Wyszukaj w serwisie
#PrawoiZdrowie choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko
Pacjenci.pl > Zdaniem Lekarza > Pracownica hospicjum zdradziła, czy umieranie boli. Prawda zwala z nóg
Alina Gałka
Alina Gałka 24.03.2025 15:38

Pracownica hospicjum zdradziła, czy umieranie boli. Prawda zwala z nóg

Ból przy umieraniu
Fot. Getty Images/Canva

Większość z nas boi się własnej śmierci z rozmaitych, często nie do końca określonych powodów. Natomiast towarzysząc w umieraniu bliskich np. cierpiących z powodu nieuleczalnej choroby, często martwimy się ich cierpieniem. Jednak czy umieranie musi boleć?

Umieranie nie musi boleć

Na pytanie o ból podczas umierania w jednym ze swoich nagrań odpowiedziała Katarzyna Kałduńska, pielęgniarka paliatywna, założycielka Fundacji Dom Hospicyjny w Pruszczu Gdańskim:

To, czego doświadczają ludzie w tych momentach, jest bardzo indywidualne, zależy od między innymi okoliczności związanych z ich chorobą. Niektóre z chorób mogą być związane z bólem, z jakimiś możliwymi objawami neurologicznymi, podczas gdy inne choroby sprawiają, że człowiek stopniowo zasypia. I to się dzieje bardzo, bardzo naturalnie.

Przeczytaj także: Te rodzaje śmierci są najbardziej bolesne. Oto co czuje człowiek, kiedy umiera

Totalny pogromca raka. Gdy zobaczysz w warzywniaku – od razu kupuj "To nie chimera, to walka o życie" – lek. Elżbieta Bonder o mitach i faktach dotyczących zaburzeń odżywiania [WYWIAD]

Jak zapewnić bliskiej osobie bezbolesną śmierć?

W latach 2013-2014 australijscy naukowcy postanowili zbadać symptomy, jakich doświadczają pacjenci poddani opiece paliatywnej. Przebadali doświadczenia 18 975 pacjentów, którzy zmarli po rozpoznaniu u nich stanu terminalnego; większość tych pacjentów zmarła z powodu raka na oddziałach opieki paliatywnej, a 22,5% w domach.

U ponad połowy badanych pacjentów, zwłaszcza tych z chorobami nienowotworowymi, objawy dało się skutecznie minimalizować. Wyjątek stanowiły problemy z oddychaniem, które były trudniejsze w doświadczaniu dla osób cierpiących na schorzenia inne niż nowotwory złośliwe.

Z przeprowadzonych badań wynika, że poważniejsze powikłania występowały u tych pacjentów, którzy odchodzili we własnych domach. Przebywając w profesjonalnym ośrodku opieki paliatywnej lub na oddziale szpitalnym, umierający pacjenci mogą liczyć na większą pomoc w łagodzeniu bolesnych objawów. Te wyniki potwierdzają słowa ekspertki:

W przypadku osób śmiertelnie chorych (…) potrafimy sprawić, aby ta śmierć nie bolała. Dysponujemy różnorodnymi lekami, one skutecznie minimalizują bóle, ewentualne dolegliwości, które mogą wystąpić. (…) umieranie może być spokojne.

Chociaż osoby, które wiedzą, że wkrótce odejdą, często chciałyby wrócić do domu, tak naprawdę najmniej bolesne będzie dla nich umieranie pod opieką specjalistów. Przeczytaj też: Tak krok po kroku umiera człowiek. 5 etapów agonii

Ból umierających pacjentów

Odrębne badania poświęcone bólowi wśród umierających pacjentów w 2017 opublikowali naukowcy z Danii. Według nich ból jest jednym z najczęstszych objawów u pacjentów w zaawansowanym stadium chorób przewlekłych.

umierający mężczyzna-Getty Images-Canva
W jednym z badań przeprowadzonych w Australii stwierdzono, że 22% umierających pacjentów odczuwało umiarkowany do silnego ból, a 4% wymagało natychmiastowej interwencji medycznej. Fot. Getty Images/Canva

Ponad połowa pacjentów umierających na choroby nowotworowe i nienowotworowe doświadcza bólu, jednak tylko nieliczni cierpią na ból nie do zniesienia. Duńscy eksperci podkreślają, że szczególnie ważna jest rola opieki paliatywnej w łagodzeniu dolegliwości i zapewnieniu komfortu w ostatnich chwilach życia. Przeczytaj też: Ten zapach poczujesz przed śmiercią. To woń ostatnich chwil życia

Znaczenie skutecznej kontroli bólu jest kluczowe nie tylko dla samych pacjentów, ale także dla ich rodzin. W badaniu przeprowadzonym w Holandii 37% bliskich zmarłych pacjentów zgłosiło, że ich krewny odczuwał ból w ostatnim dniu życia. Dane te podkreślają potrzebę dalszych badań oraz poprawy kształcenia lekarzy w zakresie medycyny paliatywnej.

 

Źródła:
Clark K, Connolly A, Clapham S, Quinsey K, Eagar K, Currow DC. Physical Symptoms at the Time of Dying Was Diagnosed: A Consecutive Cohort Study To Describe the Prevalence and Intensity of Problems Experienced by Imminently Dying Palliative Care Patients by Diagnosis and Place of Care. J Palliat Med. 2016 Dec;19(12):1288-1295. doi: 10.1089/jpm.2016.0219. Epub 2016 Sep 7. PMID: 27603007.
Jespersen BA, Neergaard MA. [Pain in the dying patient]. Ugeskr Laeger. 2017 Jun 26;179(26):V01170045. Danish. PMID: 28648166.