Rak trzustki potrafi ukrywać się latami. 9 sygnałów ostrzegawczych, że jest w natarciu
Rak trzustki przez długi czas nie daje typowych sygnałów, dlatego łatwo pomylić go z „zwykłymi” dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi. Sprawdź, które objawy raka trzustki – od bólu promieniującego do pleców po żółtaczkę i nagłe chudnięcie – powinny skłonić do pilnej diagnostyki. Wczesna reakcja może realnie zwiększyć szanse na skuteczne leczenie.
- Najczęstsze objawy raka trzustki to tępy ból nadbrzusza „ciągnący do pleców”, żółtaczka bez gorączki i szybka utrata masy ciała
- Gdy objawy utrzymują się >2–3 tygodni, nawracają lub łączą się (np. ból + spadek masy ciała + świąd skóry), należy zgłosić do lekarza
- Wczesne rozpoznanie zwiększa szansę na leczenie operacyjne; kluczowe są szybkie badania obrazowe (USG/TK/EUS) i konsultacja w specjalistycznym ośrodku
1. Tępy ból brzucha „ciągnący” do pleców
Często najwcześniej pojawia się przewlekły, rozlany ból w nadbrzuszu, który potrafi promieniować do kręgosłupa i nasila się w nocy lub na leżąco. Wynika to m.in. z naciekania splotów nerwowych lub zablokowania przewodu trzustkowego przez guz.
2. Żółtaczka bez gorączki
Nagłe zażółcenie skóry i białkówek oczu, zwykle z towarzyszącym świądem i ciemnym moczem, bywa skutkiem zastoju żółci, najczęściej przy guzach w głowie trzustki. Przy zmianach w trzonie/ogonie żółtaczka jest rzadsza i może wynikać z przerzutów.
3. Szybka, niezamierzona utrata masy ciała
Gwałtowne chudnięcie nie tylko wynika z braku apetytu, ale też z upośledzenia trawienia przez niedobór enzymów trzustkowych, zwłaszcza gdy guz zamyka przewód trzustkowy. To część tzw. wyniszczenia nowotworowego.
4. Problemy trawienne i „leniwy” żołądek
Uczucie pełności po małych posiłkach, nudności i wzdęcia mogą wynikać z zaburzeń opróżniania żołądka — dotyczy to ponad połowy chorych, prawdopodobnie z powodu zakłóceń nerwowo-hormonalnej regulacji motoryki przewodu pokarmowego.
5. Nowo rozpoznana cukrzyca lub stan przedcukrzycowy
U wielu pacjentów (zwłaszcza po 60. roku życia, bez rodzinnych obciążeń) świeża diagnoza cukrzycy bywa pierwszym sygnałem nowotworu. Guz może zaburzać produkcję insuliny lub wywoływać insulinooporność.
6. Ostre zapalenie trzustki „znikąd”
Jeśli ostre zapalenie trzustki występuje u osoby starszej bez typowych przyczyn (kamica, alkohol) i/lub nawraca, trzeba rozważyć podłoże nowotworowe i wykonać diagnostykę obrazową (np. TK, EUS).
7. Niedrożność dwunastnicy
W bardziej zaawansowanej chorobie około 1 na 10 pacjentów rozwija mechaniczną przeszkodę w dwunastnicy. Objawia się to wymiotami, brakiem apetytu i niemożnością jedzenia; często wymaga pilnej interwencji chirurgicznej omijającej przeszkodę.
8. Objaw Courvoisiera
W badaniu przedmiotowym lekarz może wyczuć powiększony, niebolesny pęcherzyk żółciowy — to klasyczny znak zmian w głowie trzustki blokujących odpływ żółci. Zwykle towarzyszy mu żółtaczka i świąd; pomaga to odróżnić sytuację od kamicy.
9. Wędrujące zapalenie żył i inne rzadsze sygnały
U części chorych pojawia się tzw. zespół Trousseau (nawracające zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych) jako efekt nadkrzepliwości nowotworowej. Rzadziej występują: depresja, krwawienie z żylaków żołądka czy wyczuwalna masa w jamie brzusznej — szczególnie przy guzach trzonu/ogona, które długo nie dają charakterystycznych dolegliwości.
Jeśli którykolwiek z powyższych objawów pojawił się nagle lub łączy się w niepokojący zestaw, potrzebna jest szybka diagnostyka – badania obrazowe i pilna konsultacja specjalistyczna zwiększają szansę na rozpoznanie w stadium operacyjnym.
