekłą, to odpowiednio szybkie zastosowanie leków modyfikujących przebieg choroby może doprowadzić do całkowitej remisji RZS. W innym przypadku leczenie będzie koncentrowało się wyłącznie na uśmierzeniu bólu i zahamowaniu postępu choroby.
Pokaż więcej
Objawy reumatoidalnego zapalenia stawów często zaczynają się od pozornie zwykłego dyskomfortu: ból kolan czy kostek nie ustępuje po odpoczynku, a poranna sztywność trwa dłużej niż kilka minut. To sygnał, że problem może mieć podłoże zapalne, a nie przeciążeniowe, i wymaga uważnej obserwacji. Gdy dolegliwości utrzymują się tygodniami, a w stawach narasta wrażenie obrzęku i ciepła, pojawia się istotne pytanie: czy to już reumatoidalne zapalenie stawów?Długotrwały ból kolan lub innych stawów może być objawem RZSW stawach mogą pojawić się obrzęki i uczucie ciepłaChoroba wymaga pilnego leczenia – jego brak może zagrażać zdrowiu
Ból stawów wcale nie jest pierwszym sygnałem reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS). Najnowsze, siedmioletnie badanie pokazało, że choroba „uruchamia się” w ukryciu nawet kilka lat przed pierwszą sztywnością palców. Czy to oznacza, że wkrótce będziemy mogli zatrzymać RZS, zanim wyrządzi szkody?Układ odpornościowy zdradza RZS długo przed objawami klinicznymi.Przeciwciała ACPA i nowy profil komórek immunologicznych mogą stać się testem przesiewowym.Wczesna terapia – nawet pojedynczą dawką leku – może opóźnić lub zapobiec chorobie.
Gdy organizm zaczyna toczyć walkę z samym sobą, skutki mogą być poważne – a to właśnie kobiety padają ofiarą tego zjawiska najczęściej. Naukowcy coraz lepiej rozumieją, dlaczego układ odpornościowy u kobiet bywa bardziej podatny na błędy i z czego wynika jego nadreaktywność.
Ma 35 lat, jest naszą redakcyjną koleżanką. W intymnej rozmowie opowiedziała nam o chorobie, z którą się zmaga. Chodzi o niesklasyfikowane zapalenie stawów – to wcale nie jest choroba osób starszych.– Byłam na ogromnych dawkach tramadolu, a i tak płakałam z bólu. Teraz jest trochę lepiej, ale leczenie nie daje olśniewających efektów. Jestem obolała, mam problem z zapięciem guzików – mówi Aneta, u której chorobę zdiagnozowano 10 lat temu.
Reumatoidalne zapalenie stawów jest przewlekłą chorobą o podłożu immunologicznym, atakującą stawy. „Najczęściej są to drobne stawy rąk i stóp, ale może także objąć duże stawy obwodowe. Pacjent może się wtedy skarżyć m.in.na bóle kolan i łokci.” - powiedziała lek. Agata Skwarek-Szewczyk. Jakie są typowe objawy choroby i jak ją leczyć? Artykuł powstał na podstawie rozmowy z reumatologiem i specjalistą chorób wewnętrznych, lek. Agatą Skwarek-Szewczyk.
Ból łokcia może być objawem wielu chorób. Bywa następstwem niegroźnego urazu, przeciążenia spowodowanego uprawianiem sportu. Bywa również objawem chorób przewlekłych. A których? Reumatolog wskazał jedną z nich. Artykuł powstał na podstawie rozmowy z dr Agatą Skwarek-Szewczyk, specjalistką reumatologii i chorób wewnętrznych.
Reumatoidalne zapalenie stawów to choroba przewlekła. Jej przyczyny wciąż nie zostały jasno określone, lecz wiadome jest, że ma immunologiczne podłoże. U chorego występuje m.in. zapalenie symetrycznych stawów, lecz nie jest to jedyny jej objaw. Symptomy choroby często nie kojarzą ze schorzeniem tego rodzaju, więc w pierwszej fazie choroby łatwo je zbagatelizować. Artykuł powstał na podstawie rozmowy z dr Agatą Skwarek-Szewczyk, specjalistą reumatologiem i specjalistą chorób wewnętrznych.
Reumatoidalne zapalenie stawów to choroba o podłożu immunologicznym. Powoduje zespół charakterystycznych objawów, które nasilają się wraz z jej rozwojem. Wczesne rozpoznanie choroby jest niezwykle istotne – gdy w porę nie zacznie się leczenia RZS konsekwencją tego może być kalectwo. Jakie są wczesne objawy RZS? Artykuł powstał na podstawie rozmowy ze specjalistą reumatologiem i specjalistą chorób wewnętrznych dr Agatą Skwarek-Szewczyk.
Wraz z wiekiem zmniejsza się produkcja kolagenu, mazi stawowej i innych substancji odpowiedzialnych za prawidłową pracę układu kostnego. Następstwem tego są choroba zwyrodnieniowa stawów lub reumatoidalne zapalenie stawów (RZS). Mogą mieć podobne objawy, lecz w rzeczywistości są to dwa zupełnie różne schorzenia. Czym się różnią? Na czym polega ich diagnostyka? Artykuł powstał na podstawie rozmowy ze specjalistą, reumatologiem lek. Bartoszem Fiałkiem.
Reumatoidalne zapalenie stawów to przewlekła choroba o podłożu immunologicznym, która atakuje nasze stawy. Najwięcej zachorowań przypada na 4. i 5. dekadę życia, jednak nierzadko chorują osoby około trzydziestki. Jakie są objawy reumatoidalnego zapalenia stawów? Jakie są przyczyny rozwoju choroby? Jak wygląda leczenie? Czy istnieją nowoczesne, skuteczne metody terapii? Czy jest to choroba przewlekła? Na te i inne pytania odpowiada dr Agata Skwarek-Szewczyk, specjalista reumatolog i specjalista chorób wewnętrznych. Co to jest reumatoidalne zapalenie stawów?Reumatoidalne zapalenie stawów to przewlekła choroba o podłożu immunologicznym, która atakuje nasze stawy. Najczęściej są to drobne stawy rąk i stóp, ale może także objąć duże stawy obwodowe. Pacjent może się wtedy skarżyć m.in.na bóle kolan i łokci. Jakie są objawy reumatoidalnego zapalenia stawów? Jakie mogą być wczesne objawy? Często objawy są zupełnie niecharakterystyczne. Choroba może zaczynać się podstępnie, np. pacjent może odczuwać zmęczenie, tracić na wadze. Objawem, który powinien nas zaniepokoić jest ból i obrzęk stawów. Zazwyczaj są to stawy śródręczno-paliczkowe i międzypaliczkowe bliższe. Stawy międzypaliczkowe dalsze nie są zajęte, jak w przypadku innych chorób reumatologicznych. Pacjenci często skarżą się na sztywność poranną, która trwa powyżej godziny. Kolejnymi objawami są zmiany w układzie krążenia i w układzie oddechowym. Jeśli zauważymy u siebie niepokojące objawy, powinniśmy zgłosić się do lekarza rodzinnego, który będzie mógł to zweryfikować i odesłać nas do specjalisty, czyli do reumatologa. Czy reumatoidalne zapalenie stawów jest zależne od wieku? Absolutnie nie. Najwięcej zachorowań przypada na 4. i 5. dekadę życia. Reumatoidalne zapalenie stawów to również choroba młodych ludzi i nierzadko chorują osoby około trzydziestki. Należy również podkreślić, że u kobiet rozwija się trzy razy częściej niż u mężczyzn. Jakie są przyczyny reumatoidalnego zapalenia stawów?Przyczyny nie są znane. Możemy wyróżnić czynniki infekcyjne (wirusowe, bakteryjne, mykoplazmatyczne), immunologiczne, genetyczne i środowiskowe, takie jak palenie papierosów. Zaburzenia mikrobioty jelit, czyli wszystko to, co dzieje się w naszych jelitach może mieć wpływ na rozwój choroby. Ponadto najnowsze badania wykazują zależność między chorobami przyzębia a rozwojem reumatoidalnego zapalenia stawów. Jeżeli w naszej rodzinie, u krewnych pierwszego stopnia wystąpiło reumatoidalne zapalenie stawów, istnieje ryzyko, że również u nas wystąpi ta choroba. Czy reumatoidalne zapalenie stawów jest uleczalne? Czy jest to choroba przewlekła? Jest to choroba przewlekła. Potrafimy ją jednak świetnie leczyć i doprowadzić do remisji, tak aby jej objawy były niedostrzegalne i mniej uciążliwe dla pacjenta. Musimy pamiętać, że reumatoidalne zapalenie stawów to choroba, która się rozwija. Jeśli więc pacjent w porę nie uda się do lekarza, zmiany w stawach będą postępować i dojdzie do ich destrukcji, a w konsekwencji do niepełnosprawności pacjenta. Jak wygląda leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów? Czy istnieją nowoczesne, skuteczne metody? Terapia polega głównie na zahamowaniu dalszego rozwoju choroby. W pierwszej kolejności podaje się leki w formie tabletek. Obecnie mamy nowoczesne metody leczenia, gdy w porę zadziałamy, szybko uzyskamy pożądany efekt. Coraz częściej stosuje się leczenie biologiczne. Czy istnieją zastrzyki na reumatoidalne zapalenie stawów?Jak najbardziej. W sytuacji, kiedy pacjent ma dolegliwości z przewodu pokarmowego i nie toleruje tabletek, alternatywą jest podawanie leku podskórnie. Zastrzyki są także wykorzystywane w terapii biologicznej. Stosuje się leczenie dożylne i podskórne, w zależności od potrzeb. Czy istnieje skuteczna maść na reumatoidalne zapalenie stawów?Można stosować maści, które mają łagodne działanie przeciwzapalne. Są to jedynie środki wspomagające. Pamiętajmy, że reumatoidalne zapalenie stawów to choroba o podłożu immunologicznym. Niezbędna jest tu terapia lekami systemowymi.Czy istnieją domowe sposoby leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów? Odradzałabym leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów na własną rękę. Należy udać się do specjalisty, który ustali indywidualną terapię, dostosowaną do każdego pacjenta.Jaką dietę stosować przy reumatoidalnym zapaleniu stawów?Dieta powinna wspomagać leczenie. Trzeba pamiętać, że w reumatoidalnym zapaleniu stawów okresowo stosuje się sterydy. Są to leki, które mogą powodować osteoporozę, dlatego ważna jest zbilansowana dieta. Należy unikać produktów wysoko przetworzonych. Warto też uzupełniać niedobory kwasu foliowego (z pokarmem i w tabletkach), gdyż przez leczenie jego poziom w naszym organizmie będzie trochę obniżony. Bogatym źródłem kwasu foliowego są m.in. brokuły, orzechy włoskie, drób, wątróbka. Czy przy reumatoidalnym zapaleniu stawów należy unikać alkoholu i papierosów? Tak jak wcześniej wspomniałam, reumatoidalne zapalenie stawów nie lubi papierosów. Ludzie palące papierosy mają predyspozycje do chorób reumatycznych. Jeśli chodzi o alkohol, niestety wchodzi w interakcję z naszymi lekami.Z Joanną Kamińską rozmawiała dr Agata Skwarek-Szewczyk, specjalista reumatolog i specjalista chorób wewnętrznych, absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Pełni funkcję starszego asystenta w Klinice Chorób Wewnętrznych i Endokrynologii Centralnego Szpitala Klinicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, a także przyjmuje pacjentów w Mokotowskim Centrum Osteoporozy w Warszawie. Specjalizację odbywała w Klinice Wczesnego Zapalenia Stawów Narodowego Instytutu Reumatologii i Geriatrii w Warszawie. Jest współautorem wielu publikacji w zakresie zaburzeń gospodarki wapniowo-fosforanowej.
