Nadmiar tej witaminy zwiększa ryzyko raka. Sprawdź, czy nie przesadzasz z suplementami
Preparat, po który sięgasz „dla zdrowia”, przy nadmiarze może zamiast ochrony zwiększyć ryzyko nowotworu. W Polsce tabletki z witaminami biją rekordy popularności, a wielu z nas łyka je bez konsultacji z lekarzem. Sprawdź, kiedy „więcej” naprawdę znaczy mniej.
- Rynek suplementów w Polsce wart już ok. 7,1 mld zł i wciąż rośnie
- Trzy czwarte dorosłych Polaków sięga po preparaty, nierzadko na własną rękę
- Wysokie dawki witamin B6 i B12 mogą podnosić ryzyko raka płuc nawet o 40 proc.
Polacy kochają suplementy diety
Według raportu PMR z 2024 r. wartość krajowego rynku suplementów diety sięgnęła 7,1 mld zł, a analitycy przewidują wzrost do ponad 9 mld zł do 2027 r. Badanie „Rynek suplementów diety w Polsce 2023” pokazuje, że 75 proc. dorosłych Polaków sięga po preparaty co najmniej raz w roku, zwykle bez porady specjalisty.
Tak powszechna, spontaniczna suplementacja zwiększa ryzyko przedawkowania – zwłaszcza gdy dawki w tabletkach przewyższają fizjologiczne zapotrzebowanie i kumulują się w organizmie.
Przedawkowanie tej witaminy może zwiększać ryzyko raka
Przegląd badań wskazuje, że długotrwałe suplementowanie witamin B6 (>20 mg/d) i B12 (>55 µg/d) wiązało się ze wzrostem ryzyka raka płuc u mężczyzn-palaczy o 30–40 proc. (Brasky et al., JCO, 2017). Meta-analizy z 2024 r. potwierdzają korelację wysokiego poziomu B12 w surowicy u osób z nowotworami jelita grubego i piersi.
Mechanizm nie jest w pełni wyjaśniony; nadmiar B-witamin może przyspieszać podziały komórek poprzez zwiększoną metylację DNA, dostępność jednowęglowych grup do syntezy kwasów nukleinowych oraz podnosić stężenie homocysteiny, która uszkadza materiał genetyczny. Eksperci zalecają, aby dzienne spożycie z suplementów nie przekraczało 100 proc. referencyjnej wartości spożycia (RWS); suplementacja „na zapas” wymaga uzasadnienia klinicznego.
Czy suplementy są potrzebne? Naturalne źródła witamin z grupy B
Witaminy i minerały najlepiej dostarczać organizmowi razem z pożywieniem, nie za pomocą suplementów diety. Zbilansowana, zrównoważona dieta większości osób powinna w zupełności wystarczyć.
Naturalne źródła witamin z grupy B to m.in.:
- pełnoziarniste pieczywo, płatki i otręby,
- rośliny strączkowe,
- mięso drobiowe i wołowe, ryby,
- jaja i niskoprzetworzone produkty mleczne,
- orzechy, pestki oraz zielone warzywa liściaste.
Po czym poznać niedobór witaminy B? Wtedy trzeba skonsultować się z lekarzem
Dieta uboga w te produkty może prowadzić do niedoboru objawiającego się bladością i osłabieniem (anemia megaloblastyczna), zapaleniem języka, mrowieniem dłoni i stóp (neuropatia), drażliwością czy pogorszeniem pamięci. Gdy zauważysz te sygnały, ogranicz suplementy „multi”, zbadaj poziom B12 i homocysteiny i skonsultuj się z lekarzem lub dietetykiem. Szczególnej ostrożności wymagają weganie, seniorzy i osoby z chorobami przewodu pokarmowego.
Źródła:
- Ashley Davis. The market of dietary supplements in Poland is already PLN 7.1 billion. Most Poles do not understand the composition of the product. KNEWS.MEDIA, 14 sierpnia 2025.
- Małgorzata Hnat. Suplementy diety w Polsce: 23 mln konsumentów napędza rynek mimo regulacyjnych wyzwań. Polityka Zdrowotna, 14 sierpnia 2025.
- Brasky T.M., White E., Chen C-L. Long-Term, Supplemental, One-Carbon Metabolism–Related Vitamin B Use in Relation to Lung Cancer Risk in the VITAL Cohort. Journal of Clinical Oncology, 35, 2017.
