Jelita to jedna z elementarnych części przewodu pokarmowego, niezbędna dla zapewnienia prawidłowego procesu trawienia. U człowieka jelita dzielą się na jelito grube i jelito cienkie. Jelito cienkie dzieli się na dwunastnicę, jelito czcze, oraz jelito kręte. Jelito grube z kolei dzieli się na kątnicę, wstępnicę, poprzecznicę, zstępicę, esicę, oraz odbytnicę, zakończoną odbytem. Jelito człowieka (oraz innych kręgowców) jest najdłuższym elementem przewodu pokarmowego.
Leczeniem chorób związanych z jelitami zajmuje się gastrolog (bardziej fachowa nazwa to gastroenterolog). Konsultantem krajowym w tej dziedzinie jest prof. dr hab. Jarosław Reguła, zaś w przypadku gastroenterologii dziecięcej – prof. dr hab. Mieczysława Czerwionka – Szaflarska.
Choroby jelit są w nowoczesnym społeczeństwie coraz powszechniejsze, na co wpływa przede wszystkim mała ilość snu, siedzący tryb życia, długotrwały stres oraz źle zbilansowana dieta. Choroby jelit mogą swoich źródeł upatrywać także w zażywaniu niektórych leków. Regularne badania profilaktyczne stanowią podstawę dla zachowania zdrowia.
Istnieje kilka alarmujących czynników, które powinny nakłonić nas do pilnej konsultacji z gastrologiem. Objawy chorych jelit to przede wszystkim krew w stolcu, częste zaparcia i biegunki, nieregularne wypróżnienia, bóle brzucha i wzdęcia, uczucie pełności w brzuchu i zaburzenia łaknienia, ale także ogólne osłabienie organizmu i znaczna, nagła utrata masy ciała.
Skuteczna profilaktyka jest podstawą pozostawania w zdrowiu w większości przypadków. Dbanie o zdrowe jelita powinno odznaczać się holistycznym podejściem. Aktywność fizyczna i dobrze zbilansowana dieta to absolutna podstawa. To jednak nie wszystko. Warto postarać się o wyeliminowanie z naszego życia stres i używki, takie jak papierosy czy alkohol. Warto także zadbać o prawidłową higienę snu.
Co jeść by zadbać o zdrowe jelita? Przede wszystkim należy pić dużo wody i spożywać dużo błonnika (kasze, otręby owsiane, pieczywo żytnie i razowe, ryż, czy płatki owsiane). Zdrowe jelita zapewnią nam także probiotyki, obecne w takich produktach jak kefir, kwaśne mleko, maślanka czy jogurt, oraz produkty kiszone.
Pokaż więcej
Coraz więcej badań wskazuje na to, że dieta wpływa nie tylko na naszą sylwetkę i poziom energii, lecz także na samopoczucie, koncentrację, a nawet ryzyko depresji, czy stanów lękowych. Chodzi o to, że w naszym ciele działa niezwykle złożony system komunikacji między jelitami a mózgiem – tak zwana “oś jelito–mózg”, a jej głównymi bohaterami są bakterie jelitowe. Mogą one regulować produkcję neuroprzekaźników, wpływać na reakcję na stres i modulować stany zapalne.A skoro tak, to nasze emocje naprawdę mogą zależeć od talerza. I odwrotnie – to, co trafia na talerz, może poprawić – albo pogorszyć – nasz nastrój.Jelita komunikują się z mózgiem przez nerw błędny, hormony i układ odpornościowyBakterie jelitowe produkują neuroprzekaźniki, w tym serotoninę i GABANiewłaściwa dieta może zaburzać mikrobiotę i nasilać objawy stresu, depresji czy lękuProbiotyki i prebiotyki wspierają równowagę psychiczną i odporność na stresZmiana diety może radykalnie poprawić nastrój – wystarczy wiedzieć, od czego zacząć
Chleb to dla wielu z nas podstawa diety — jemy go na śniadanie, na kolację, do zupy, czasem jako szybką przekąskę w biegu. Choć wydaje się czymś oczywistym, jego wybór wcale nie powinien być przypadkowy. Bochenki i bułki różnią się nie tylko smakiem i wyglądem, ale przede wszystkim składem i wartościami odżywczymi. A to właśnie one mają ogromne znaczenie dla zdrowia, zwłaszcza dla kondycji jelit.Wybieraj pieczywo o prostym składzie, bez spulchniaczy i polepszaczyUnikaj lekkich, mocno przetworzonych bułek i chlebów o długiej dacie ważnościStawiaj na pieczywo, które wspiera mikroflorę jelitową i dostarcza błonnikaUpewnij się, że wypiek powstał na prawdziwym zakwasie, a nie tylko z jego „dodatkiem”Traktuj chleb jako wartościowy element diety, a nie szybki wypełniacz
Czasem kłuje, czasem ściska, innym razem pali od środka – a badania potrafią niczego nie wykazać. Jelito potrafi mówić wieloma „językami” bólu. Co je uruchamia i jak to rozszyfrować? Wyjaśniamy, jak bolą jelita i kiedy szukać pomocy.Ból jelita to sygnał z dolnych partii jamy brzusznej, który najczęściej wynika z łagodnych zaburzeń trawienia i dobrze reaguje na proste zmiany stylu życiaZrozumienie charakteru dolegliwości pozwala szybko zdecydować, czy wystarczy domowa opieka, czy potrzebna jest konsultacjaYen przewodnik uporządkuje objawy, wskaże bezpieczne kroki i wyraźnie zaznaczy „czerwone flagi”
Gazy jelitowe zwykle nie wymagają leczenia. Kłopot pojawia się dopiero wtedy, gdy gazów jest więcej i pojawia się uczucie rozpierania, przelewania czy ból. Zrozumienie przyczyn pozwala szybko dobrać bezpieczne kroki: dietę, zioła, ruch i rozsądne wsparcie produktowe. Jak rozpoznać granicę między normą a problemem i co zrobić, by poczuć ulgę już dziś?Większość gazów to naturalny efekt trawienia, ale nadmiar gazów, uczucie rozpierania, przelewania i ból brzucha mogą wskazywać na zaburzeniaKluczowe w zapobieganiu gazom są nawyki żywieniowe Jeśli dolegliwości nawracają, nasilają się lub towarzyszą im alarmowe objawy, skonsultuj się z lekarzem
Mikrobiom jelitowy odgrywa kluczową rolę w procesie starzenia się organizmu, regulując ogólnoustrojowy stan zapalny. Zjawisko to, znane jako inflamaging (wiek zapalny), uznawane jest za jeden z głównych czynników przyspieszających rozwój chorób i skracających długość zdrowego życia.Materiał powstał na podstawie wywiadu Ewy Basińskiej (Pacjenci.pl) z dr. hab. n. med. Jarosławem Bilińskim, specjalistą ds. mikrobiomu.
Perforacja jelita to poważne uszkodzenie ściany przewodu pokarmowego, które wymaga natychmiastowej interwencji medycznej. W artykule opisujemy, czym jest perforacja, jakie są jej przyczyny i objawy, oraz dlaczego szybka pomoc jest niezbędna.Perforacja jelita to – mówiąc potocznie – pęknięcie jelitaW wyniku pęknięcia treść jelitowa wycieka do otrzewnejPerforacja jelita to stan bezpośredniego zagrożenia życia
Miód uchodzi za jeden z najzdrowszych naturalnych produktów – wspiera odporność, działa przeciwzapalnie, łagodzi infekcje. Jednak u części osób po jego spożyciu pojawiają się wzdęcia, gazy i dyskomfort w brzuchu. Winowajcą może być fruktoza, której nadmiar nie zawsze zostaje prawidłowo wchłonięty w jelitach. Zamiast wzmacniać, miód potrafi wtedy solidnie zaszkodzić.• Nadmiar fruktozy w miodzie może prowadzić do fermentacji w jelicie grubym• Objawy po miodzie częściej występują u osób z IBS, SIBO i nietolerancją fruktozy• Fermentacja wytwarza gazy i powoduje wzdęcia, bóle brzucha, a nawet biegunkę• Wrażliwi powinni sięgać po miody o niższej zawartości fruktozy i jeść je w małych ilościach
Choć nauka intensywnie bada innowacyjne terapie oparte na mikrobiomie, podstawą zdrowia jelit i całego organizmu wciąż pozostają proste elementy stylu życia. Z dużych badań populacyjnych wynika, że to właśnie dieta, a także aktywność fizyczna i sen mają największy wpływ na kondycję mikrobiomu.Materiał powstał na podstawie rozmowy Ewy Basińskiej (Pacjenci.pl) z dr. hab. n. med. Jarosławem Bilińskim, specjalistą w dziedzinie mikrobiomu.
Jelita to nie tylko centrum układu odpornościowego, ale także kluczowy gracz w regulacji pracy mózgu i zdrowia psychicznego. Coraz więcej badań wskazuje, że bakterie jelitowe wytwarzają neuroprzekaźniki i hormony wpływające bezpośrednio na nasz nastrój, zdolności poznawcze oraz przebieg chorób neurologicznych i psychicznych. Temat ten poruszył dr hab. n. med. Jarosław Biliński, specjalista ds. mikrobiomu, w rozmowie z Ewą Basińską dla portalu Pacjenci.pl.
Zdrowy, "dziki" mikrobiom w dzisiejszym świecie to rzadkość. Nawet badania prowadzone wśród grup etnicznych żyjących w zbliżonych do pierwotnych warunkach pokazują, jak trudno jest odnaleźć populacje z nietkniętym mikrobiomem. Dlatego kryteria kwalifikacji dawców do celów badawczych i terapeutycznych są niezwykle rygorystyczne. Szacuje się, że jedynie 0,4% chętnych spełnia wymogi, by zostać dawcą mikrobioty najwyższej jakości.Na potrzeby tego tekstu posłużyliśmy się wywiadem Ewy Basińskiej (Pacjenci.pl) z dr. hab. n. med. Jarosławem Bilińskim, specjalistą w dziedzinie mikrobiomu.
Diagnostyka mikrobiomu rozwija się dynamicznie, a na rynku pojawia się coraz więcej komercyjnych ofert badań. Czy jednak takie testy są rzeczywiście przydatne? Dr hab. n. med. Jarosław Biliński, specjalista ds. mikrobiomu, wyjaśnia, kiedy badanie ma sens, a kiedy może być jedynie kosztowną pomyłką. Materiał powstał na podstawie rozmowy przeprowadzonej przez Ewę Basińską (Pacjenci.pl).
Choroby autoimmunologiczne i alergie dotykają coraz młodszych osób. Czy istnieje wspólny mianownik dla tak różnych schorzeń, jak Hashimoto, atopowe zapalenie skóry czy nawet migreny? Okazuje się, że klucz do zrozumienia i terapii wielu z nich leży w zdrowiu naszych jelit. Dietetyk Jakub Mauricz w wywiadzie udzielonym w programie „Zdrowo przegadane” szczegółowo wyjaśnia, jak mikrobiom i bariera jelitowa wpływają na nasz układ odpornościowy i manifestują się w różnych objawach.Choroby autoimmunologiczne, takie jak Hashimoto, są błędami układu odpornościowego, który atakuje własne tkanki, a ich rozwój jest ściśle powiązany ze zdrowiem jelit60-70% pracy całego układu odpornościowego odbywa się w jelitach, w tkance limfatycznej GALTProblemy skórne (egzemy, łuszczyca, trądzik) oraz migreny często wynikają z zaburzeń mikrobiomu i można je łagodzić poprzez wsparcie jelit, suplementację i dietę
Współczesny styl życia, choć często na pewno wygodny, niesie ze sobą wiele zagrożeń dla zdrowia naszych jelit. Chodzi o przetworzoną żywność, nadużywanie farmakoterapii, a przede wszystkim wszechobecny stres – nasze jelita są nieustannie narażone na czynniki, które mogą zaburzać ich delikatną równowagę i prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Zrozumienie tych cichych niszczycieli to pierwszy krok do skutecznej ochrony mikrobiomu. Opowiedział nam o tym dietetyk Jakub Mauricz w programie „Zdrowo przegadane” na kanale Pacjenci.plWspółczesna dieta zachodnia, bogata w przetworzone produkty, jest jednym z głównych wrogów zdrowych jelitNadużywanie antybiotyków i leków na zgagę może niszczyć mikrobiom jelitowy na lataStres psychiczny i fizyczny, niedobór snu oraz brak aktywności fizycznej również znacząco osłabiają kondycję jelit
Wielu pacjentów boryka się z dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi, często określanych jako Zespół Jelita Nadwrażliwego (IBS). Objawy takie jak wzdęcia, bóle brzucha, uczucie przelewania się czy niemal natychmiastowe wypróżnienia po posiłkach, bywają bagatelizowane lub przypisywane innym schorzeniom. Tymczasem, jak podkreśla dietetyk Jakub Mauricz, kluczem do zrozumienia i leczenia IBS oraz powiązanego z nim problemu „nieszczelnego jelita” jest trafna diagnostyka i celowana terapia."Dziurawe, nieszczelne, czy cieknące jelito to popularnonaukowy sposób mówienia o zwiększonej przepuszczalności bariery jelita cienkiego. Często bywa uznawane za swego rodzaju miejską legendę, tymczasem, gdybyśmy wpisali w PubMed hasło increased intestinal permeability (czyli zwiększona przepuszczalność bariery jelitowej), znaleźlibyśmy ponad 12 000 badań na ten temat” – mówi dietetyk Jakub Mauricz w programie „Zdrowo przegadane” na kanale Pacjenci.plZespół jelita nadwrażliwego (IBS) to problem dotykający jelita cienkiego, często błędnie diagnozowany"Nieszczelne jelito" (zwiększona przepuszczalność bariery jelitowej) to potwierdzony naukowo problem, a nie "miejska legenda"Skuteczna terapia IBS i nieszczelnego jelita opiera się na odpowiedniej diecie (np. FODMAP), probiotykoterapii (konkretne szczepy) i postbiotykach.
W obliczu rosnącej świadomości o znaczeniu mikrobiomu dla zdrowia, probiotyki i prebiotyki stały się nieodłącznym elementem wsparcia organizmu. Jednak rynek oferuje ogromną różnorodność produktów, co może przyprawić o zawrót głowy. Jak wybrać te właściwe i jak je stosować, by przyniosły oczekiwane korzyści? Dietetyk Jakub Mauricz, w rozmowie z Pacjenci.pl, rozwiewa wątpliwości i dostarcza praktycznych wskazówek dotyczących skutecznej probiotykoterapii.Wybór odpowiedniego probiotyku powinien być świadomy, ponieważ jego skuteczność jest "szczepozależna"Probiotyki są bezpieczne i mogą być stosowane od wczesnego dzieciństwa, a ich dawka terapeutyczna to zazwyczaj minimum 1 miliard CFUSkuteczna probiotykoterapia wymaga co najmniej 3-5 miesięcy stosowania, możliwe jest również stosowanie pulsacyjne i sezonowe dostosowanie szczepów
Dlaczego niektórzy ludzie nie potrafią przestać jeść, mimo że fizycznie są syci? Dr Tadeusz Oleszczuk, ginekolog położnik i naturopata, w rozmowie z serwisem Pacjenci.pl, rzuca światło na mechanizmy uzależnień pokarmowych, od cukru, przez rolę hormonu sytości do leptyny. Jak podał w rozmowie z serwisem Pacjenci.pl, leptyna powinna informować nas o sytości i motywować do ruchu, ale cukier skutecznie blokuje jej receptory, a fruktoza dodatkowo silnie pobudza ośrodek nagrody, prowadząc do błędnego koła uzależnienia.
Wielu młodych kobiet doświadcza nieregularnych cykli menstruacyjnych, bolesnych miesiączek czy zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS). Częstą reakcją lekarzy, jak podał w rozmowie z serwisem Pacjenci.pl dr Tadeusz Oleszczuk, jest przepisywanie antykoncepcji hormonalnej, aby "uregulować" cykle. Jednakże, jak ostrzega dr Oleszczuk, takie podejście leczy objawy, ale nie naprawia problemu u podstaw, a długotrwałe maskowanie może prowadzić do poważniejszych kłopotów w przyszłości, w tym z płodnością.
Mamy sezon na młode ziemniaki, więc choć nie są tanie, kupujemy je chętnie i często. Warto jednak wiedzieć, że takie młode i pyszne kartofelki wcale nie muszą być zdrowe. Mogą zawierać środki ochrony roślin. Fundacja Pro-Test przeprowadziła na warzywach z dwóch najpopularniejszych polskich dyskontów. Co wyszło z badań?
Gdy w brzuchu zbierają się gazy, ból bywa nieznośny. Do tego dochodzi dyskomfort związany z tym, że obwód w talii się powiększa, a ubranie zaczyna nas cisnąć. Przyczyn takiego stanu rzeczy upatrujemy zwykle we wzdymających pokarmach, ewentualnie – w braku ruchu.Jednak przyczyna wzdęć może mieć zupełnie inne podłoże. Jeśli nie ustąpią po modyfikacji diety, warto skonsultować się z lekarzem i wykonać pogłębioną diagnostykę.
Czy wiesz, że zdrowie jelit zależy nie tylko od diety i suplementów, ale także od prostych codziennych nawyków? Tomasz Paprzycki, osteopata i fizjoterapeuta, podpowiada, jak zadbać o jelita i uniknąć najczęstszych błędów, które popełniamy. Dlaczego przerwy między posiłkami, uważne jedzenie i oddech przeponowy są ważne dla naszego zdrowia.Zdaniem eksperta, zanim sięgniesz po probiotyki i suplementy, warto przyjrzeć się swoim codziennym nawykom żywieniowym.
Ból zlokalizowany w okolicy klatki piersiowej czy kręgosłupa może mieć swoją przyczynę np. w tym, jak się odżywiamy. Choć brzmi to nieprawdopodobnie, jest to jak najbardziej realne. Niewłaściwa dieta może skutkować bólami kręgosłupa.Dlaczego tak się dzieje? Jak się okazuje, tu rządzi całkiem prosty mechanizm. To, jak on działa, wyjaśnia osteopata Tomasz Paprzycki.
Światowy Dzień Mikrobiomu był okazją do rozmowy o najnowszych badaniach oraz ich znaczeniu. Celem tego dnia, który miał miejsce 27 czerwca było wsparcie badaczy z całego świata w informowaniu o tym, jak ważna dla zdrowia człowieka jest mikrobiota.W spotkaniu w warszawskim Skylinerze udział wzięły m.in. Dr n. o zdr. dietetyk kliniczny Hanna Stolińska oraz prof. dr hab n. med Hanna Szajewska. Podczas wydarzenia poruszone zostały kwestie odnośnie wiedzy o mikrobiomie oraz edukowaniu w tym temacie.
Ciasto drożdżowe to idealny wypiek na lato, świetnie pasuje do sezonowych owoców, a więc często gości na stołach Polaków. Czy jednak każdy może jeść drożdże?
Przejedzenie to uczucie, które zna chyba każdy człowiek. Nieprzyjemne rozpieranie w żołądku, nudności. Pomóc w takiej sytuacji mogą trzy napoje, które przygotujesz samodzielnie w domu.Kiedy zaczyna się majówka, bardzo trudno odmówić sobie skosztowania wielu potraw. Sezonowe owoce i warzywa, mięso z grilla, wypieki – kuszą wszystkie pyszności przygotowane przez nas i naszych bliskich. Kiedy skutkuje to uczuciem przejedzenia, warto wiedzieć, jak sobie z tym radzić. Oto przepisy na napoje, które mogą pomóc.
Jelita pełnią bardzo ważne funkcje w naszym organizmie. Odpowiadają za trawienie i wchłanianie składników odżywczych, utrzymanie prawidłowej flory bakteryjnej oraz odporności na infekcje. Najczęstszym powodem skurczów jelit i dolegliwości bólowych w jamie brzusznej są nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu pokarmowego. Mogą one wiązać się z niewłaściwym odżywianiem się, nadwrażliwością pokarmową, a także być następstwem różnych chorób. Jak rozpoznać ból jelit?
Złogi w jelitach to problem, który może dotknąć każdego i przyczynić się do występowania nieprzyjemnych dolegliwości. Jak powstają złogi i jakie dają objawy? Co zrobić, aby się ich pozbyć?
Zaparcia są problemem zarówno starszych, jak i młodszych osób. Częściej zmagają się z nimi kobiety. Przewlekłe zaburzenie wypróżniania jest z kolei problemem co ósmego Polaka. Jednak perystaltykę jelit można pobudzić za pomocą masażu. Jak go wykonać? O opinię na temat leczenia jednej z dolegliwości jelit poprosiliśmy eksperta.
Problemy żołądkowo – jelitowe to nasza największa bolączka podczas wyjazdów do ciepłych krajów. Jak ustrzec się przed biegunką podróżnych, aby móc w pełni cieszyć się wakacjami i jak ją skutecznie leczyć, kiedy już się przydarzy? Zapytaliśmy dietetyka klinicznego mgr Karolinę Uszyńską - Pietraszko.