Ponad tysiąc zgonów na godzinę. WHO ostrzega przed globalną falą nadciśnienia
Co godzinę ponad tysiąc osób umiera, bo w ich żyłach tyka „cichy zabójca”. Światowa Organizacja Zdrowia (World Health Organization) publikuje właśnie najnowszy raport i ostrzega: jeśli nie opanujemy tej epidemii, zapłacimy nie tylko zdrowiem, lecz także gigantycznymi kosztami społecznymi.
- Ile osób naprawdę żyje z nadciśnieniem i dlaczego większość o tym nie wie
- Jak wysokie ciśnienie krwi niszczy organizm latami, zanim da pierwszy objaw
- Sprawdzone wskazówki, jak samodzielnie zmierzyć ciśnienie i kiedy bezwzględnie zgłosić się do lekarza
Czym jest nadciśnienie?
Nadciśnienie tętnicze to przewlekłe podwyższenie ciśnienia krwi w tętnicach. Według aktualnych wytycznych Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego wartości od 140/90 mm Hg w gabinecie lub 135/85 mm Hg w pomiarze domowym już wymagają diagnostyki i – często – farmakoterapii.
Problem w tym, że choroba rozwija się po cichu. Uszkadza ściany naczyń, przyspiesza tworzenie blaszki miażdżycowej i obciąża serce, ale pierwszym zauważalnym symptomem bywa dopiero zawał lub udar. Lekarze mówią wprost: brak bólu nie oznacza braku ryzyka.
Biologiczny mechanizm jest bezlitosny. Stałe „ciśnieniowe przeciążenie” powoduje mikropęknięcia w naczyniach, które organizm łatwo „naprawia” blizną – ta jednak zwęża światło tętnicy i utrudnia przepływ krwi. Efekt? Serce pompuje z coraz większym wysiłkiem, a mózg czy nerki otrzymują mniej tlenu.
Liczniki biją szybciej niż serca: twarde dane z raportu WHO 2025
Nowy Global Hypertension Report 2025 podaje, że z nadciśnieniem żyje 1,4 mld osób na świecie, a jedynie co piąta ma chorobę pod kontrolą. Jeśli odsetek skutecznie leczonych wzrósłby do 50%, do 2050 r. można by zapobiec 76 mln zgonów i zaoszczędzić 100 mld USD kosztów opieki zdrowotnej.
Co gorsza, każdej godziny ponad 1000 pacjentów umiera z powodu zawału lub udaru wywołanego wysokim ciśnieniem.
Badacze WHO zestawili dane tak, by nikt nie miał wątpliwości, że czas działa na naszą niekorzyść:
- 10 000 zgonów dziennie w samej tylko Europie przypisuje się chorobom sercowo-naczyniowym, z których większość rozpoczyna się od nieleczonego nadciśnienia.
- 5-krotnie wyższe ryzyko przedwczesnej śmierci (w wieku 30–69 lat) obserwuje się w Europie Wschodniej i Azji Centralnej w porównaniu z Europą Zachodnią.
- Kraje, które wdrożyły programy regularnych pomiarów i tanich leków generycznych, obniżyły śmiertelność o ponad 25% w ciągu dziesięciu lat.
Domowy barometr życia: co możesz zrobić już dziś
Pierwszy krok to regularny pomiar ciśnienia – w aptece, u lekarza lub własnym aparatem z mankietem naramiennym. Zapisuj wyniki w notesie lub aplikacji, bo pojedynczy pomiar „na szybko” przed wizytą często zaniża prawdziwą skalę problemu.
Drugi to styl życia: mniej soli (poniżej 5 g dziennie), minimum 150 min umiarkowanego ruchu tygodniowo i dieta bogata w warzywa, owoce oraz produkty pełnoziarniste. Każdy utracony kilogram masy ciała może obniżyć ciśnienie nawet o 1 mm Hg.
Jeśli lekarz zapisze leki, przyjmuj je regularnie – przerwanie terapii na „kilka dni przerwy” niweluje efekty miesięcy leczenia. Gdy mimo dobrej współpracy ciśnienie nie spada, specjalista może włączyć kolejne substancje lub skierować na badania w kierunku tzw. nadciśnienia wtórnego.
Kiedy do lekarza natychmiast?
– Gdy wartości ciśnienia przekraczają 180/120 mm Hg i towarzyszy im ból głowy, duszność lub zaburzenia widzenia.
– Przy każdym nagłym, silnym bólu w klatce piersiowej lub drętwieniu połowy ciała – to mogą być pierwsze minuty zawału albo udaru.
Przeczytaj też: Jedz je częściej, a zmniejszysz ryzyko raka. Zaskakujące wyniki badań
Materiał ma charakter informacyjny i nie zastępuje porady medycznej. W razie wątpliwości skonsultuj się z lekarzem.
Źródła:
- World Health Organization. (2025, 23 września). Launch of the WHO Global Hypertension Report 2025. Pobrano z https://www.who.int/news-room/events/detail/2025/09/23/default-calendar/launch-of-the-who-global-hypertension-report-2025
- World Health Organization. (2023, 19 września). First WHO report details devastating impact of hypertension and ways to stop it. Pobrano z https://www.who.int/news/item/19-09-2023-first-who-report-details-devastating-impact-of-hypertension-and-ways-to-stop-it
- World Health Organization, Regional Office for Europe. (2024, 15 maja). Cardiovascular diseases kill 10 000 people in the WHO European Region every day. Pobrano z https://www.who.int/europe/news/item/15-05-2024-cardiovascular-diseases-kill-10-000-people-in-the-who-european-region-every-day--with-men-dying-more-frequently-than-women
- European Society of Hypertension. (2023). Guidelines for the Management of Arterial Hypertension 2023. Pobrano z https://www.eshonline.org
