Wyszukaj w serwisie
choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne zdrowie psychiczne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko
Pacjenci.pl > Zdrowie > Choroba zwyrodnieniowa stawów a RZS – czym się różnią?
Piotr Cieciuch
Piotr Cieciuch 23.05.2023 14:07

Choroba zwyrodnieniowa stawów a RZS – czym się różnią?

ból stawów
canva

Wraz z wiekiem zmniejsza się produkcja kolagenu, mazi stawowej i innych substancji odpowiedzialnych za prawidłową pracę układu kostnego. Następstwem tego są choroba zwyrodnieniowa stawów lub reumatoidalne zapalenie stawów (RZS). Mogą mieć podobne objawy, lecz w rzeczywistości są to dwa zupełnie różne schorzenia. Czym się różnią? Na czym polega ich diagnostyka? Artykuł powstał na podstawie rozmowy ze specjalistą, reumatologiem lek. Bartoszem Fiałkiem.

Choroba zwyrodnieniowa stawów i RZS mają inne podłoże i przebieg

Choroba zwyrodnieniowa stawów obejmuje tylko stawy i nie dotyczy innych układów. Leczy się ją przede wszystkim objawowo. Z kolei reumatoidalne zapalenie stawów powoduje uszkodzenie stawów i obejmuje inne narządy. RZS wymaga leczenia farmakologicznego. Choroba zwyrodnieniowa stawów dotyka osoby starsze i jej symptomy widać już u wielu czterdziestolatków. Na RZS często chorują osoby młode.

Choroba zwyrodnieniowa stawów, często zamiennie nazywana zwyrodnieniem stawów, to stan, w którym z powodu czynników biologicznych i mechanicznych, dochodzi do destabilizacji homeostazy, czyli równowagi między degeneracją a tworzeniem chrząstki”. - powiedział specjalista, reumatolog Bartosz Fiałek.

Choroba zwyrodnieniowa stawów ma dwa charakterystyczne objawy.

Ból jest typowym objawem, nie ma choroby zwyrodnieniowej stawów bez bólu. Gdy pacjent przychodzi do gabinetu i mówi, że ma zwyrodnienie, ponieważ w zdjęciu rentgenowskim zostały te zmiany opisane, zawsze zadaję pytanie o występowanie bólu. Same zmiany obrazowe, czyli obserwowane w RTG lub USG, nie są podstawą do rozpoznania choroby zwyrodnieniowej stawów. Musi występować ból, jest to podstawowy — główny objaw choroby”. - powiedział specjalista, reumatolog Bartosz Fiałek.

Objawy RZS są natomiast niecharakterystyczne. W pierwszej fazie choroby może występować zmęczenie i utrata wagi. Jednak tym, co powinno zaniepokoić, jest obrzęk stawów i ból – przeważnie dotyczy to stawu środręczno-paliczkowego i międzypaliczkowego bliższego.

Objawem wspólnym dla obydwu schorzeń jest sztywność poranna, lecz ma różny czas trwania.

Objawem jest także sztywność poranna, która w chorobach zapalnych trwa najczęściej godzinę lub dłużej, a w chorobie zwyrodnieniowej stawów do 30 minut. Dany objaw pomaga w różnicowaniu chorób zapalnych stawów, jak np. reumatoidalne zapalenie stawów od choroby niezapalnej stawów. Oczywiście są wyjątki”. - powiedział specjalista, reumatolog Bartosz Fiałek.

Projekt bez nazwy (45).png

 

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) – czynniki ryzyka, leczenie, dieta Kolagen - białko młodości. W jakich produktach spożywczych go szukać?

Na czym polega diagnostyka choroby reumatoidalnej stawów?

Diagnozowanie choroby zwyrodnieniowej stawów nie wymaga wykonywania wielu badań.

Jest to bardzo ciekawe, ponieważ nie jest konieczne wykonywanie dodatkowych badań w celu postawienia rozpoznania. Choroba zwyrodnieniowa stawów jest rozpoznaniem klinicznym, to znaczy rozpoznaje się ją objawowo. Ważny jest wywiad, zadawanie pytań na temat bólu, czy towarzyszą obrzęki, czas trwania sztywności porannej. Dodatkowo pytam o inne kwestie, które mogą pomóc zróżnicować tę chorobę z jednostkami o podłożu zapalnym”. - powiedział specjalista, reumatolog Bartosz Fiałek.

Kolejnym etapem rozpoznawania choroby jest badanie fizykalne. Podczas niego lekarz ustala, czy stawy są obrzęknięte i jaki jest zakres ich ruchów.

Jeśli pacjent mówi, że przez więcej niż połowę dni w miesiącu boli go prawy staw kolanowy, badam go, dodatkowo notuję ograniczenie ruchomości i poszerzenie obrysu tego stawu, to jest to wystarczające do rozpoznania choroby zwyrodnieniowej. W sytuacjach nietypowych wykonujemy rentgen stawów, możemy obserwować dodatkowe zmiany pod postacią wyrośli kostnych, czyli osteofitów, geody zwyrodnieniowe, a także zwężenie albo poszerzenie szpar stawowych”. - powiedział specjalista, reumatolog Bartosz Fiałek.

Kryteria potrzebne do rozpoznania choroby reumatoidalnej stawów to:

  • ograniczenie ruchomości,
  • poszerzenie obrysu,
  • występowanie bólu przez ponad połowę miesiąca,
  • ból startowy,
  • sztywność poranna trwająca krócej niż 30 minut.

Na czym polega diagnostyka reumatoidalnego zapalenia stawów?

Rozpoznanie RZS zaczyna się od wywiadu lekarskiego. Lekarz sprawdza, jakie objawy występują u pacjenta, poznaje jego historię medyczną i wykonuje badanie fizykalne. By zdiagnozować RZS, konieczne jest wykonanie badania laboratoryjnego, umożliwiającego odróżnienie RZS od chorób powodujących podobne objawy.

Badania służące do rozpoznania choroby to m.in.:

  • czynnik reumatoidalny,
  • odczyn Biernackiego,
  • Białko C-reaktywne,
  • przeciwciała przeciwjądrowe,
  • morfologia krwi.

Kryteria potrzebne do rozpoznania reumatoidalnego zapalenia stawów to:

  • poranna sztywność trwająca dłużej niż 30 minut,
  • zmęczenie,
  • sporadyczna gorączka,
  • utrata wagi,
  • osłabienie,
  • suchość oczu,
  • suchość ust.

Wymienione objawy towarzyszą również innym schorzeniom. Jednak gdy trwają dłużej niż 6 tygodni, wówczas uznaje się, że przyczyną może być RZS.

RZS jest schorzeniem mogącym być przyczyną śmierci. „W RZS pojawia się wysokie ryzyko wystąpienia zawału mięśnia sercowego, udaru niedokrwiennego mózgu, które docelowo mogą doprowadzić do śmierci”. - powiedział specjalista, reumatolog Bartosz Fiałek.

Czym są kolana szpotawe?
Czym są kolana szpotawe?
Czym są kolana szpotawe?
Skąd biorą się kolana szpotawe? Za główną przyczynę szpotawości kolan uznaje się krzywicę oraz chorobę Blounta. Często występuje ona w wieku dziecięcym, zwłaszcza w przypadku dzieci z otyłością. Ciężar ich ciała jest dużym obciążeniem dla miękkich tkanek kostnych i może powodować problemy z kolanami u dzieci, które zaczęły chodzić stosunkowo szybko. Kolana szpotawe są jednak normalnym, przejściowym zjawiskiem w przypadku dzieci dwuletnich. W późniejszym okresie życia dochodzi do odwrócenia ich w przeciwną stronę, kiedy to przypominają literę X. Jeśli do 10 roku życia szpotawość nadal nie ustępuje i jest zaawansowana, dziecko powinno być objęte opieką ortopedy i pediatry. Za najczęstsze przyczyny kolan szpotawych uznaje się zbyt szybkie rozpoczęcie chodzenia, kiedy raczkowanie nie zostało jeszcze opanowane lub całkowicie pominięte, niedobór witaminy D, przeciążenie kończyn dolnych oraz zbyt częste siadanie ze skrzyżowanymi nogami.Jak rozpoznać kolana szpotawe? Jednym z głównych objawów jest niestykanie się kolan nawet podczas wyprostowanej postawy i złączonych kostek. Poza tym sygnałami mogącymi budzić niepokój jest krótsze wiązadło poboczne piszczelowe, skręcenie kończyn do wewnętrznej strony w stawie biodrowym, przerost w stawach kolanowych lub jednym z nich, niełączenie się kolan podczas stykania kostek po ukończeniu trzeciego roku życia, rozciągniecie mięśni dwugłowych oraz strzałkowych. Aby postawić rozpoznanie kolan szpotawych, ortopeda oraz pediatra weźmie pod uwagę podłoże genetyczne (choroby występujące w rodzinie), sposób odżywiania dziecka, urazy w okresie okołoporodowym. Podczas diagnozy wykonywane są badania radiologiczne, których obraz pozwala ocenić, czy doszło do uszkodzeń tkanki kostnej. W przypadku pozytywnego wywiadu rodzinnego w kierunku szpotawości, można rozważać podłoże genetycznej tej choroby.Czy kolana szpotawe można leczyć? Odpowiednia diagnoza jest niezbędna, aby wprowadzić skuteczne metody leczenia. Należy zatem upewnić się czy za kolanami szpotawymi nie stoi jakaś inna choroba. Ze względu na ich różnorodny przebieg, metody leczenia różnią się między sobą. Łagodna postać kolan szpotawych zazwyczaj nie wymaga interwencji lekarskich, ze względu na to, że ustępuje w sposób samoistny. W przypadku starszych dzieci (powyżej drugiego roku życia), gdy wzrost jest bardzo intensywnym procesem, szpotawość przyjmuje formę obustronną, gdzie jednym z ćwiczeń korygujących te wadę, okazuje się być zastosowanie redresji biernej. Ćwiczenie to polega na ściąganiu kolan ku sobie przy pomocy specjalistycznej taśmy lub paska. Intensywność oraz częstotliwość ćwiczeń rehabilitacyjnych powinna być dobrana przez fizjoterapeutę, zależnie od nasilenia choroby. Za sprawdzoną metodę leczenia uznawane są również odpowiednie buty ortopedyczne lub wkładki. W najcięższych przypadkach terapia polega na korekcie wady przy pomocy aparaty ortodontycznego lub wykonaniu operacji, obejmującej przecięcie kości.
Czytaj dalej
Zaburzenia postawy, chodu i napięcia mięśni; ruchy mimowolne i drżenie
Zaburzenia postawy, chodu i napięcia mięśni; ruchy mimowolne i drżenie
Zaburzenia postawy, chodu i napięcia mięśni; ruchy mimowolne i drżenie
Nasze ciało do najmniejszego nawet ruchu wykorzystuje wiele mięśni, które muszą ze sobą współpracować w idealnej koordynacji. Zdarzają się jednak różnego rodzaju zaburzenia postawy, chodu i napięcia mięśni - ruchy mimowolne i drżenie, które uniemożliwiają wykonywanie złożonych ruchów ciała. Częstą ich przyczyną są zaburzenia przewodzenia impulsów nerwowych. W niniejszym artykule dowiesz się, jakiego rodzaju objawy powinny cię zaniepokoić oraz w jaki sposób powinieneś na nie reagować. Zapraszamy do czytania!
Czytaj dalej