Zatrucia czterochlorkiem węgla – objawy i postępowanie

Zatrucia czterochlorkiem węgla – o samej substancji

Czterochlorek węgla to związek organiczny o wzorze chemicznym CCl4. Jest to bezbarwna ciecz o „słodkim” zapachu, który można wykryć przy niewielkich poziomach. Praktycznie nie ma palności w niższych temperaturach, dlatego kiedyś był szeroko stosowany w gaśnicach, jako prekursor czynników chłodniczych i jako środek czyszczący, ale został wycofany ze względu na toksyczność i obawy dotyczące bezpieczeństwa. Tetrachlorek węgla jest jedną z najsilniejszych hepatotoksyn (toksycznych dla wątroby), do tego stopnia, że jest szeroko stosowany w badaniach naukowych do oceny środków hepatoprotekcyjnych. Narażenie na wysokie stężenia czterochlorku węgla (w tym oparów) może wpływać na ośrodkowy układ nerwowy i powodować degenerację wątroby i nerek. Zatrucia czterochlorkiem węgla mogą być śmiertelne. W wysokich temperaturach w powietrzu rozkłada się lub spala, tworząc trujący fosgen.

Zatrucia czterochlorkiem węgla – objawy

W przypadku zatrucia czterochlorkiem węgla, jeżeli osoba była narażona na kontakt z oparami w stężeniach nieco przekraczających dopuszczalne, pojawiają się bóle i zawroty głowy oraz mdłości po paru godzinach narażenia. Jeśli natomiast zatrucie zostało spowodowane przez wyższe stężenia pojawia się:

• podrażnienie błony śluzowej oczu, nosa i gardła,

• ból i zawroty głowy,

• zaburzenia równowagi,

• mdłości,

• wymioty,

• senność,

• zaburzenia świadomości.

Stężenie śmiertelne dla człowieka szacuje się na 6 g/m3. Następstwem ostrego zatrucia – niezależnie od nasilenia objawów narkotycznych – jest uszkodzenie wątroby z żółtaczką oraz nerek z ich niewydolnością. Skażenie skóry powoduje jej zaczerwienienie i ból.

Skażenie oczu ciekłym czterochlorkiem węgla powoduje ból, łzawienie oczu, zaczerwienienie spojówek, z ryzykiem uszkodzenia rogówki.

Jeżeli do zatrucia czterochlorkiem węgla doszło drogą pokarmową, u poszkodowanego obserwuje się:

• mdłości,

• wymioty,

• ból brzucha,

• biegunkę,

• martwicę wątroby z żółtaczką i śpiączką wątrobową,

• uszkodzenie nerek z ich niewydolnością,

• zaburzenia rytmu serca.

Śmierć następuje po paru dobach. Dawka śmiertelna wynosi 3-10 ml.

Zatrucia czterochlorkiem węgla – postępowanie

Jeżeli u osoby doszło do zatrucia czterochlorkiem węgla należy natychmiast wezwać karetkę i zastosować pierwszą pomoc przedlekarską. Jeżeli poszkodowany jest przytomny, należy wyprowadzić go z miejsca narażenia. Zapewnić spokój i podawać tlen.

Jeżeli ofiara zatrucia czterochlorkiem węgla straciła przytomność należy wynieść ją z miejsca narażenia i ułożyć w pozycji bocznej ustalonej. Jeżeli nie oddycha, powinno się zastosować sztuczne oddychanie metodą usta-usta albo aparatem typu AMBU i czekać na przyjazd karetki.

Jeżeli doszło do zatrucia drogą pokarmową, należy natychmiast po połknięciu wywołać wymioty. Później nie prowokować wymiotów. Podać do wypicia 150 ml płynnej parafiny. Nie podawać mleka, tłuszczów i alkoholu.