Groźny wirus zbliża się do Polski. Sytuacja u sąsiadów niepokoi

Czym jest wirus Borna?

Wirus Borna (BoDV-1) to rzadki patogen należący do rodziny Bornaviridae. Naturalnym rezerwuarem wirusa są małe ssaki, zwłaszcza ryjówka białogłowa (Crocidura leucodon). U zwierząt, takich jak konie czy owce, wirus wywołuje zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego. Od niedawna wiadomo, że może atakować również ludzi.

Najczęściej dochodzi wtedy do rozwoju zapalenia mózgu, czyli stanu, w którym układ odpornościowy i sam wirus niszczą tkankę nerwową. Objawy początkowo są niespecyficzne – gorączka, bóle głowy, nudności – ale w krótkim czasie mogą pojawić się drgawki, zaburzenia świadomości czy porażenia. W znanych przypadkach choroba niemal zawsze kończyła się śmiercią pacjenta.

Geografia zakażeń wirusem Borna

Najwięcej zakażeń u ludzi stwierdzono w południowych Niemczech, zwłaszcza w Bawarii i Turyngii. Pojedyncze przypadki zgłoszono także w Austrii, Szwajcarii i Liechtensteinie. Naukowcy podkreślają, że wirus krąży w środowisku tam, gdzie żyje ryjówka białogłowa – a ta występuje w dużej części Europy Środkowej, w tym również w Polsce.

Do tej pory w naszym kraju nie odnotowano żadnego potwierdzonego zachorowania. Eksperci zaznaczają jednak, że brak przypadków nie oznacza braku ryzyka, zwłaszcza że choroba jest trudna do rozpoznania.

Objawy, na które trzeba uważać

Zakażenie wirusem Borna przebiega gwałtownie. Chorzy mogą doświadczać:

• nagłej gorączki i bólów głowy,
   
• nudności i wymiotów,
   
• zaburzeń świadomości i dezorientacji,
   
• objawów neurologicznych: drgawek, problemów z mową, zaburzeń równowagi.

Jeśli pojawia się podejrzenie zapalenia mózgu o niewyjaśnionym pochodzeniu, lekarze coraz częściej biorą pod uwagę możliwość zakażenia BoDV-1. Niestety nie istnieje szczepionka ani skuteczny lek – terapia ogranicza się do intensywnej opieki i łagodzenia objawów.

Czy Polacy są zagrożeni?

Na dziś nie ma dowodów, że wirus występuje w Polsce. Jednak obecność naturalnego żywiciela i bliskość krajów, w których choroba już się pojawiła, powodują, że epidemiolodzy uważnie monitorują sytuację.

Co można zrobić? Eksperci zalecają przede wszystkim unikanie kontaktu z dzikimi gryzoniami i ich odchodami, a także zachowanie higieny podczas prac w ogrodzie, piwnicy czy stodole. Najważniejsza pozostaje jednak czujność lekarzy i rozwój diagnostyki, aby w razie potrzeby szybko rozpoznać przypadek i wdrożyć leczenie.

Wirus Borna to wciąż bardzo rzadkie zagrożenie, ale przykład Niemiec pokazuje, że może być niezwykle groźny. Polska pozostaje wolna od zachorowań, jednak specjaliści nie wykluczają, że sytuacja może się zmienić. Dlatego tak ważne jest, by zarówno lekarze, jak i pacjenci mieli świadomość istnienia tego wirusa i potencjalnych objawów, które powinny skłonić do pilnej konsultacji medycznej.

Materiał ma charakter wyłącznie informacyjny i nie zastępuje porady lekarskiej. W przypadku problemów zdrowotnych skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

Przeczytaj też: Wzbiera nowa fala COVID-19 w Polsce. 5 tys. nowych przypadków w tydzień

Źródła:

1. Aptekacodzienna. (2025, June 24). Wirus Borna atakuje w Niemczech. Co trzeba o nim wiedzieć? https://aptekacodzienna.pl/blog/artykul/wirus-borna-atakuje-w-niemczech-co-trzeba-o-nim-wiedziec

2. Poradnik Zdrowie. (2025, July 10). Śmiertelny wirus Borna zaatakował Niemcy. Eksperci ostrzegają: Wystarczy kontakt z ziemią lub wodą. https://www.poradnikzdrowie.pl/aktualnosci/smiertelny-wirus-borna-zaatakowal-niemcy-eksperci-ostrzegaja-wystarczy-kontakt-z-ziemia-lub-woda-aa-U8iR-7qMZ-wisd.html

3. Frontiers in Neurology. (2024, January 24). Case report: Fatal Borna virus encephalitis manifesting with progressive dysarthria. https://www.frontiersin.org/journals/neurology/articles/10.3389/fneur.2023.1305748/full

4. DOZ.pl. (2025, June 4). Wirus Borna pojawił się w Niemczech. Co trzeba o nim wiedzieć? https://www.doz.pl/czytelnia/a18302-Wirus_Borna_pojawil_sie_w_Niemczech._Co_trzeba_o_nim_wiedziec