Mikrosporydiozy – przyczyny, objawy, leczenie zakażenia

Czym są mikrosporydiozy?

Mikrosporydiozy to grupa grzybów wewnątrzkomórkowych z rodzaju Microsporum wywołujących wielonarządowe schorzenia oraz wiele innych groźnych powikłań.

Pierwszy gatunek mikrosporydiów odkryto w XIX w. jako przyczynę tzw. choroby pieprzowej, która przyczyniła się do utraty olbrzymich ilości upraw rolnych i przemysłowych. Obecnie znanych jest ponad 1200 gatunków tych pierwotniaków, ich nosicielami są przede wszystkim zwierzęta dzikie oraz domowe. Najbardziej charakterystyczną i inwazyjną postacią mikrosporydiów jest spora – jednokomórkowy organizm, który ma zdolność do przebywania poza komórką żywiciela. Zagrożenie dla człowieka stanowi 7 gatunków mikrosporydiów,  najczęściej u ludzi wykrywane są gatunki:

• Enterocytozoon bieneusi,

• Encephalitozoon spp.,

• Encephalitozoon intestinalis,

• Encephalitozoon cuniculi,

• Encephalitozoon hellem.

Mikrosporydiozy – przyczyny zakażenia

Do zakażenia mikrosporydiami dochodzić może różnymi drogami. Głównym źródłem zakażeń są woda oraz żywność.

Do transmisji mikrosporydiów dochodzi przeważnie:

• drogą pokarmową,

• drogą oddechową,

• drogą płciową (głównie u osób homoseksualnych),

• poprzez kontakt bezpośredni (np. śluzówka oka),

• na skutek urazów (np. poprzez otwarte rany).

Mikrosporydiozy są najczęściej wykrywane u osób z poważnymi niedoborami odporności, np. u nosicieli wirusa HIV, chorych na AIDS, u osób po przeszczepach narządów. Zakażenie może mieć przebiegać bezobjawowo lub objawowo.

Mikrosporydiozy – objawy choroby

Mikrosporydiozy mogą powodować szereg objawów ze strony różnych narządów i układów. Choroba najczęściej atakuje:

• układ pokarmowy (chroniczne biegunki),

• układ moczowy (zapalenie pęcherza moczowego, rozsianie inwazji na nerki),

• oczy (zapalenie rogówki, spojówki),

• drogi oddechowe (zapalenie płuc, zapalenie zatok, zajęcie śluzówki nosa),

• ośrodkowy układ nerwowy,

Mikrosporydiozy – diagnostyka i leczenie

Ze względu na swój rozmiar mikrosporydiozy są trudne do wykrycia, w tym celu przeprowadza się analizę rozmazów kału. Rutynowo do oceny materiału wykorzystywany jest mikroskop świetlny, fluorescencyjny i elektronowy. Jedną z bardziej skutecznych metod w wykrywaniu pierwotniaków jest zmodyfikowana metoda barwienia chromotropem 2R według metody Weber, w której spory zabarwiają się na intensywny różowy kolor.

Leczenie mikrosporydiozy jest uzależnione od gatunku grzyba, który został wykryty w badaniu. Najczęściej stosuje się leki zawierające albendazol i fumagilin, a także metronidazol, atowakwon, nifedipin, azytromycynę czy furazolidon.