Rewolucja w refundacji leków. Nie wszystkim pacjentom się spodoba

Nowa lista refundacyjna

Październikowe obwieszczenie Ministra Zdrowia przynosi największe rozszerzenie refundacji od czasu wejścia w życie ustawy w 2012 r. Na liście pojawiło się 50 nowych terapii – 22 onkologiczne i 28 nieonkologicznych. Oznacza to m.in. lepszy dostęp do nowoczesnych leków w raku piersi, nowotworach płuca, hemofilii i hipercholesterolemii.

Po raz pierwszy refundowana będzie szczepionka przeciw wirusowi RSV dla osób 65+, co ma zmniejszyć liczbę hospitalizacji z powodu powikłań oddechowych. Dodatkowo kobiety z endometriozą zyskują pierwszą w Polsce trójskładnikową tabletkę hormonalną, a pacjenci z rzadkimi chorobami metabolicznymi – nowe, wysokospecjalistyczne terapie. 

Poniżej najgłośniejsze nowości:

• endometrioza – trójskładnikowy preparat z dienogestem i estrogenami ma zmniejszać ból i ograniczać progresję choroby;
   
• hemofilia A i B – długodziałające czynniki krzepnięcia pozwolą wydłużyć odstęp między wlewami profilaktycznymi;
   
• cholesterol rodzinny – inklisiran w zastrzykach podawanych dwa razy do roku obniża LDL nawet o 50%;
   
• choroby rzadkie – terapie genowe w atrofii mięśni szkieletowych oraz inhibitor dopełniacza w paroksymalnej hemoglobinurii nocnej.

Ceny w górę od kilku groszy do kilkudziesięciu złotych

Więcej nowych leków to także korekta cen preparatów refundowanych do tej pory. Zgodnie z załącznikiem do obwieszczenia wyższe dopłaty dotyczą w sumie 169 pozycji. Najwyższy skok odczują pacjenci przyjmujący tapentadol (silny opioid przeciwbólowy) – za dawkę 200 mg trzeba teraz dopłacić 64,41 zł, a wcześniej lek był bezpłatny. 

Podwyżki – choć w większości groszowe – mogą utrudnić dostęp do terapii przewlekłych, takich jak leczenie dławicy piersiowej (trimetazydyna), schizofrenii (lurasidon) czy alergii (wyciąg z pyłku traw). Farmaceuci zwracają uwagę, że część seniorów rezygnuje z zakupu, gdy cena rośnie o kilka złotych – zwłaszcza jeśli stosują kilka leków jednocześnie.

Ministerstwo Zdrowia tłumaczy, że zmiany wynikają z aktualizacji kosztów wytwarzania i renegocjacji umów z producentami. Resort podkreśla też, że w tym samym obwieszczeniu odnotowano 143 obniżki cen zbytu netto i ponad 400 pozycji z niższą dopłatą.

Którzy pacjenci stracą na zmianach?

Nie wszystkie grupy pacjentów skorzystają na październikowej rewolucji. Z list refundacyjnych zniknęło 51 produktów oraz 75 kolejnych leków lub wskazań. Najczęściej są to preparaty, których producenci nie złożyli wniosków o przedłużenie decyzji refundacyjnej albo nie przyjęli nowych warunków finansowych.

Najdotkliwiej odczują to osoby z chorobami przewlekłymi, dla których trudno znaleźć tańsze odpowiedniki. Są wśród nich m.in. pacjenci z niedoczynnością tarczycy (lewotyroksyna), alergiami (lewocetyryzyna, desloratadyna) czy zaburzeniami psychotycznymi (klozapina, kwetiapina). Gdy brakuje alternatywy, lekarz może wystawić receptę na lek pełnopłatny albo zaproponować zmianę terapii.

Warto pamiętać

• Jeśli cena wzrosła o więcej niż kilka złotych albo leku nie ma w systemie, poproś farmaceutę o sprawdzenie dostępnych odpowiedników.
   
• Nie zmieniaj dawki ani nie przerywaj leczenia bez konsultacji – nagłe odstawienie może pogorszyć stan zdrowia.
   
• Sprawdź, czy twój samorząd prowadzi programy wspierające zakup leków dla seniorów lub osób przewlekle chorych.

 

Materiał ma charakter informacyjny i nie zastępuje porady medycznej.

Źródła:

1. Obwieszczenie Ministra Zdrowia z 17 września 2025 r. (lista refundacyjna na 1 października 2025).
2. Medonet, „Czekają nas spore zmiany w aptekach od października”, 1 października 2025 r.
3. Naczelna Izba Aptekarska, „Nowe obwieszczenie refundacyjne Ministra Zdrowia – październik 2025”, 19 września 2025 r.
4. „Rzeczpospolita”, „Październikowa lista refundacyjna przybliża Polskę do europejskich standardów”, 7 października 2025 r.