Dominika Wilk 19.03.2022 01:32

Badania molekularne

https://pixabay.com

Badania molekularne – czym są?

Badania molekularne pozwalają na identyfikację kodu genetycznego określonego czynnika chorobotwórczego lub też materiału genetycznego danej osoby, dzięki czemu można stwierdzić istnienie jakiegoś patogenu w organizmie lub potwierdzić skłonność genetyczną do różnego rodzaju chorób. Badanie to polega na wykryciu specyficznego materiału genetycznego w próbce, a poszukiwanymi w badaniach są najczęściej:

· materiał genetyczny potwierdzający ojcostwo,

· materiał genetyczny, który pozwala określić stopień prawdopodobieństwa zachorowania na jakąś chorobę np. chorobę Alzheimera,

· fragment DNA lub RNA patogenu takiego jak wirus HIV, HBV lub bakterii np. z gatunku Borrelia.

Badania molekularne – jaki materiał jest pobierany?

Najczęściej do badań molekularnych pobiera się:

· krew obwodową (pobierana jest w ilości 3-5 ml),

· mocz/osad z moczu (pobrany z porcji porannej w ilości 100-200 ml do sterylnego pojemnika),

· fibroblasty,

· komórki nabłonka policzka (wymaz pobiera się na czczo lub minimum 2 godziny po posiłku. Na dwie godziny przed pobraniem wymazu nie wolno palić ani żuć gumy),

· plamy krwi (SKK) – pobierane są przez nakłucie opuszka palca i przeniesienia z niego 3-6 kropli krwi włośniczkowej lub obwodowej na bibułę,

· komórki płynu owodniowego (AFC) i kosmówki (CSV),

· fragmenty tkanek.

Badania molekularne – przykładowa diagnostyka

Diagnostyka zakażenia wirusem HPV

Wirus HPV jest odpowiedzialny za powstawanie nowotworów nabłonkowych skóry oraz błon śluzowych. Do zakażenia najczęściej dochodzi podczas kontaktów seksualnych. Materiałem pobieranym do diagnozy jest wymaz z szyjki macicy, pochwy, sromu lub innego zmienionego chorobowo miejsca. Badanie wykonuje się przy pomocy techniki Real-Time-PCR, który pozwala na wykrycie materiału genetycznego wirusa z wyjątkową czułością.

Diagnostyka zakażenia Chlamydia trachomatis

Chlamydie są bakteriami, którymi można się zarazić m.in. drogą płciową. Materiałem klinicznym do wykrycia Chlamydii Trachomatis jest wymaz z szyjki macicy, jak również odbytu, gardła czy oka. Badanie wykonywany jest metodą Real Time-PCR.

Diagnostyka zakażenia HBV

Wirus HBV to wirus zakażenia wątroby typu B, którym zarazić się można podczas kontaktu z zakażoną krwią lub stosunku płciowego. Materiałem do badania jest krew. Materiał genetyczny wirusa szukany jest w surowicy lub osoczu.

Diagnostyka zakażenia HCV

Wirus HCV to wirus zakażenia wątroby typu C. Do infekcji dochodzi przez zakażenie krwią. Dla potwierdzenie aktualnego zakażenia wykonuje się badanie materiału genetycznego RNA wirusa przy wykorzystaniu techniki Real Time-PCR. Materiałem do badania jest krew.

Ustalenie ojcostwa

Aby ustalić ojcostwo, wymagany jest materiał genetyczny, który można pobrać z krwi lub przy pomocy wymazu z policzka. Po pobraniu materiału wyodrębnia się z niego DNA określonej osoby i stosujące technikę reakcji łańcuchowej (PCR) powiela się je wielokrotnie. Ułatwia to analizę materiału oraz wyodrębnienie z niego markerów genetycznych czyli indywidualnych dla każdego człowieka określonych odcinków DNA. Przy badaniu na ojcostwo analizie podlega 16,22 lub 24 takich markerów. Jeśli jedna liczba w każdym markerze jest identyczna w profilu dziecka i ojca, wtedy ojcostwo jest potwierdzone. Jeżeli zaś różnice są w co najmniej 4 markerach, wtedy ojcostwo jest wykluczone.

Przy pomocy badań molekularnych można zbadać jeszcze:

· HIV,

· CMV,

· EBV,

· Toxoplasma gonidi,

· Borrelia Burgdorferi,

· Chlamydia pneumoniae,

· Ureaplasma sp,

· Parovirus – B19,

· BRCA1,

· HTGER,

· Mukowiscydozę,