Zaburzenia wydzielania potu - czyli hypohydroza
Działanie gruczołów potowych a hypohydroza
Zawartość potu to w głównej mierze woda oraz niewielkie ilości mocznika, amoniaku i kwasu moczowego. Samo wydzielanie potu to dość skomplikowany proces, który kontrolowany jest przez układ nerwowy oraz hormonalny. Budowa gruczołów natomiast nie jest zbyt skomplikowana. Tworzą je dwie główne struktury, czyli cewki wydzielnicze, znajdujące się w głębokich warstwach skóry oraz przewody, które wyprowadzają pot na zewnątrz. Nasz organizm dokładnie kontroluje wydzielanie potu ze względu na ryzyko nadmiernej utraty lub zatrzymania wody w organizmie. Produkcja potu jest również zależna od naszej aktywności fizycznej. W normalnych warunkach jest ona mniejsza niż w przypadku wysiłku fizycznego. W momencie wzrostu temperatury ciała ośrodek termoregulacji zlokalizowany w mózgu zostaje pobudzony, aby przy pomocy odpowiednich włókien układu nerwowego aktywować gruczoły potowe do działania. Następnie podczas odparowywania potu ze skóry z pewną ilością ciepła, temperatura obniża się. Zaburzenia w obrębie opisanego powyżej procesu mogą powodować nieprzyjemnie dolegliwości. Jedną z nich jest właśnie hypohydroza, czyli zmniejszona potliwość spowodowana różnymi czynnikami.
Hypohydroza i przyczyny jej powstawania
Ze względu na to, że za wydzielanie potu odpowiada w głównej mierze autonomiczny układ nerwowy, w etiologii hypohydrozy wymienia się m. in.: czynnościowe i organiczne zaburzenia neurologiczne, wrodzone zaburzenia gruczołów potowych, takie jak np. zbyt mała ilość gruczołów oraz zaburzenia nabyte, w przypadku których częstą przyczyną może być stosowanie niektórych leków, zwłaszcza antycholinergicznych. Inną przyczynę stanowią problemy skórne, takie jak atopowe zapalenie skóry, genodermatozy, choroby pęcherzowe, które poprzez dysfunkcje w obrębie powierzchni, na której pot wydostaje się na zewnątrz, mogą powodować hypohydrozę. Warto wspomnieć również o chorobach poszczególnych układów w tym moczowego oraz hormonalnego, ponieważ problemy z nerkami oraz niedoczynność tarczycy mogą zaburzać regulację produkcji potu i powodować jego nadmierne wydzielanie (hiperhydrozę), jak i zmniejszenie wydzielania (hypohydrozę). Przyczyną zmniejszonego pocenia są zazwyczaj uogólnione choroby skóry, które powodują zmiany w jej strukturze. Przykładem takiej choroby jest tzw. hipohydrotyczna dysplazja ektodermalna.
Hypohydroza i jej skutki
Mimo iż hypohydroza wydaje się niegroźna, a dla niektórych może być nawet korzystna, zmniejszona potliwość jest jednak znacznie bardziej niebezpieczna niż jej zwiększenie. Ze względu na to, że zaprzestanie wytwarzania potu uniemożliwia obniżenie się temperatury ciała, naraża organizm na ryzyko przegrzania. W przebiegu postępującego procesu chorobowego w organizmie hypohydroza może przejść w całkowity brak potliwości nazywamy anhydrozą. Jest to szczególnie niekorzystne, ponieważ nieprawidłowo wykształcone gruczoły potowe nie mogą pełnić funkcji termoregulacyjnej, co – w skrajnych przypadkach – może prowadzić do zagrożenia zdrowia, a nawet życia. Odpowiednia regulacja wydalania potu jest ważna również ze względu na znajdujące się w nim cenny skład elektrolitowy zawierający w sobie potas, wapń, sód oraz chlorki. Z tego powodu jakiekolwiek zaburzenia w obrębie wydzielania potu powinny zostać skonsultowane z lekarzem, który zleci odpowiednie badania i rozwieje nasze wątpliwości.
