Endometrioza - problem tysięcy Polek. Jak ją leczyć? Pytamy specjalistów
Endometrioza to choroba przewlekła, która powoduje dolegliwości bólowe, dyskomfort, a nawet niepłodność. Jest bardzo uciążliwa i ma znaczny wpływ na obniżenie jakości życia pacjentek. Według najnowszych badań, endometriozę ma zdiagnozowaną blisko milion Polek w wieku rozrodczym. Choroba dotyczy także kobiet po menopauzie (mniej więcej 3%). Jakie są metody leczenia endometriozy?
Artykuł powstał na podstawie rozmowy ze specjalistami: ginekologiem lek. Wiesławem Kijuciem, Lucyną Jaworską-Wojtas, Prezeską Fundacji „Pokonać Endometriozę” oraz chirurgiem dr n. med. Magdaleną Nitą, Dyrektorem ds. Medycznych Centrum Medycyny Konopnej.
Co to jest endometrioza?
Endometrioza jest chorobą narządów płciowych kobiety związaną z obecnością komórek błony śluzowej trzonu macicy poza jamą macicy. Komórki są w dalszym ciągu aktywne wydzielniczo i reagując na zmiany hormonalne w cyklu menstruacyjnym, wywołują przewlekłą reakcję zapalną w organizmie.
Komórki endometrium przemieszczają się poza macicą i wywołują ogniska endometrialne w obrębie innych narządów, prowadząc do infekcji i blizn w tkankach. Zaburzają funkcjonalność narządów i powodują między innymi problemy z zajściem w ciążę. Najczęściej „atakowane” są jajniki, otrzewna, przewód pokarmowy i układ moczowy, ale nie tylko.
- Endometrioza potrafi wszczepić się wszędzie. Znaleziono ją w mózgu, oku, nerwach, w bardzo ciężkich do wykrycia miejscach i odległych od macicy. Dzieli się na przypadki kobiet, które odczuwają ogromny ból, wykluczający z życia społecznego, zmagającymi się z normalnym funkcjonowaniem i te, które może mniej boli, ale mają problem z zajściem w ciążę. - powiedziała Lucyna Jaworska-Wojtas, prezeska Fundacji „Pokonać Endometriozę”.
Przyczyny choroby wciąż nie zostały dokładnie poznane. Podejrzewa się, że większe prawdopodobieństwo zachorowania na endometriozę związane jest z występowaniem pewnych układów genów.
Metody leczenia endometriozy
Całkowite wyleczenie endometriozy nie jest możliwe, jednak można wdrożyć terapię, która ma na celu złagodzenie objawów, znaczną poprawę komfortu życia pacjentki oraz zwiększenie szansy na zajście w ciążę.
- Postępowanie terapeutyczne to pewna strategia, która polega przede wszystkim na porozumieniu lekarza z pacjentem. Ważne jest czego oczekuje kobieta, co jest dla niej ważne. Terapia będzie dostosowywana inaczej dla kobiety, która chciałaby zostać mamą i ma problem z zajściem w ciążę, a inaczej dla pacjentki, dla której istotna jest jedynie kwestia bólu. - powiedział ginekolog lek. Wiesław Kijuć.
Jednym z elementów leczenia endometriozy jest operacja, która polega na chirurgicznym usunięciu ognisk endometriotycznych. To jednak bardzo skomplikowany zabieg, wymagający dużej precyzji i doświadczenia.
- Operacja jest bardzo trudna. Niewiele ośrodków ją wykonuje, dlatego że wymaga wielkich umiejętności, a pacjentka musi spełniać pewne kryteria, które powodują, że zabieg przyniesie korzyść. - powiedział ginekolog lek. Wiesław Kijuć.
Podstawą leczenia endometriozy jest farmakoterapia, która ma charakter przewlekły. Odstawienie leków wiążę się z nawrotem objawów choroby.
- Endometrioza jest dość podstępna, u jednych bardziej podatna na leczenie niż u drugich. Często ten sam preparat leczniczy różnych firm ma różną tolerancję u kobiet. Z jednej strony jest ten sam czynnik aktywny, z drugiej tajemnica tkwi w produkcji. - powiedział ginekolog lek. Wiesław Kijuć.
W farmakoterapii endometriozy wykorzystywane są:
- niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. ibuprom, paracetamol)
- doustne tabletki antykoncepcyjne
- hormonalna wkładka domaciczna
- Z czasem podczas leczenia wchodzą coraz bardziej skomplikowane leki, które można powiedzieć, iż powodują sztuczną menopauzę u kobiet. Na jakiś czas wyhamowują oś podwzgórzowo-przysadkowo-jajnikową, by „zagłodzić” endometrium i nie mogło się dalej rozwijać. Często uzyskiwana jest pozytywna remisja i zależnie od sytuacji stosuje się dalsze postępowanie, które powoduje u pacjentki dobrostan, czyli brak odczuwania objawów bólowych. - powiedział ginekolog lek. Wiesław Kijuć.
Zastosowanie medycznej marihuany w terapii endometriozy
Ostatnimi czasy, coraz większą popularność zyskuje terapia medyczną marihuaną, która w w Polsce została zalegalizowana w 2017 roku. Pod koniec ubiegłego roku Fundacja „Pokonać Endometriozę” nawiązała współpracę z Centrum Medycyny Konopnej, a ich głównym celem jest edukacja pacjentek i wspieranie ich w zmaganiach z chorobą.
Stosowanie medycznej marihuany jest wspaniałym dopełnieniem klasycznej terapii, jak również alternatywą dla tradycyjnych form leczenia, które nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Mamy bardzo dużo pacjentek z endometriozą, które łączą terapię medyczną marihuaną z klasycznymi formami leczenia. Należy podkreślić, że ryzyko działań niepożądanych w przypadku stosowania medycznej marihuany jest o wiele mniejsze niż przy lekach opioidowych. - powiedziała dr n. med. Magdalena Nita, Dyrektor ds. Medycznych Centrum Medycyny Konopnej.
