Rak płuc coraz groźniejszy. Choroba atakuje nową grupę osób
Rak płuc pozostaje najczęstszą onkologiczną przyczyną zgonów w Polsce, ale dzisiejsze dane pokazują coś jeszcze bardziej alarmującego – choroba coraz częściej dotyka ludzi, którzy nigdy nie palili. Jak rozpoznać pierwsze sygnały, co wciąż napędza zachorowania i dlaczego kobiety powinny zwrócić szczególną uwagę na ten nowotwór?
- Co roku ponad 20 tys. Polaków słyszy diagnozę „rak płuc”, a umiera ok. 22 tys. osób
- Kaszel, duszność czy krwioplucie to tylko część objawów, które łatwo zbagatelizować
- Rośnie liczba zachorowań u niepalących kobiet przed czterdziestką – winne m.in. zanieczyszczenie powietrza
Rak płuc – jeden z najgroźniejszych nowotworów
Według najnowszych danych Krajowego Rejestru Nowotworów rak płuc stanowi 11,5 proc. wszystkich zachorowań onkologicznych w Polsce. Rocznie rozpoznaje się go u ok. 21,5 tys. osób (56 na 100 tys. mieszkańców), a umiera średnio 22,1 tys. pacjentów – to wciąż najtragiczniejszy wynik spośród wszystkich nowotworów złośliwych.
Tak wysoka śmiertelność wynika głównie z późnego rozpoznania, gdy choroba jest już zaawansowana.
Objawy raka płuc – zwróć na nie uwagę
Typowe objawy raka płuc (uważaj zwłaszcza, jeśli utrzymują się >3 tyg.):
- przewlekły lub zmieniający charakter kaszel,
- duszność lub „świszczący” oddech,
- krwioplucie,
- nawracające zapalenia płuc lub oskrzeli,
- ból klatki piersiowej, barku lub utrzymująca się chrypka,
Typowe przyczyny przyczyny raka płuc
Głównym czynnikiem ryzyka pozostaje palenie tytoniu – szacuje się, że odpowiada za 85–90 proc. wszystkich zachorowań. Ryzyko rośnie wraz z liczbą paczkolat i czasem trwania nałogu. Inne udokumentowane przyczyny to bierne palenie, ekspozycja zawodowa na radon, azbest (wywołujący azbestozę), nikiel czy chrom, znaczne zanieczyszczenie powietrza (zwłaszcza drobnym pyłem PM 2,5), przewlekłe stany zapalne płuc oraz czynniki genetyczne.
Nowy trend: rak płuc u młodych niepalących kobiet
W Europie i USA osoby, które nigdy nie paliły, stanowią już 10–25 proc. chorych na raka płuc, a dwie trzecie z nich to kobiety – często przed czterdziestką. W Polsce obserwuje się podobny wzorzec. Za wzrostem zachorowań w tej grupie stoją przede wszystkim:
- zanieczyszczenie powietrza – drobne cząstki pyłu wnikają głęboko do pęcherzyków płucnych i mogą inicjować mutacje nowotworowe,
- ekspozycja na radon – radioaktywny gaz gromadzący się w piwnicach i niektórych rejonach kraju,
- predyspozycje genetyczne i hormonalne – nowotwory u niepalących częściej są gruczolakorakami, w których da się wykryć specyficzne zmiany molekularne,
- przewlekłe stany zapalne i infekcje dróg oddechowych – mogą sprzyjać powstawaniu „błędów” w DNA komórek nabłonka.
Źródła:
- Narodowy Portal Onkologiczny. Epidemiologia raka płuca w Polsce, aktualizacja 23.01.2025.
- Narodowy Portal Onkologiczny. Objawy raka płuca, aktualizacja 23.01.2025.
- Narodowy Portal Onkologiczny. Etiologia i czynniki ryzyka raka płuca, aktualizacja 23.01.2025.
- M. Mikołajska, „Rak płuc atakuje nową grupę ludzi”, Medonet, 18.09.2025.
