Czy traumatyczne zdarzenia mogą wywołać schizofrenię? Specjalista wyjaśnia
Schizofrenia jest przewlekłą chorobą psychiczną charakteryzującą się zaburzeniami funkcji poznawczych, myślenia i postrzegania. Chorzy zmagają się z zaburzoną percepcją rzeczywistości i fałszywym postrzeganiem otaczającego świata. Schizofrenia jest uwarunkowana wieloczynnikowo. Okazuje się, że czynniki środowiskowe, takie jak stres mają istotny wpływ na wystąpienie choroby.
Kto najczęściej choruje na schizofrenię?
Schizofrenia dotyka zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Może pojawić się w każdym wieku, jednak najczęściej diagnozowana jest u ludzi młodych. „Szczyt zachorowań przypada między 18 a 30 rokiem życia. Co ciekawe, schizofrenia szybciej rozwija się u mężczyzn niż u kobiet. U mężczyzn jest to wiek 18 – 25 lat, a u kobiet 25 - 35 lat. Drugi pik choroby u kobiet wynosi 44 - 49 lat, czyli tak naprawdę można zachorować w każdym wieku. Nie zapominajmy również o tym, że na schizofrenię cierpią także dzieci.” - powiedział psychiatra, terapeuta dr Bartłomiej Kubacki.
Przebieg schizofrenii bywa różny. Możemy mieć do czynienia z pojedynczym epizodem psychotycznym, z przewlekłym utrzymywaniem się objawów, bądź też z naprzemiennym występowaniem zaostrzeń choroby i okresów remisji.
Wpływ czynników środowiskowych na wystąpienie schizofrenii
Ryzyko zachorowania na schizofrenię związane jest z czynnikami genetycznymi, środowiskowymi i społecznymi oraz wzajemną ich interakcją. „Osoby blisko spokrewnione z chorującymi na schizofrenię mają wyższe ryzyko wystąpienia choroby, co jednak nie oznacza, że zachorują. W przypadku, kiedy jeden z rodziców cierpi na schizofrenię, prawdopodobieństwo wystąpienia jej u potomstwa wynosi 20%. Kiedy schizofrenia dotyczy obojga rodziców, ryzyko rozwoju choroby u dzieci wzrasta jeszcze bardziej. Nie ma jednak 100 – procentowej pewności, że dziecko zachoruje na schizofrenię. Ważne są czynniki środowiskowe i społeczne, czyli to, w jaki sposób dana osoba była wychowywana, czy ma jakieś traumy, w jakim środowisku żyła i w jakim przebywa obecnie.” - powiedział psychiatra, terapeuta dr Bartłomiej Kubacki.
Okazuje się, że jeśli mamy podatność na schizofrenię, wskutek silnych przeżyć emocjonalnych może dojść do ujawnienia się choroby. „Istnieje teoria podatności na stres. Każdy z nas doświadcza różnych kryzysów psychicznych i niektóre z nich mogą przekroczyć naszą możliwość zaadoptowania się do danej sytuacji. Jeśli ktoś ma podatność na schizofrenię, w takiej sytuacji choroba może wystąpić.” - powiedział psychiatra, terapeuta dr Bartłomiej Kubacki.
Istnieje związek między stosowaniem narkotyków a ryzykiem wystąpienia schizofrenii. „Narkotyki takie jak amfetamina, pochodne amfetaminy, kokaina, a nawet marihuana - zwiększa sześciokrotnie możliwość przejścia epizodu psychotycznego w schizofrenię.” - powiedział psychiatra, terapeuta dr Bartłomiej Kubacki. W badaniach zaobserwowano związek między występowaniem pewnego genotypu, a ryzykiem zachorowania na schizofrenię w przypadku stosowania marihuany w okresie dorastania. Stwierdzono też, że chorzy na schizofrenię po podaniu kannabinoli częściej doświadczają objawów psychotycznych niż osoby zdrowe.
Jakie są objawy schizofrenii?
Wyróżniamy dwa rodzaje objawów schizofrenii: pozytywne i negatywne. „Objawy wytwórcze, czyli pozytywne nie mają nic wspólnego z „pozytywnością”, a ich nazwa wynika z tego, że są nadmiarowe w stosunku do stabilnego stanu psychicznego.” - powiedział psychiatra, terapeuta dr Bartłomiej Kubacki.
Do objawów pozytywnych, inaczej wytwórczych zaliczamy m.in. urojenia i halucynacje. Chory ma poczucie, że jest obserwowany, obgadywany czy też kontrolowany. Może też obawiać się, że ktoś zna jego myśli. Taka osoba odbiera pewne sytuacje w sposób sprzeczny z rzeczywistością. Często doszukuje się znaków, które mają dotyczyć jego osoby, np. będąc świadkiem jakiegoś zdarzenia na ulicy, czy oglądając telewizję. Pojawią się myśli, że ktoś z otoczenia chce go skrzywić, a nawet zabić.
W schizofrenii mamy do czynienia głównie z halucynacjami słuchowymi, ale mogą wystąpić też omamy wzrokowe lub dotykowe. „Halucynacje wzrokowe nie są jednak charakterystyczne dla schizofrenii. Częściej diagnozowane są u dzieci niż u dorosłych.” - powiedział psychiatra, terapeuta dr Bartłomiej Kubacki.
Objawy negatywne, czyli ubytkowe charakteryzują się wycofaniem się chorego z życia społecznego. „Chory żyje w swoim świecie, zamyka się w domu i izoluje się od ludzi. Osoby, które kiedyś były aktywne, uczyły się i pracowały, nagle tracą motywację do wszelkich aktywności. W objawach negatywnych wycofanie się z życia może trwać miesiącami, a nawet latami.” - powiedział psychiatra, terapeuta dr Bartłomiej Kubacki.
