9 objawów raka trzustki. Pacjenci często je lekceważą
Rak trzustki należy do nowotworów o wyjątkowo złym rokowaniu. Przez długi czas przebiega bezobjawowo lub daje niespecyficzne dolegliwości. W chwili rozpoznania choroba najczęściej jest już zaawansowana miejscowo lub rozsiana, co ogranicza możliwość zastosowania radykalnego leczenia chirurgicznego.
Identyfikacja objawów klinicznych – nawet subtelnych – odgrywa kluczową rolę we wczesnym postawieniu diagnozy i podjęciu skutecznej terapii. Poniżej znajdziesz przegląd najczęstszych manifestacji raka trzustki.
- Rak trzustki przez długi czas może przebiegać bezobjawowo, co znacząco utrudnia jego wczesne rozpoznanie
- Charakterystyczne objawy, takie jak ból brzucha promieniujący do pleców, żółtaczka i utrata masy ciała, mogą wskazywać na zaawansowaną chorobę
- Nowo rozpoznana cukrzyca u osób po 60. roku życia może być pierwszym objawem raka trzustki
- Nawrotowe zapalenia trzustki bez znanej przyczyny oraz niedrożność dwunastnicy powinny skłaniać do pogłębionej diagnostyki onkologicznej
- Szybka reakcja na niespecyficzne objawy i wdrożenie odpowiednich badań obrazowych zwiększają szansę na wykrycie choroby w stadium operacyjnym
1. Tępy ból brzucha promieniujący do kręgosłupa
Ból jest jednym z pierwszych i najczęstszych objawów raka trzustki. Ma charakter tępy, stały i trudny do zlokalizowania, a często promieniuje do pleców. Często nasila się w nocy lub w pozycji leżącej, co odróżnia go od bólu w zapaleniu trzustki. Pojawia się na skutek naciekania splotów nerwowych przez guz lub zamknięcia przewodu trzustkowego.
2. Żółtaczka bez gorączki
Nagłe zażółcenie skóry i białek oczu jest sygnałem, którego nie wolno ignorować – szczególnie jeśli towarzyszy mu świąd i ciemny mocz. Żółtaczka najczęściej występuje przy guzach zlokalizowanych w głowie trzustki, gdzie nowotwór blokuje przepływ żółci. W przypadkach guzów trzonu i ogona występuje rzadziej, a wtedy jej przyczyną mogą być przerzuty do wątroby lub węzłów chłonnych. Żółtaczce towarzyszy zwykle swędzenie skóry.
3. Znaczna utrata masy ciała
Nieplanowana, gwałtowna utrata masy ciała jest bardzo częsta u pacjentów z rakiem trzustki. Przyczyną jest nie tylko spadek apetytu, ale również zaburzenia trawienia spowodowane niedoborem enzymów trzustkowych. Dolegliwość ta dotyczy szczególnie chorych z guzem głowy trzustki, gdzie dochodzi do zamknięcia przewodu trzustkowego. Spadek masy ciała jest jednym z objawów wyniszczenia nowotworowego.
Uderzenia gorąca wybudzają w nocy. Organizm czuje się rano jak na kacu "Polak jest trudnym pacjentem". Rozmowa z prof. dr hab. n. med. Robertem Gilem, prezesem PTK4. Zaburzenia trawienia i opóźnione opróżnianie żołądka
Pacjenci mogą odczuwać uczucie pełności po jedzeniu, nudności i wzdęcia, nawet jeśli spożywają niewielkie ilości pokarmu. U ponad połowy chorych występuje opóźnione opróżnianie żołądka. Objaw ten wynika z zaburzeń w funkcjonowaniu układu nerwowego i hormonalnego odpowiedzialnego za motorykę przewodu pokarmowego.
5. Cukrzyca lub upośledzona tolerancja glukozy
Ponad 60% chorych z rakiem trzustki ma rozpoznaną cukrzycę lub stan przedcukrzycowy. U 7–13% pacjentów nowo wykryta cukrzyca jest pierwszym objawem nowotworu. Pojawia się zwykle u osób po 60. roku życia, bez rodzinnej historii cukrzycy. Cukrzyca może być wynikiem działania guza na komórki trzustki produkujące insulinę lub wydzielania substancji powodujących insulinooporność.
6. Ostre zapalenie trzustki bez znanej przyczyny
Choć rzadziej, rak trzustki może po raz pierwszy ujawnić się jako ostre zapalenie tego narządu. Dotyczy to zwłaszcza starszych pacjentów bez typowych przyczyn (takich jak kamica czy alkohol). W takich przypadkach konieczna jest dalsza diagnostyka – najlepiej tomografia komputerowa lub endosonografia. Nawroty zapalenia bez wyraźnej etiologii powinny zawsze budzić czujność onkologiczną. Przeczytaj też: 4 skórne objawy chorej trzustki. Nigdy ich nie bagatelizuj
7. Niedrożność dwunastnicy
U około 10% chorych w zaawansowanej fazie choroby dochodzi do mechanicznej niedrożności dwunastnicy. Objawia się ona wymiotami, brakiem apetytu i niemożnością przyjmowania pokarmów. Niedrożność ta najczęściej jest skutkiem naciekania guza lub powiększonych węzłów chłonnych. Wymaga pilnego leczenia chirurgicznego, np. poprzez wytworzenie zespolenia omijającego.
8. Objaw Courvoisiera
W badaniu przedmiotowym lekarz może stwierdzić powiększony, niebolesny pęcherzyk żółciowy. To tzw. objaw Courvoisiera – typowy dla guzów głowy trzustki zamykających odpływ żółci. Towarzyszy mu często żółtaczka i świąd. Jest to ważny sygnał różnicujący raka trzustki od kamicy żółciowej.
9. Wędrujące zapalenie żył i inne rzadkie manifestacje
U niektórych pacjentów może wystąpić wędrujące zapalenie żył powierzchownych (zespół Trousseau). Jest to efekt nadkrzepliwości związanej z nowotworem i często stanowi pierwszy objaw choroby.
Inne możliwe, choć rzadkie objawy to depresja, krwawienie z żylaków żołądka lub wyczuwalna masa w jamie brzusznej. W przypadku guzów trzonu i ogona trzustki objawy mogą być mniej charakterystyczne i pojawiać się dopiero w późnym stadium choroby.
Rak trzustki nie daje szansy na pomyłki – jego wczesne rozpoznanie bywa decydujące. Objawy często są niecharakterystyczne, ale ich kombinacja lub nagłe pojawienie się powinny skłonić do pilnej diagnostyki. Szczególnie u osób starszych, z nagłą cukrzycą, bólem brzucha, żółtaczką czy znaczną utratą wagi, potrzebna jest dokładna ocena. W przypadku podejrzenia raka trzustki kluczową rolę odgrywają nowoczesne badania obrazowe i szybkie skierowanie do specjalisty.
Przeczytaj też: To główny czynnik ryzyka występowania raka trzustki, o którym mało się mówi! Ostrzeżenie od lekarza
Źródło:
Talar-Wojnarowska, R., & Małecka-Panas, E. Objawy, diagnostyka i leczenie raka trzustki.
