Trwa Miesiąc Świadomości Nowotworów u Dzieci i akcja Złoty Wrzesień
Niewielu rodziców spodziewa się usłyszeć słowo „rak” w gabinecie pediatry i właśnie dlatego wrzesień – Miesiąc Świadomości Nowotworów u Dzieci – jest tak ważny. Kampania Złoty Wrzesień przypomina, że szybka diagnoza często decyduje o życiu dziecka, a złota wstążka symbolizuje nadzieję i siłę małych pacjentów. Sprawdzamy, jak wygląda skala problemu, co niesie tegoroczna edycja akcji i na jakie sygnały powinni uważać rodzice.
- Co roku w Polsce raka diagnozuje się u ok. 1100–1200 dzieci
- W krajach o wysokim dostępie do leczenia wyleczalność przekracza dziś 80%
- Złoty Wrzesień 2025 zrzesza ponad 70 organizacji na świecie
Nowotwory dziecięce
Choć zachorowania u nieletnich są rzadkie, rak pozostaje główną przyczyną śmierci chorobowej dzieci w krajach rozwiniętych. W Polsce rocznie przybywa ok. 1100–1200 nowych przypadków, najczęściej ostrej białaczki limfoblastycznej, guzów mózgu i chłoniaków.
Według Światowej Organizacji Zdrowia globalnym celem do 2030 r. jest co najmniej 60% przeżyć w każdym kraju. Statystyki pokazują, że wczesne wykrycie może podnieść szansę na wyleczenie nawet czterokrotnie, dlatego edukacja rodziców i lekarzy pierwszego kontaktu jest kluczowa.
Globalna akcja Złoty Wrzesień
Gold September (Złoty Wrzesień) to pomysł, który narodził się w Stanach Zjednoczonych, ale dziś angażuje społeczności w ponad 90 krajach na całym świecie. Tegoroczna odsłona przebiega pod hasłem „No Child Left Behind” i łączy działania Childhood Cancer International oraz Międzynarodowego Towarzystwa Onkologii Pediatrycznej.
W Polsce do akcji przyłączyły się m.in. Fundacja Herosi i mobilny program badań USG „NIE nowotworom u dzieci”, który 4 września wyruszył w trasę po 50 miastach, oferując bezpłatne badania przesiewowe. W mediach społecznościowych króluje złota wstążka – uniwersalny symbol walki z rakiem wieku dziecięcego.
Przeczytaj też: Dziecięce nowotwory mają zwykle dobre rokowania. Jeśli szybko padnie diagnoza
Sygnały alarmowe i badania, które warto znać
Pierwsze symptomy nowotworu u dziecka bywają mylące, bo przypominają zwykłą infekcję albo uraz z placu zabaw. Jeśli jednak utrzymują się lub szybko narastają, nie zwlekaj z wizytą u pediatry – a w razie potrzeby domagaj się pilnego skierowania do onkologa dziecięcego.
- Ból głowy + poranne wymioty, zawroty, zez lub „kotarowy” biały błysk w źrenicy. Taki zestaw może oznaczać guza mózgu albo siatkówczaka – liczy się każdy dzień.
- Gorączka dłużej niż tydzień, bladość, drobne siniaki, bóle kości. To klasyczny wstęp do białaczek. Morfologia krwi powinna być wykonana od ręki.
- Powiększony, twardy brzuch, guz pod skórą, wyraźnie nabrzmiałe węzły chłonne. Bezbolesne, lecz groźne – wymagają natychmiastowego badania USG i konsultacji onkologicznej.
- Nagła anemia, niezamierzona utrata wagi, nocne poty. Jeśli objawy pojawiają się razem albo postępują, lekarz powinien zlecić dalszą diagnostykę obrazową (RTG, rezonans) i ewentualne badania genetyczne.
Źródła:
- World Health Organization. Childhood Cancer: Key Facts. Geneva: WHO; 2025.
- Medycyna Praktyczna. Liczba rozpoznań nowotworów u dzieci nie zmniejszyła się podczas pandemii. Kraków: MP; 2024.
- Childhood Cancer International. Gold September 2025: Global Campaign Toolkit. Amsterdam: CCI; 2025.
- Fundacja Pomocy Dzieciom z Chorobą Nowotworową. Objawy nowotworów wieku dziecięcego. Warszawa: Onkologia-Dziecięca.pl; 2025.
