800 plus do zmiany? Kto może stracić świadczenie w 2026 roku
Pod znakiem zapytania stanęło 800 zł na dziecko. Czy pozostanie świadczeniem dla wszystkich? Prezydent Karol Nawrocki nie wyklucza zmian, a rząd rozważa nowe kryteria. Trwa dyskusja, jak ograniczyć koszty przy zachowaniu wsparcia dla rodzin.
- Prezydent sygnalizuje otwartość na zmiany w programie
- PSL proponuje ograniczenie 800 plus do pracujących rodziców; popiera to 54,4 proc. badanych
- Program kosztuje budżet ok. 62-63 mld zł rocznie – to największy transfer socjalny w Polsce
Czy będą zmiany w 800 plus?
Program wystartował w 2016 r. jako 500 plus, a od 1 stycznia 2024 r. wypłacane jest 800 zł na każde dziecko do 18. roku życia – bez względu na dochód. Świadczenie trafia co miesiąc do około siedmiu milionów dzieci. W związku ze zbliżającą się dziesiątą rocznicą programu, pojawiają się pytania o jego przyszłość i zasadność powszechności.
Prezydent Nawrocki, pytany w Polsat News o ewentualne limity, stwierdził, że wszelkie zmiany muszą być elementem „przemyślanej strategii demograficznej”, ale ich nie wykluczył.
Oczywiście jestem otwarty do wszystkich dyskusji na temat 800 plus i tego 800 plus wypłacanego Ukraińcom i tego 800 plus wypłacanego osobom, które nie do końca potrzebują tego typu zasiłku - powiedział prezydent.
Wypowiedź prezydenta zachęciła PSL do zgłoszenia własnej propozycji. Wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz zaproponował, by 800 plus przysługiwało wyłącznie pracującym rodzicom. Jego zdaniem wyróżniłoby to tych, którzy współfinansują program z podatków. Według sondażu SW Research, propozycję popiera 54,4 proc. ankietowanych, sprzeciwia się jej 26,5 proc., a 19,2 proc. nie ma zdania.
Przeczytaj też: Nowe zasady 800 plus od 1 czerwca. Ten warunek będzie sprawdzany. Tysiące dzieci bez świadczenia
Koszt programu rośnie z roku na rok
Projekt budżetu na 2025 r. przewiduje, że wypłaty 800 plus pochłoną około 62–63 mld zł, co stanowi ponad 7 proc. wydatków państwa i około 1,5 proc. PKB. To największa pozycja socjalna – wyższa niż łączny koszt „trzynastej” i „czternastej” emerytury.
Ekonomiści z Forum Obywatelskiego Rozwoju zwracają uwagę, że program jest uniwersalny – pieniądze trafiają także do rodzin dobrze sytuowanych – a sam transfer nie przełożył się istotnie na wzrost dzietności.
Resortowe analizy pokazują, że ograniczenie świadczenia wyłącznie do pracujących mogłoby przynieść oszczędności rzędu kilku miliardów złotych, obejmując około 6 proc. gospodarstw domowych bez aktywności zawodowej. Krytycy ostrzegają jednak przed wysokimi kosztami administracyjnymi weryfikacji oraz ryzykiem wykluczenia dzieci z rodzin, które nie mają stabilnej sytuacji zawodowej.
Jeśli program nie zostanie zmodyfikowany, jego koszty będą dalej rosły – m.in. w wyniku waloryzacji inflacyjnej i ewentualnego wzrostu liczby urodzeń. Przy planowanym deficycie rzędu 289 mld zł w 2025 r., staje się to coraz większym obciążeniem dla budżetu.
Przeczytaj też: 800 plus dla emerytów. Dodatek za wychowane dzieci – szczegóły
Co to oznacza dla rodziców?
Na razie nic się nie zmienia – każda reforma wymaga procesu legislacyjnego i co najmniej kilku miesięcy vacatio legis. Jeśli jednak polityczne warunki pozwolą na reformę, najbardziej narażone mogą być rodziny nieaktywne zawodowo, w tym długotrwale bezrobotni czy opiekunowie osób z niepełnosprawnościami.
Możliwe, że w przyszłości konieczne będzie udokumentowanie zatrudnienia lub aktywnego poszukiwania pracy, by zachować prawo do świadczenia. Eksperci zalecają, by już teraz upewnić się, że umowa i składki są widoczne w ZUS-ie, a także rozważyć stworzenie finansowej rezerwy na 3–6 miesięcy, na wypadek opóźnień lub ograniczeń w wypłacie.
Jeśli do zmian dojdzie, realnie mogą one wejść w życie najwcześniej w 2026 r. To dobry moment, by przeanalizować domowy budżet i przygotować się na ewentualne zmiany. Warto też śledzić dostępność alternatywnych form wsparcia, takich jak ulgi podatkowe czy samorządowe programy żłobkowe.
Przeczytaj też: Wcześniejsza emerytura dla 40-latków. Blisko 5 tys. złotych co miesiąc
