Trzymasz to w lodówce? Może zamienić się w truciznę, a Polacy robią to nagminnie
Pozostawienie resztek fasoli czy tuńczyka w oryginalnej puszce wydaje się oszczędzać zmywanie – a jednak wielu z nas nie wie, że w ten sposób ułatwiamy metalom i bakteriom wejście do naszego posiłku. Prosta zmiana nawyku może uchronić Cię przed nieprzyjemnym smakiem, szybszym psuciem się żywności, a nawet przed nadmiarem metali ciężkich.
- Migracja metali zaczyna się tuż po otwarciu. Badania wykazały, że już w pierwszych godzinach do żywności mogą przenikać cyna, żelazo i cynk, zwłaszcza w kwaśnych produktach, takich jak pomidory
- USDA i specjaliści od żywienia radzą: przełóż resztki do szczelnego pojemnika ze szkła lub tworzywa – trwa to 30 sekund, a ogranicza przenikanie metali i obcych smaków
- Kontakt metalu z jedzeniem to ryzyko chemiczne. EFSA przypomina, że substancje z materiałów opakowaniowych mogą migrować do żywności i wpływać na jej skład czy smak
Tego błędu w lodówce lepiej nie popełniać
Konserwy cieszą się w Polsce rosnącą popularnością – są tanie, łatwo dostępne i mają długi termin przydatności, co czyni je niezastąpionym produktem w spiżarni. Problem zaczyna się jednak w momencie, gdy otwartą puszkę z połową zawartości odkładamy do lodówki z myślą, że zjemy resztę „następnym razem”. Na pierwszy rzut oka wydaje się to praktyczne, ale w rzeczywistości może być niebezpieczne.
Po otwarciu puszki jej wnętrze, wcześniej zabezpieczone powłoką ochronną, zaczyna stykać się z tlenem i wilgocią. Dochodzi wówczas do procesów utleniania, a drobne uszkodzenia lub mikroprzecieki w warstwie lakieru ułatwiają przenikanie metali – w tym cyny czy żelaza – do żywności. Zmienia to nie tylko smak i zapach produktu, który po kilku dniach może stać się gorzki i metaliczny, ale także przyspiesza jego psucie.
Czytaj też: Pakiet rakotwórczych związków. Polacy kochają te konserwy
Otwarte puszki pod lupą nauki. Co naprawdę dzieje się z jedzeniem w lodówce?
Badania pokazują jednoznacznie: po otwarciu konserwy rozpoczyna się proces migracji metali do żywności. Eksperymenty z puszkami pomidorów wykazały, że stężenie żelaza i cyny rośnie wraz z czasem przechowywania, nawet w temperaturze lodówkowej 4 °C. Szczególnie narażone są produkty kwaśne – sosy pomidorowe, owoce w syropie czy marynaty – które przyspieszają korozję i intensyfikują przenikanie metali.
Zjedzenie potrawy, w której doszło do zwiększonej migracji metali, nie musi od razu wywołać ostrego zatrucia, ale ich regularne spożywanie może mieć poważne konsekwencje. Nadmiar żelaza w diecie sprzyja stresowi oksydacyjnemu, który uszkadza błony komórkowe i DNA. Cyna w większych ilościach podrażnia błonę śluzową żołądka i jelit, powodując bóle brzucha, nudności i wymioty.
Długotrwała ekspozycja na te metale ciężkie wiąże się też z ryzykiem przewlekłych stanów zapalnych, osłabieniem odporności i obciążeniem wątroby, która odpowiada za ich metabolizm. U osób wrażliwych – dzieci, kobiet w ciąży i seniorów – skutki mogą być silniejsze, obejmując zaburzenia wchłaniania składników odżywczych czy pogorszenie pracy układu nerwowego.
Przeczytaj również: Ryba w puszce czy świeża? Dietetyczka nie pozostawia złudzeń. Można się zdziwić
Jak bezpiecznie przechowywać resztki z puszki? Zasady, które warto znać
Amerykański departament rolnictwa (USDA) dopuszcza przechowywanie resztek w puszce do 3-4 dni, ale wyraźnie zaznacza, że najlepszym rozwiązaniem jest szybkie przełożenie zawartości do pojemnika niereaktywnego – szklanego, ze stali nierdzewnej lub BPA-free. Podobne stanowisko zajmuje Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), który przypomina, że opakowanie nie może w „niedopuszczalny sposób” zmieniać składu ani właściwości sensorycznych jedzenia. A metaliczny posmak to wyraźny sygnał, że taka granica została już przekroczona.
Pamiętaj o czasie: wstaw potrawę do lodówki w ciągu 2 godzin od otwarcia. Produkty wysokokwasowe, takie jak sos pomidorowy czy owoce w syropie, powinny zostać zjedzone w 3-4 dni, a niskokwasowe (np. fasola czy kukurydza) najlepiej do 5-7 dni.
Dodatkowo oznacz datę przechowywania i zawsze sprawdzaj wygląd oraz zapach. Gorzki lub metaliczny posmak, zmętnienie sosu czy wybrzuszone wieczko pojemnika to sygnały, że zawartość nie nadaje się już do spożycia. Nie próbuj też zostawiać resztek w puszce przykrytej folią – nawet szczelne zabezpieczenie nie powstrzyma reakcji chemicznych między metalem a jedzeniem.
Sprawdź też: Szkodliwe chemikalia w puszkach z jedzeniem. Po latach zostały zakazane
