Chwilowy kryzys czy depresja - jak je odróżnić? Psycholog tłumaczy
Depresja to jeden z największych problemów zdrowotnych dzisiejszych czasów. Choroba ta powoduje, że człowiekowi brakuje energii i chęci do życia. To, co wcześniej sprawiało mu radość, przestaje cieszyć, a wszystko dookoła go przytłacza.
Gorsze momenty zdarzają się każdemu z nas, jednak jak odróżnić, czy mamy do czynienia z chwilowym kryzysem czy już z depresją? Co robić, jeśli podejrzewamy u siebie depresję? Artykuł powstał na podstawie rozmowy z mgr Anną Tulczyńską, psychologiem, certyfikowaną psychoterapeutką poznawczo-behawioralną.
Depresja najczęstszą przyczyną samobójstw
Depresja jest najczęściej występującym schorzeniem psychicznym na świecie. Jeżeli jej objawy są nasilone, a chory nie otrzyma specjalistycznej pomocy, może doprowadzić do śmierci samobójczej.
Depresja to najczęstsza przyczyna samobójstw. Około 40-80% osób z depresją doświadcza myśli o odebraniu sobie życia, a 15% chorych ginie śmiercią samobójczą.
- Myślenie o samobójstwie jest jednym z objawów depresji i większość chorych mówi o tym, że taka myśl się pojawia. Kiedy jednak stan jest coraz gorszy, chory już nie tylko myśli o samobójstwie, ale zaczyna je planować - powiedziała w rozmowie dla Pacjentów mgr Anna Tulczyńska, psycholog, certyfikowana psychoterapeutka poznawczo-behawioralna.
Według statystyk dotyczących Polski, kobiety częściej podejmują próby samobójcze, jednak to mężczyźni dominują, jeśli chodzi o samobójstwa skutecznie dokonane.
- Więcej samobójstw jest wśród mężczyzn niż wśród kobiet. To znaczy, wygląda to tak, że kobiety częściej podejmują próby samobójcze, natomiast mężczyźni mniej więcej trzykrotnie częściej popełniają samobójstwa dokonane. Mężczyźni wybierają takie sposoby, które są potencjalnie bardziej letalne - powiedziała w rozmowie dla Pacjentów prof. dr hab. n. med. Dominika Dudek, psychiatra, prezese-elekt Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego.
Objawy depresji - psychiczne i fizyczne
Depresja powoduje, że chory traci chęć do życia i odczuwa permanentnie obniżony nastrój. Wszystko, co do tej pory sprawiało mu radość, przestaje go cieszyć. Towarzyszy mu także niskie poczucie własnej wartości, negatywna wizja siebie, świata oraz przyszłości.
- Typowe objawy depresji to problemy z nastrojem. Nastrój jest mocno obniżony, a chory nie odczuwa radości z rzeczy, które do tej pory go cieszyły. Przykładowo jazda na rowerze, uprawianie sportu, spotkania ze znajomymi, czy inne aktywności, które wcześniej przynosiły mu radość, nagle przestają “smakować”. Chory ma także poczucie obniżonej samooceny. Osoby w depresji zaczynają myśleć o sobie bardzo negatywnie i przestają widzieć swoje pozytywy – powiedziała mgr Anna Tulczyńska.
- Pojawia się tak zwana triada depresyjna, czyli negatywna wizja siebie, świata i przyszłości. Chorego dręczą myśli typu: “Jestem beznadziejny, nic nie potrafię zrobić, nic mi nie wychodzi, wszystko mi się nie udaje – dodała mgr Anna Tulczyńska.
Należy podkreślić, że depresja to nie tylko objawy psychiczne, ale także szereg dolegliwości fizycznych. Chory często wpada w błędne koło. Objawy psychiczne nakręcają objawy fizyczne i na odwrót. Najczęstszymi objawami fizycznymi depresji są problemy ze snem, permanentne uczucie zmęczenia, zaburzenia łaknienia oraz problemy z koncentracją i pamięcią.
- Najczęściej pojawiają się problemy ze snem. Osoby chore na depresję albo za długo śpią i trudno im się obudzić, bo nie mają siły wstać, albo wybudzają się zbyt wcześnie. W związku z tym poczucie zmęczenia się nakręca i chory jest w jeszcze gorszej kondycji psychicznej - wyjaśniła mgr Anna Tulczyńska.
- Kolejnym objawem są zaburzenia łaknienia. Chory może nadmiernie się objadać (tzw. zajadanie smutków), bądź też właściwie nie mieć apetytu. Pojawiają się problemy z koncentracją i pamięcią. Jest to objaw szczególnie trudny dla młodych ludzi, studentów i uczniów, kiedy pełnienie ich głównej roli życiowej jest właściwie niemożliwe, bo nie są w stanie się uczyć i zapamiętywać informacji - dodała mgr Anna Tulczyńska.
Chwilowy kryzys czy depresja - jak je odróżnić?
Warto obserwować siebie i być czujnym na sygnały, jakie wysyła nasz organizm. Jeżeli stan obniżonego nastroju, braku energii i niemożności odczuwania radości utrzymuje się przez okres powyżej 2 tygodni, możemy podejrzewać depresję. Wówczas warto rozważyć zgłoszenie się po pomoc do specjalisty.
- Warto obserwować, co się z nami dzieje. Jeżeli nasz stan się nie zmienia, nie mamy lepszego okresu i właściwie ciągle jest źle, a nawet coraz gorzej, możemy podejrzewać depresję. W kryteriach diagnostycznych czerwona lampka zapala się już powyżej dwóch tygodni utrzymywania się obniżonego nastroju, braku energii i niemożności odczuwania radości. To już jest sygnał, który może nas skłaniać do zastanowienia się, czy należy zwrócić się o pomoc. - powiedziała mgr Anna Tulczyńska.
Jeśli podejrzewamy u siebie depresję, możemy skorzystać z kwestionariusza Becka. Test jest darmowy i dostępny dla każdego w Internecie. Wystarczy wpisać w wyszukiwarkę “skala depresji Becka” i wyświetlą nam się strony z kwestionariuszem. Test Becka znajdziesz m.in. TUTAJ.
Kwestionariusz Becka ma celu określić, czy mamy objawy depresji i jakie jest ich nasilenie. Należy jednak podkreślić, że nie jest to podstawa diagnozy i nie zastąpi konsultacji ze specjalistą. Może nas jednak nakierunkować i skłonić do wizyty u psychiatry czy psychologa.
- Mamy kilka profesjonalnych testów, między innymi kwestionariusz Becka, dostępny w Internecie. Test składa się z pytań, dotyczących naszego stanu w ostatnim czasie (nastrój, odczuwanie radości, sen, apetyt). Wynik testu określa, czy mamy objawy depresji i jakie jest ich nasilenie. Nie jest to podstawa diagnozy, ale może nas nakierunkować i skłonić do wizyty u lekarza - wyjaśniła mgr Anna Tulczyńska.
- Warto skorzystać z pomocy specjalistów. Pamiętajmy, że lekarz pierwszego kontaktu również jest osobą przygotowaną do diagnozowania depresji i może wstępnie przepisać leki - dodała mgr Anna Tulczyńska.
Przeczytaj też:
Las samobójców w Japonii. Czy Polak cierpi inaczej niż Japończyk? (pacjenci.pl)
Psychobiotyki na depresję. Czy działają i jak wpływają na nasz nastrój? (pacjenci.pl)
