Upośledzenie wydzielania łez – kiedy jest niebezpieczne?
Czym jest upośledzenie wydzielania łez?
Tzw. film łzowy, to naturalna bariera wodna na powierzchni oka, chroniąca przed otarciem gałki ocznej przez powiekę. Kolejną funkcją łez jest ochrona przed zabrudzeniami i drobnoustrojami, które mogą dostać się do oka. Nadmierne łzawienie to mechanizm obronny, w ten sposób organizm informuje nas, że stara się pozbyć znajdującego się w oku ciała obcego, lub walczy ze stanem zapalnym. W odwrotnej sytuacji, kiedy oczy są pozbawione naturalnego nawodnienia, może to świadczyć o upośledzeniu wydzielania łez w postaci zespołu suchego oka. W takiej sytuacji gruczoły łzowe nie działają poprawnie lub śluz znajdujący się na powierzchni oczu nie jest w stanie samodzielnie utrzymać złożonej z tłuszczu i wody wydzieliny.
Objawy upośledzenia wydzielania łez
Zespół suchego oka może być objawem innej, poważnej choroby oczu, chociaż nie jest to regułą. Pierwsze niepokojące symptomy zauważalne u pacjentów to odczuwalna suchość spojówek a także nosowych i gardłowych błon śluzowych. Na powierzchni oka może pojawić się nieznośny swąd i pieczenie, w niektórych sytuacjach dochodzi nawet do zaburzenia widzenia i nadwrażliwości na światło elektryczne. Objawy mogą ulec nasileniu podczas wietrznej pogody i w trakcie długotrwałej pracy przed ekranem emitującym sztuczne światło. Wysychanie rogówki oraz spojówki powinno być wystarczającym sygnałem, żeby udać się do specjalisty, gdyż pozbawione naturalnej bariery ochronnej oczy są szczególnie podatne na infekcje bakteryjne i grzybicze.
Przyczyny upośledzenia wydzielania łez
Zaburzenie mechanizmu nawadniania powierzchni gałki ocznej to często pokłosie choroby autoimmunologicznej, takich jak choroba Hashimoto czy reumatoidalne zapalenie stawów. Przyczyną może być też podeszły wiek, ponieważ wraz z upływem lat gruczoły łzowe pracują coraz gorzej. Dysfunkcja tego gruczołu w niektórych przypadkach wynika z zaburzenia pracy kanalików łzowych lub rozrostu guza uciskającego oko. Również niektóre leki prowadzą do upośledzenia wydzielania łez. W tej grupie znajdują się głównie medykamenty antyhistaminowe, antydepresanty, środki antykoncepcyjne, leki psychotropowe i obniżające ciśnienie tętnicze. Oprócz tego zespół suchego oka może występować jako skutek uprzedniej ingerencji w powierzchnię oka i występować po operacji okulistycznej lub w wyniku noszenia źle dopasowanych soczewek.
Upośledzenie wydzielania łez – diagnostyka
Film łzowy składa się z trzech części: warstwy tłuszczowej, warstwy wodnej i śluzu. Badanie polega na zbadaniu filmu łzowego w całości a następnie każdej z warstw. Okulista ocenia funkcjonowanie oka za pomocą lampy szczelinowej, wykonując badania biomikroskopijne. Inną formą diagnostyki jest tzw. test Schirmera, określający odruchową produkcję łez. Testy pozwalają ustalić wyniki odbiegające od normy, dotyczące długości utrzymywania się na powierzchni oka jednego filmu łzowego i ilości łez wyprodukowanych w trakcie jednej minuty. Podczas podejrzenia choroby autoimmunologicznej dodatkowo zleca się badanie krwi. Jeśli na podstawie testów okulista zdiagnozuje syndrom suchego oka, konieczne będzie stosowanie preparatów nawilżających. Przeciwko wysychaniu oczu działają sztuczne łzy i żele nawilżające.
