Nowe wytyczne ws. witaminy D. Eksperci ostrzegają: wielu Polaków suplementuje ją źle

Jakie są nowe zalecenia ekspertów dotyczące suplementacji witaminy D jesienią i zimą?

Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN ogłosił nowe wytyczne dotyczące suplementacji, a eksperci podkreślają konieczność przyjmowania witaminy D w okresie jesienno-zimowym. Rekomendacje te zostały opublikowane w czasopiśmie "Nutrients" przez profesora Pawła Płudowskiego we współpracy z profesorem Carstenem Carlbergiem. Profesor Carlberg wyjaśnił, że w tym okresie każdy powinien suplementować witaminę D, ponieważ nawet zbilansowana dieta nie jest wystarczającym źródłem tego składnika.

Zasugerowano, aby dzienne zapotrzebowanie dobierać na podstawie masy ciała, przy czym dawkowanie powinno być ściśle dostosowane do tego parametru. Osoby ważące do 75 kg powinny przyjmować codziennie 2000 jednostek w sezonie jesienno-zimowym. W sytuacji niespełnienia tych zaleceń rekomenduje się dawkę 600–1000 IU/dobę cholekalcyferolu. Wyjątkiem jest zdrowa młodzież (11-18 lat) opalająca się z odkrytymi przedramionami i nogami przez 30–45 minut dziennie od maja do września, dla której suplementacja nie jest konieczna.

W Polsce w okresie jesienno-zimowym synteza skórna jest utrudniona, co czyni suplementację kluczową. Choć witamina D3 powstaje w kontakcie z promieniowaniem UV, jest ona również dostarczana z suplementów. Profesor Carlberg wskazał, że najlepsza pora na pozyskiwanie witaminy ze słońca to godziny między 11 a 15. Wystarczy wtedy jedynie 20 minut przebywania na zewnątrz.

Jak dobrać odpowiednią dawkę witaminy D w zależności od wieku i masy ciała?

• Zaleca się stosowanie suplementacji u dzieci zarówno w okresie zimowym, jak i letnim.
• Młodsi seniorzy (65-75 lat) powinni przyjmować cholekalcyferol w dawce 1000–2000 IU/dobę przez cały rok z powodu mniejszej efektywności syntezy skórnej.
• W przypadku wdrożenia alternatywnej suplementacji kalcyfediolem, kontrolne oznaczenie 25(OH)D w surowicy należy wykonać po 6–8 dniach.
• Należy pamiętać, że dawka 4000 jednostek stanowi wartość maksymalną i nie wolno jej przekraczać.
• Dzieciom w wieku 6–12 miesięcy rekomenduje się dawkę 400–600 IU/dobę cholekalcyferolu, dostosowaną do diety.
• Jeśli zalecenia dotyczące cholekalcyferolu nie są spełnione, młodszym seniorom (65-75 lat) proponuje się profilaktycznie 10 µg kalcyfediolu dziennie.
• Osobom powyżej 75. roku życia zaleca się suplementację cholekalcyferolu w dawce 2000–4000 IU/dobę przez cały okres leczenia.

Jakie są kluczowe funkcje witaminy D i jakie są skutki jej niedoboru?

Profesor Carlberg doprecyzował, że niedobór witaminy D definiuje się jako stężenie poniżej 50 nM, czyli 20 ng/ml.

Zbyt niski poziom tej substancji może skutkować zwiększoną podatnością na choroby zakaźne. Długotrwały niedobór prowadzi również do upośledzenia odporności oraz rozwoju chorób kości.

Jakie są formy witaminy D i jak przebiega jej przemiana w organizmie?

Podstawową formę witaminy D stanowi cholekalcyferol (witamina D3), który powstaje w skórze pod wpływem promieniowania UV. Należy jednak pamiętać, że w okresie jesienno-zimowym synteza ta jest znacznie utrudniona.

Po wchłonięciu cholekalcyferol musi ulec przekształceniu w wątrobie do kalcyfediolu. U zdrowych dzieci w wieku 1–3 lat zaleca się przyjmowanie cholekalcyferolu w stałej dawce 600 j.m. (15 µg) na dobę przez cały rok.

Kalcyfediol znajduje zastosowanie głównie w sytuacjach wymagających szybkiego uzupełnienia niedoborów. Jest on zalecany jako profilaktyka alternatywna w dawce 10 µg dziennie, gdy nie są spełnione wytyczne dla cholekalcyferolu. Po rozpoczęciu takiej suplementacji należy wykonać kontrolne badania krwi po 6–8 dniach. Substancji tej nie rekomenduje się jednak noworodkom urodzonym o czasie ani zdrowym niemowlętom.

 

Źródło: PAP