Masz coś takiego? Nie wyciskaj! Kaszak – przyczyny, objawy, leczenie
Poprawna nazwa dla kaszaka to torbiel łojowa lub zastoinowa. A wyrażając się bardziej kolokwialnie, to taki... pryszcz, który nie zdołał się wydostać na zewnątrz. Powstaje, gdy kanalik odprowadzający gruczołu łojowego się zablokuje. Treść zostaje w środku i z czasem twardnieje.
Pod żadnym pozorem nie można wyciskać kaszaków, ponieważ grozi to nadkażeniem. Jeśli masz jednego, lub kilka kaszaków, zgłoś się do lekarza. Zmianę trzeba wyciąć lub zastosować inną dostępną metodę, jest ich kilka.
Co to jest kaszak?
Kaszak to torbiel naskórkowa, torbiel zastoinowa lub łojowa, czyli zamknięta przestrzeń pod skórą, wypełniona masą rogową i łojem (sebum). Powstaje, gdy ujście mieszka włosowego lub gruczołu łojowego zostanie zatkane. Komórki, które normalnie powinny być złuszczane i usuwane ze skóry, gromadzą się wewnątrz, tworząc miękki (początkowo) lub (zwykle z czasem) twardawy guzek.
Guzek ten zazwyczaj rośnie powoli i nie powoduje dolegliwości bólowych, chyba że dojdzie do jego zakażenia, albo po prostu w jakiś sposób go uciskamy. Wtedy może też się zaczerwienić i nawet pęknąć. Treść kaszaka ma nieprzyjemny, charakterystyczny zapach.
Istnieją różne typy kaszaków. Najczęściej spotykamy torbiele tricholemmalne (częściej na owłosionej skórze głowy), dla których punktem wyjścia jest mieszek włosowy. Inne to epidermalne, czyli naskórkowe.
Przeczytaj też: Czasami to jęczmień, czasami groźny pasożyt. Po tym go poznasz
Doda promuje suplementy na Hashimoto. Lekarze alarmują: Nieodpowiedzialne Dodaj do mięsa i do fasoli. Ta przyprawa to największy wróg złego cholesteroluKaszak – przyczyny
Dlaczego u niektórych osób tworzą się kaszaki, a u innych nie? Główna przyczyna, czyli zablokowanie ujścia gruczołu łojowego, może rozwinąć się wskutek urazu skóry, przewlekłego stanu zapalnego czy wzmożonego łojotoku. Ryzyko ich powstania zwiększają też:
- przetłuszczająca się skóra i trądzik,
- predyspozycje genetyczne,
- niewłaściwa higiena skóry,
- noszenie ciasnych ubrań lub częste golenie,
- choroby skóry przebiegające z rogowaceniem.
Czasem przyczyny mogą być też zupełnie błahe — np. podrażnienie skóry przez kosmetyki zapychające pory.
Przeczytaj też: Posmaruj nos i poczekaj 15 minut. Wyciąga wągry jak odkurzacz
Jak wyglądają i gdzie występują kaszaki?
Kaszak zazwyczaj przypomina niewielki, półkulisty guzek o jasnej, beżowej lub żółtawej barwie. Często da się pod nim wyczuć twardą lub gumowatą strukturę. W środku znajduje się twarda, serowata lub półpłynna substancja. Tę „kulkę” można przesuwać pod palcem.
Najczęstsze lokalizacje kaszaków to:
- owłosiona skóra głowy,
- twarz (szczególnie w okolicach oczu i policzków),
- kark i plecy,
- okolice uszu,
- pachy i pachwiny,
- narządy płciowe (np. wargi sromowe).
Kaszak może mieć od kilku milimetrów do kilku centymetrów średnicy. Choć zwykle jest niegroźny, bywa uciążliwy – ze względów estetycznych lub mechanicznych (np. jeśli ociera się o ubranie). Dlatego przeważnie chcemy się pozbyć tej zmiany.
Przeczytaj też: Ta hitowa maść z apteki to żelazko na zmarszczki. Kosztuje mniej niż 15 złotych
Kaszaki – leczenie
Istnieje kilka skutecznych metod usuwania kaszaków:
- chirurgiczne wycięcie – najczęściej stosowana metoda. Polega na usunięciu całej torbieli wraz z torebką, by nie doszło do nawrotu. Zabieg jest prosty, wykonywany w znieczuleniu miejscowym,
- laseroterapia – precyzyjna metoda pozwalająca usunąć zmianę bez szwów, często z krótszym czasem gojenia,
- krioterapia – zamrażanie kaszaka ciekłym azotem. Stosowane rzadziej, głównie w przypadku małych zmian.
Uwaga: nigdy nie wyciskaj kaszaka samodzielnie!
Choć może kusić, by "pozbyć się" guzka jak pryszcza, to bardzo zły pomysł. Wyciskanie może doprowadzić do nadkażenia bakteryjnego, rozwoju ropnia, a w skrajnych przypadkach – nawet do zakażenia ogólnoustrojowego. Zamiast ulgi, możemy zafundować sobie dużo większy problem.
Nie zaleca się też usuwania kaszaków w gabinetach kosmetycznych – choć niektóre z nich oferują takie „oczyszczanie”, to brak sterylnych warunków i brak możliwości usunięcia całej torebki torbieli oznacza wysokie ryzyko nawrotu.
Czy kaszak może zezłośliwieć?
Kaszak to łagodna zmiana skórna i w zdecydowanej większości przypadków nie ma tendencji do zezłośliwienia. Mimo to, każdy guzek powinien zostać oceniony przez lekarza. W wyjątkowych przypadkach, zwłaszcza gdy kaszak jest duży, zlokalizowany w nietypowym miejscu (np. w linii pośrodkowej czoła lub na szyi), lekarz może zlecić dodatkowe badania, takie jak USG czy tomografię komputerową. Pomagają one upewnić się, że zmiana ma charakter torbieli i dobrać odpowiednie leczenie chirurgiczne.
Kaszaki należy różnicować z innymi łagodnymi zmianami, jak włókniaki czy tłuszczaki. Bardzo rzadko zdarza się, że zmiana przypominająca kaszaka jest w rzeczywistości proliferującym guzem włosowym, który może przekształcić się w raka kolczystokomórkowego. Dlatego najpewniejszą metodą rozpoznania charakteru zmiany pozostaje badanie histopatologiczne wyciętej tkanki.
Praktyka w tym zakresie różni się w zależności od ośrodka – w niektórych placówkach zawsze wykonuje się badanie histopatologiczne usuniętej zmiany, w innych – tylko w przypadku niepokojącego wyglądu lub lokalizacji.
mp.pl, healthline.com/health/sebaceous-cyst
