Zespół policystycznych jajników
Czym jest zespół policystycznych jajników?
Zespół policystycznych jajników (ang. polycystic ovary syndrome, PCOS) jest zaburzeniem hormonalnym dotykającym ok 10-15% kobiet w wieku rozrodczym. PCOS jest najczęstszą przyczyną niepłodności kobiet. Na rozwój zespołu wpływają czynniki genetyczne, hormonalne i środowiskowe. Ze względu na złożoność tej choroby, wykazuje ona dużą zmienność osobniczą – pacjentki zgłaszają różne objawy i dolegliwości, występować mogą różne powikłania.
Objawy zespołu policystycznych jajników
Objawy PCOS bardzo różnią się w zależności od osoby chorej. W przebiegu zespołu policystycznych jajników mogą pojawić się:
zaburzenia miesiączkowania,
trądzik,
niepłodność,
hirsutyzm (występowanie nadmiernego owłosienia typu męskiego),
łysienie androgenowe,
otyłość,
insulinooporność,
bezdech senny.
W badaniach laboratoryjnych widoczne są zaburzenia gospodarki hormonalnej – poziom androgenów jest podwyższony oraz często występuje podwyższenie stosunku LH (lutotropiny) do FSH (folikulotropiny). Często także podniesiony jest poziom insuliny we krwi.
Mechanizm powstawania zespołu policystycznych jajników
Zespół policystycznych jajników powstaje, gdy są one stymulowane do wytwarzania nadmiernej ilości androgenów, w szczególności testosteronu. Na stan taki może wpływać wiele czynników w organizmie:
nadmierne uwalnianie LH przez przysadkę mózgową,
hiperinsulinemia,
podatność genetyczna.
Ze względu na nadmierne wydzielanie androgenów jajniki obrastają w tzw. cysty, w rzeczywistości będące niedojrzałymi pęcherzykami, które zostały zatrzymane w rozwoju i w konsekwencji nie doszło do owulacji.
Rozpoznawanie zespołu policystycznych jajników
W celu potwierdzenia występowania zespołu, lekarz stwierdza wystąpienie co najmniej dwóch z trzech objawów: hiperandrogenizacji, policystycznych jajników oraz braku lub rzadkiej owulacji. Konieczne jest wykonanie badań laboratoryjnych, pozwalających na ocenę ilości androgenów we krwi. Dodatkowo należy pamiętać, że przyjmowanie doustnej antykoncepcji może obniżać poziom wolnego testosteronu we krwi i sugerować jego prawidłową ilość. PCOS należy różnicować z chorobami takimi jak: zespół Cushinga, wrodzony przerost nadnerczy czy hiperprolaktynemia.
