Ważne zmiany dla pacjentów. Do tych lekarzy pójdziesz bez skierowania
Dostęp do opieki specjalistycznej na NFZ bywa wyzwaniem. Długie kolejki i konieczność posiadania skierowania od lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ) często opóźniały moment uzyskania pomocy. Jednak nowe przepisy znacznie ułatwiły ten proces w przypadku wybranych specjalistów, a to kluczowa zmiana, która może realnie poprawić stan zdrowia Polaków.
Od 17 września 2025 r. skierowanie nie jest już wymagane do lekarza medycyny sportowej oraz psychologa (a także optometrysty) [SPRAWDŹ FAKT: czy optometrysta to lekarz specjalista w kontekście zniesienia skierowań, czy inny specjalista].
Celem zmian jest skrócenie drogi pacjenta do specjalisty w obszarach wymagających szybkiej reakcji, zwłaszcza w zdrowiu psychicznym. Zasada braku skierowania obowiązuje tylko w placówkach, które mają podpisany kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia (NFZ) na dany zakres świadczeń.
Nowa lista specjalistów bez skierowania
Potrzeba szybkiej konsultacji, zwłaszcza w zakresie zdrowia psychicznego lub medycyny sportowej, często jest nagląca. Dotychczasowa konieczność udania się po skierowanie do lekarza rodzinnego (POZ) generowała dodatkowy czas oczekiwania, co w wielu przypadkach mogło pogorszyć sytuację kliniczną pacjenta. Przeczytaj: Opiekun medyczny: ile zarabia, kto może nim zostać zostaje, jakie są obowiązki
Nowelizacja ustawy o świadczeniach finansowanych przez NFZ, która weszła w życie 17 września 2025 roku, zniosła obowiązek posiadania skierowania do kilku specjalistów. Zmiana ta dotyczy placówek, które zawarły umowę z Funduszem na realizację tych świadczeń. Choć tradycyjnie bez skierowania można było korzystać z wizyt u kilku kluczowych specjalistów (jak ginekolog, onkolog czy psychiatra), lista ta została poszerzona.
Do kogo bez skierowania?
Na mocy nowych przepisów pacjent może bezpośrednio udać się na wizytę, finansowaną przez NFZ, do:
- Psychologa: Ułatwienie dostępu do tego specjalisty jest szczególnie istotne w kontekście rosnących potrzeb w zakresie zdrowia psychicznego. Bezpośredni dostęp skraca czas reakcji i pozwala szybciej rozpocząć terapię.
- Lekarza medycyny sportowej: Specjalista ten jest niezbędny m.in. do oceny przeciążeń treningowych, kwalifikacji do udziału w zawodach sportowych czy wydawania zaświadczeń. Ułatwienie dostępu wspiera sportowców amatorów i profesjonalistów.
- Optometrysty: Optometrysta to specjalista zajmujący się diagnozowaniem i korygowaniem wad wzroku. Bez skierowania można poddać się badaniu optometrystycznemu w celu doboru okularów czy soczewek kontaktowych.
Pamiętajmy, że powyżsi specjaliści dołączyli do grupy, do której już wcześniej nie było potrzebne skierowanie. Ta lista, obowiązująca od lat, obejmuje:
- Ginekologa i położnika
- Onkologa
- Psychiatrę
- Wenerologa
- Dentystę
Uwaga: Warto sprawdzić, czy wybrana placówka faktycznie ma podpisany kontrakt z NFZ na dane świadczenie (np. optometrystykę), ponieważ tylko w takim przypadku wizyta będzie bezpłatna. Przeczytaj: ZUS zapłaci za chorobę bliskich. Nie chodzi tylko o dzieci
Co to oznacza dla Twojego zdrowia i kiedy szukać pomocy?
Możliwość pominięcia wizyty u lekarza rodzinnego (POZ) po skierowanie to przede wszystkim oszczędność czasu i realna szansa na szybszą interwencję, zwłaszcza w kryzysie psychicznym lub przy nagłej kontuzji sportowej.
Bezpieczne kroki, które możesz podjąć:
- Zweryfikuj placówkę: Zanim umówisz wizytę, sprawdź na stronach NFZ lub bezpośrednio w placówce, czy mają kontrakt na daną usługę (np. na poradnię psychologiczną czy medycyny sportowej).
- Skorzystaj z IKP: Poprzez Internetowe Konto Pacjenta (IKP) możesz sprawdzić historię leczenia i łatwiej zarządzać swoimi wizytami.
- Nie zwlekaj z pomocą psychiatry: Choć do psychologa (który prowadzi terapie) skierowanie zostało zniesione, skierowania nie było i nie ma do psychiatry (który stawia diagnozy i ordynuje farmakoterapię). W przypadku objawów takich jak myśli samobójcze, głębokie zaburzenia snu, nagłe i silne wahania nastroju czy myśli o krzywdzeniu siebie lub innych, skonsultuj się pilnie z psychiatrą lub zgłoś się do szpitalnego oddziału ratunkowego (SOR) / Izby Przyjęć.
Pamiętaj, że nawet jeśli idziesz do specjalisty bez skierowania, lekarz POZ pozostaje kluczowym punktem na mapie zdrowia. To on koordynuje Twoje leczenie, kieruje na podstawowe badania diagnostyczne i monitoruje stan zdrowia przewlekle chorych. W przypadku wątpliwości lub skomplikowanych problemów zdrowotnych, zawsze warto zacząć od wizyty u swojego lekarza rodzinnego.
Źródło: Pacjenci.pl
