Takie CRP może świadczyć o raku. Z wynikami biegnij do lekarza
Jeśli badanie krwi wykazało podwyższony poziom CRP, nie zrzucaj wszystkiego na infekcję. W wyjątkowych sytuacjach może to być sygnał znacznie poważniejszy niż zwykły stan zapalny. Sprawdź, jakie stężenie CRP powinno budzić niepokój i kiedy naprawdę warto udać się do lekarza.
• Jak CRP w organizmie może wiązać się z nowotworami
• Jaki poziom CRP powinien cię zaniepokoić
• Inne przyczyny podwyższonego CRP, które trzeba wykluczyć
• Kiedy i do jakiego lekarza zgłosić się z takim wynikiem
Co to jest CRP i dlaczego badamy jego poziom
CRP, czyli białko C-reaktywne, to tzw. białko ostrej fazy — wytwarzane głównie w wątrobie w odpowiedzi na sygnały zapalne (m.in. interleukinę-6). W praktyce medycznej oznaczanie CRP służy do wykrywania i monitorowania stanów zapalnych — np. przy infekcjach, chorobach autoimmunologicznych czy podejrzeniu powikłań pooperacyjnych.
Coraz więcej dowodów wskazuje, że przewlekłe, umiarkowane podwyższenie CRP, utrzymujące się mimo braku objawów infekcji, koreluje z wyższym ryzykiem rozwoju nowotworów.
Jaki poziom CRP powinien niepokoić
Za granicę, przy której lekarze zaczynają zwracać szczególną uwagę, uważa się stężenie CRP równe lub wyższe niż 10 mg/l.
W metaanalizie obejmującej różne typy nowotworów wykazano, że taki poziom CRP wiąże się z prawie trzykrotnie wyższym ryzykiem zgonu. W dużym, prospektywnym badaniu obejmującym ponad 420 tysięcy osób stwierdzono, że każdy wzrost CRP o 1 mg/l zwiększa ryzyko zachorowania na raka o około 2 procent. Co więcej, u pacjentów, których poziom CRP jest poniżej 10 mg/l, już dwukrotny wzrost wartości od punktu wyjściowego łączy się ze statystycznie krótszym przeżyciem.
Należy jednak podkreślić, że podwyższony poziom CRP sam w sobie nie jest dowodem raka. To jedynie sygnał, że organizm może toczyć przewlekły stan zapalny, którego przyczynę trzeba dokładnie ustalić.
Przeczytaj też: To najczęstszy nowotwór w Polsce. Ponad 40 proc. Polaków nie wie, jak się objawia
Dlaczego CRP może sygnalizować nowotwór
Nowotwory, nawet w swoich wczesnych stadiach, potrafią wywołać przewlekły stan zapalny, który zwiększa produkcję cytokin, takich jak interleukina-6. To właśnie one pobudzają wątrobę do wytwarzania CRP. Wysoki poziom tego białka często koreluje z bardziej zaawansowanym stopniem złośliwości guza oraz gorszym rokowaniem dla pacjenta.
Takie zależności potwierdzają liczne badania, obejmujące tysiące pacjentów oraz różne typy nowotworów. U osób już leczonych onkologicznie podwyższone CRP wiąże się z krótszym przeżyciem oraz zwiększonym ryzykiem nawrotu choroby.
Ponadto istnieją hipotezy, że CRP nie tylko odzwierciedla stan zapalny, lecz także może bezpośrednio wpływać na mikrośrodowisko guza, modulując procesy takie jak angiogeneza, migracja komórek czy odpowiedź immunologiczna.
Inne przyczyny podwyższonego CRP
Warto jednak pamiętać, że podwyższony poziom CRP może mieć wiele innych, znacznie częstszych przyczyn niż nowotwór. Należą do nich:
- infekcje bakteryjne i wirusowe,
- choroby autoimmunologiczne, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów czy toczeń,
- przewlekłe stany zapalne – na przykład nieswoiste choroby jelit czy zapalenie płuc – a także
- urazy, operacje i oparzenia.
Na poziom CRP wpływają także choroby układu krążenia, otyłość, cukrzyca i inne zaburzenia metaboliczne. Lekarz, widząc podwyższony wynik, rozpocznie diagnostykę od szczegółowego wywiadu i badania fizykalnego, a jeśli zajdzie taka potrzeba, zleci badania obrazowe lub oznaczenie dodatkowych markerów.
Kiedy i do kogo zgłosić się z wynikiem CRP ≥ 10 mg/l
W przypadku wyniku CRP równego lub przekraczającego 10 mg/l pierwszym krokiem powinna być wizyta u lekarza rodzinnego lub internisty. To on na podstawie objawów i wywiadu zdecyduje, czy konieczne jest wykonanie dodatkowych badań, takich jak morfologia, odczyn Biernackiego, oznaczenie markerów nowotworowych, USG lub tomografia komputerowa.
Jeśli wyniki badań lub symptomy będą sugerowały obecność procesu nowotworowego, pacjent otrzyma skierowanie do onkologa lub odpowiedniego specjalisty, na przykład chirurga, gastroenterologa czy pulmonologa. Nie warto zwlekać z konsultacją – wczesne wykrycie raka znacznie zwiększa szanse na skuteczne leczenie.
Podwyższone CRP powyżej 10 mg/l bez oczywistej przyczyny to alarmujący sygnał, który wymaga pilnej oceny lekarskiej. Sam wynik nie jest równoznaczny z rozpoznaniem raka, ale jego zignorowanie może opóźnić diagnozę poważnej choroby. Jeśli twój wynik budzi niepokój, zgłoś się do lekarza i pozwól specjalistom dokładnie ustalić przyczynę.
Materiał ma charakter informacyjny i nie zastępuje konsultacji medycznej.
Źródła:
- Barron, K., Parry, C. D. H., Bradshaw, D., Dorrington, R., Groenewald, P., Laubscher, R., & Matzopoulos, R. (2024). Alcohol, violence and injury-induced mortality: Evidence from a modern-day prohibition. Review of Economics and Statistics, 106(4), 938–955. https://doi.org/10.1162/rest_a_01228
- International Agency for Research on Cancer. (2012). Personal habits and indoor combustions (IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans, Vol. 100E). Lyon, France: Author. https://publications.iarc.fr/Book-And-Report-Series/Iarc-Monographs-On-The-Identification-Of-Carcinogenic-Hazards-To-Humans/Personal-Habits-And-Indoor-Combustions-2012
- Roodman, D. (2020). The impacts of alcohol taxes: A replication review. arXiv. https://arxiv.org/abs/2007.10270
- World Health Organization. (2018). Global status report on alcohol and health 2018. Author. https://iris.who.int/handle/10665/274603
