Wyszukaj w serwisie
choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne zdrowie psychiczne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja
Pacjenci.pl > Zdrowie > Anna Lewandowska ma problem z jelitami. Dietetyczka wyjaśnia, czym jest SIBO
Joanna Kamińska
Joanna Kamińska 07.10.2023 09:13

Anna Lewandowska ma problem z jelitami. Dietetyczka wyjaśnia, czym jest SIBO

wywiad zespół sibo
canva.com

"Co by tu zjeść słodkiego? Póki co, trzymam low FODMAP, ze względu na SIBO... Kto z was zmagał się z tym problemem?" - wpis Anny Lewandowskej na Instagramie poruszył fanów. Czym to jest SIBO i dieta low FODMAP? Tłumaczy w rozmowie z Pacjenci.pl dietetyczka kliniczna dr Hanna Stolińska.

SIBO - czym jest zespół, z którym zmaga się Anna Lewandowska?

SIBO jest to inaczej przerost bakteryjny, czyli łopatologicznie mówiąc, polega na tym, że bakterie z jelita grubego wędrują do jelita cienkiego - tam gdzie nie powinno ich być i zaczynają żywić się pożywieniem, rozmnażać się i powodować ferment w jelitach.

Najczęściej SIBO powoduje bardzo silne wzdęcia, wytwarzanie gazów i biegunki. Oprócz SIBO, możemy mieć też IMO, czyli przerost metanu, który bardziej powoduje zaparcia. Jednocześnie może występować zarówno SIBO, jak i IMO. Istnieje też SIFO, czyli przerost grzybów, także mamy wiele odmian tych przyrostów.

Skupiając się na samym SIBO, znalezienie czynnika sprawczego wcale nie jest proste. Jedną z głównych przyczyn jest stres i niewłaściwa praca przepony. Mogą to być również inne inne schorzenia, takie jak choroby tarczycy, np.Hashimoto. Infekcje i antybiotykoterapie osłabiają naszą florę jelitową i również mogą przyczyniać się do rozwoju SIBO. 

Wszystkie przyczyny SIBO nie są jeszcze do końca poznane. Często mówi się, że to stres jest głównym winowajcą, a także nieodpowiednia dieta. 

Projekt bez nazwy - 2023-10-06T160720.018.png

Jaki jest związek między zespołem SIBO a zespołem jelita drażliwego (IBS)? Najnowsze wytyczne specjalistów Tak boli brzuch przy chorobie SIBO. Lekarz wskazał charakterystyczne objawy

SIBO - leczenie

Jeśli chodzi o samo stricte leczenie SIBO, absolutnie nie jest to choroba przewlekła. Żeby ją wyleczyć trzeba wziąć antybiotyk. Nie ma takiej możliwości, aby zrobić to bez leku przy pomocy jedynie diety, o której zaraz wspomnę. 

Oczywiście dzięki zastosowaniu odpowiedniej diety nie dokarmiamy tych bakterii, ale one cały czas tam są i ich nie wybijemy. Jest to bezpieczny antybiotyk, który nie wchłania się w jelitach, więc nie musimy się obawiać, że nam zaszkodzi i zrobi bałagan. Lek należy przyjmować przez okres 2 tygodni. Na początku terapii możemy czuć się troszeczkę gorzej, ponieważ antybiotyk działa. W tym czasie nie ma potrzeby stosowania ścisłej diety, nie przyjmuje się też probiotyków ani innych preparatów na jelita. Natomiast po przejściu antybiotykoterapii wchodzimy na probiotyk maślan sodu. Są też inne rzeczy wspomagające proces odbudowy kosmków jelitowych. 

Dieta low FODMAP - zasady

Na okres 6 tygodni należy przejść na dietę z ograniczeniem węglowodanów łatwo fermentujących, czyli powodujących wytwarzanie gazów – low FODMAP. Nie jest to bardzo restrykcyjna dieta, natomiast wszystko zależy od tego, jak mocno przechodzimy SIBO. 

Twórcą diety low FODMAP jest Monash University. Można sobie ściągnąć aplikację z produktami spożywczymi, natomiast osobiście uważam, że jest ona zbyt rygorystyczna i niedostosowana do naszych polskich warunków. Ja z moimi pacjentami działam troszkę łagodniej. 

Natomiast faktycznie musimy odstawić sporo produktów spożywczych, które tradycyjnie występują w wielu polskich daniach, m.in. cebulę, czosnek, por, kalafior, kapustę, jarmuż, brukselkę, czyli te wszystkie mocno wzdymające rzeczy, ale też buraki, szparagi, grzyby, pieczarki. Trzeba odstawić też sporo owoców, np. jabłka, gruszki, śliwki, suszone owoce. Należy również unikać laktozy. Produkty mleczne nie są zakazane, ale pod warunkiem, że nie zawierają laktozy. Nie wszystkie orzechy są też dobrze tolerowane, nie wszystkie strączki, nie wszystkie przyprawy, nie każdy alkohol.

Trzeba powiedzieć, że dieta low FODMAP nie jest dietą bezglutenową. Jeśli jednak ktoś dodatkowo ma problem z glutenem, należy go odstawić. Natomiast po prostu trzeba odstawić mąkę pszenną i spożywać np. chleb orkiszowy. Może to też jest rodzaj pszenicy, ale nie powoduje wzdęć. Warto zadbać również o to, aby dieta mimo wszystko była urozmaicona. Dostępność przepisów jest bardzo duża i tylko z pozoru wydaje się, że dieta jest rygorystyczna. Mamy bardzo dużo różnych warzyw i innych produktów, które możemy spożywać, natomiast trzeba się nastawić, że dieta trwa 6 tygodni. Po tym czasie rozszerzamy jadłospis bardzo stopniowo. Nowy produkt wprowadzamy co 2 dni w określonej ilości i patrzymy jak nasz organizm reaguje. 

W większości przypadków jesteśmy w stanie wyleczyć SIBO. Natomiast jeżeli prowadzimy niewłaściwy styl życia i mamy dużo stresu, SIBO lubi po jakimś czasie wracać. Tak więc musimy być czujni i jednak postawić na zdrowy styl życia, redukcję stresu i higienę snu. Myślę, że Anna Lewandowska tego stresu ma od groma. Mimo, że bardzo o siebie dba, to jednak ciągła ekspozycja na stres w jej przypadku mogła przyczynić się do rozwoju SIBO.

Ważne jest to, aby później na co dzień dokarmiać te dobre bakterie, żeby postawić nasze jelita na nogi. Pamiętajmy, że dieta im bardziej jest urozmaicona, to tym bardziej urozmaicone są nasze bakterie. Powinniśmy jeść dużo zieleniny i suplementować kwasy omega-3. Także jest to cała droga do przejścia, ale nie jest to choroba przewlekła i jak najbardziej możemy ją wyleczyć. 

Nie zapominajmy o tym, aby pracować nad naszym oddechem, czyli usprawnić pracę przepony. Przepona znajduje się na tym poziomie co jelita i jej osłabienie faktycznie może być jedną z przyczyn przerostu bakterii. Ostatnio bardzo dużo się mówi na ten temat. 

Z Joanną Kamińską rozmawiała dr Hanna Stolińska – dietetyk kliniczny, doktor nauk o zdrowiu. Przez siedem lat pracowała w Instytucie Żywności i Żywienia. Obecnie prowadzi własny gabinet. Pomaga osobom z problemem nadwagi i otyłości, cierpiącym na choroby dietozależne, między innymi: insulinooporność, Hashimoto, niedoczynność tarczycy, choroby stawów, zaburzenia lipidowe, osteoporoza, choroby jelit oraz będącym na dietach alternatywnych (ze szczególnym uwzględnieniem diet roślinnych). Prowadzi również szkolenia dla dietetyków i lekarzy oraz wykłady dla dzieci, rodziców i osób starszych. Współpracuje z Narodowym Programem Zdrowia i przy realizacji kampanii społecznych. Bierze udział w programach i projektach naukowo- badawczych. Przekazuje wiedzę żywieniową również poprzez liczne wystąpienia telewizyjne, i radiowe oraz pisanie artykułów naukowych i popularnonaukowych. Autorka artykułów naukowych i popularnonaukowych, autorka lub współautorka cenionych książek o odżywianiu.


 

Zespół SIBO - co to jest? Objawy, przyczyny, leczenie. Ekspert tłumaczy
SIBO
SIBO
Zespół SIBO to zespół nadmiernego rozrostu flory jelita cienkiego, wiążący się z objawami z przewodu pokarmowego bądź też objawami ogólnoustrojowymi. Jakie są objawy SIBO? Jak zdiagnozować SIBO? Jakie są przyczyny rozwoju SIBO? Na czym polega leczenie? Czy zespół SIBO jest wyleczalny? Jak powinna wyglądać dieta przy SIBO? Na te i inne pytania odpowiada gastroenterolog, lek. med. Jacek Kowerzanow. Co to jest choroba SIBO? Choroba SIBO, a tak naprawdę zespół SIBO to zespół nadmiernego rozrostu flory jelita cienkiego. Oznacza to nadmierną kolonizację jelita cienkiego przez bakterie i wiąże się z objawami z przewodu pokarmowego bądź też objawami ogólnoustrojowymi. Jakie są przyczyny SIBO? W 80 – 90 procentach uważa się, że zespół SIBO spowodowany jest zaburzeniami czynnościowymi jelit. Na pierwszy plan wysuwa się zespół jelita drażliwego. Swoim pacjentom w gabinecie tłumaczę, że te dwie choroby lubią iść w parze, a wręcz się przeplatać. Na początku sprawia to trochę problemów diagnostycznych ze względu na to, iż w danym momencie czasu nie do końca jesteśmy pewni, która choroba wiedzie prym. Drugą grupę pacjentów stanowią osoby z chorobami ogólnoustrojowymi, upośledzającymi motorykę jelita. Mówimy tu głównie o cukrzycy, przewlekłym zapaleniu trzustki bądź twardzinie układowej. Do trzeciej grupy zaliczamy pacjentów, którzy stosują bądź też nadużywają leki, m.in. inhibitory pompy protonowej. Substancje te silnie hamują wydzielanie kwasu solnego do soku żołądkowego, a tym samym prowadzą do tzw. achlorhydrii, co sprzyja rozwojowi bakterii w jelicie cienkim. Należy także wspomnieć o silnych lekach przeciwbólowych z grupy opioidów wykorzystywanych m.in w leczeniu chorób onkologicznych, które upośledzają bądź wręcz hamują motorykę jelita. Czwartą grupę stanowią pacjenci po resekcjach jelita z zaburzeniami anatomicznych bądź też zrostami pooperacyjnymi. Czynnikiem ryzyka zespołu SIBO jest także zaawansowany wiek. Czy nieprawidłowa dieta może przyczynić się do rozwoju SIBO? Nie wykazano, aby dana dieta powodowała taką chorobę. Warto jednak wspomnieć, że dieta ma bardzo duże znaczenie w leczeniu SIBO. Jakie są objawy SIBO?Głównym i wiodącym objawem zgłaszanym przez pacjentów jest wzdęcie brzucha, często z towarzyszącym uczuciem przelewania się w jamie brzusznej oraz uczuciem pełności poposiłkowej. Pacjenci zazwyczaj uskarżają się na dolegliwości bólowe brzucha. Mogą być one rozlane, dotyczyć tylko nadbrzusza bądź podbrzusza. Kolejnym objawem są luźne wypróżnienia. W postaciach bardziej zaawansowanych mamy do czynienia z niedoborami pokarmowymi. Głównie dotyczy to niedoborów witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, witaminy B12, a także białek, co wiąże się ze spadkiem masy ciała. Czy można wskazać typową lokalizację bólu brzucha przy SIBO? Gdzie boli SIBO? Większość pacjentów nie podaje jednej lokalizacji bólu brzucha. Często są one rozlane. Kiedyś uważano, że są to jedynie bóle podbrzusza, jednak obecnie coraz częściej mówi o tzw. górnym SIBO, kiedy rozrost flory jelita cienkiego dotyczy jego początkowego odcinka. Jak wykryć SIBO? Jakie badania należy wykonać? Do niedawna podstawą wykrywania SIBO było badanie ilości bakterii w aspiracie pobranym z dalszej części dwunastnicy. Jak możemy sobie wyobrazić, jest to metoda dość inwazyjna, a do tego czasochłonna i kosztowna. Na szczęście obecnie stała się rzadkością, a za złoty standard uważa się tzw. testy oddechowe. Mamy dwa rodzaje testu: wodorowy i wodorowo –metanowy. Pacjent otrzymuje roztwór glukozy bądź laktulozy i w danym przekroju czasu mierzymy ilość wodoru bądź metanu w wydychanym powietrzu. Jak przygotować się do testu na SIBO?Wspomniane przeze mnie testy oddechowe niestety obarczone są dużą ilością fałszywie dodatnich bądź fałszywie ujemnych wyników. Należy więc odpowiednio przygotować pacjenta i wytłumaczyć mu, jak powinien postępować przed przystąpieniem do badania. Na cztery tygodnie przed testem nie powinno się stosować żadnej antybiotykoterapii, a szczególnie związanej z SIBO. Dwa tygodnie przed testem nie należy przyjmować leków prokinetycznych, czyli takich, które pobudzają motorykę bądź działają przeczyszczająco, a także inhibitorów pompy protonowej. Tydzień przed testem pacjent powinien unikać intensywnego wysiłku fizycznego. Dzień przed testem należy ograniczyć suplementy (w szczególności ziołowe) oraz stosować dietę niskowęglowodanową i bogatą w białka. Niektórzy eksperci wręcz skłaniają się do tego, żeby 12 godzin przed badaniem stosować ścisły post. Czy zespół SIBO jest wyleczalny? Zespół SIBO jest wyleczalny, jednak badania wykazują, że bardzo często lubi nawracać. Po wyleczeniu, w przeciągu sześciu miesięcy potrafi nawrócić aż u 25 procent pacjentów. Na czym polega leczenie SIBO? Jakie leki się stosuje? Jak wspomniałem wcześniej, SIBO polega głównie na nadmiernym wzroście flory jelita cienkiego (czyli bakterii), więc podstawą jest leczenie przeciwbakteryjne. Wykorzystujemy szerokie spektrum antybiotykoterapii, którą ze względu na nawroty możemy stosować cyklicznie, bądź też powtarzać od czasu do czasu. Warto podkreślić, że istotną rolę w leczeniu odgrywa diagnostyka i eliminowanie przyczyny choroby podstawowej, która sama z siebie prowadzi do SIBO. Należy także stosować leczenie dietetyczne. Jak powinna wyglądać dieta przy SIBO? Dieta przy SIBO powinna być ograniczona w substancje łatwo fermentujące. Dzięki pracy i doświadczeniom, które zostały przeprowadzone na Monash University w Australii, wykazano, że dieta wykorzystywana podczas SIBO powinna być uboga w oligo-, di- i monosacharydy oraz poliole. Substancje te są składnikiem cukrów prostych i słodzików. Można je znaleźć także m.in. w czosnku, cebuli i nasionach roślin strączkowych. Warto dodać, że tego typu dieta ma zastosowanie także w innych zaburzeniach czynnościowych. W praktyce nie jest to łatwa dieta i powinna być prowadzona pod kontrolą specjalisty z dietetyki. Dobrą informacją jest to, że jest to kuracja czasowa. Reżim dietetyczny stosujemy przez 6 tygodni, a następnie po kolei wprowadzamy dany produkt i obserwujemy, czy zaostrza dolegliwości, czy nie. Czy przy SIBO należy przyjmować probiotyki? To jest dobre pytanie. W tym temacie środowisko medyczne jest podzielone. Sama przyczyna choroby, czyli nadmierny rozrost flory jelita cienkiego skłania pierwszą grupę specjalistów do twierdzenia, że dokładanie probiotyków jest wręcz niepotrzebne. Według drugiej grupy można je przyjmować, gdyż podczas stosowania antybiotykoterapii rozrost flory jelita cienkiego jest w jakiś sposób ograniczony. Powinniśmy jednak wybierać probiotyki przebadane klinicznie i zażywać je dopiero po zakończonej antybiotykoterapii. W dalszym ciągu nie ukazały się żadne prace naukowe, które potwierdziłyby, czy należy stosować probiotyki, czy też nie.Z Joanną Kamińską rozmawiał gastroenterolog lek. med. Jacek Kowerzanow, wykształcony i doświadczony specjalista chorób wewnętrznych oraz gastroenterologii. Specjalizuje się w samodzielnym wykonywaniu badań diagnostycznych i zabiegowych z zakresu endoskopii. Swoje kwalifikacje podnosił podczas wieloletniej praktyki zarówno w szpitalach, jak i poradniach prywatnych (Medicover, Luxmed). Był uczestnikiem licznych kongresów międzynarodowych i krajowych z zakresu gastroenterologii i chorób wewnętrznych. Posiada Certyfikat ukończenia kursu z Zaawansowanych Technik Badań i Zabiegów Endoskopowych oraz Certyfikat w Dziedzinie Ochrony Radiologicznej Pacjenta. Ukończył kurs ECPW w Brukseli, a także podstawowy kurs USG jamy brzusznej Roztoczańskiej Szkoły Ultrasonografii. Ponadto odbył staż z Medycyny Tropikalnej w Madonna University w Nigerii.
Czytaj dalej
Zespół jelita drażliwego. Gastroenterolog Jacek Kowerzanow tłumaczy, jak go rozpoznać
IBS - rozmowa z doktorem Jackiem Kowerzanow
Jakie są objawy IBS i czy to prawda, że choroba ma podłoże psychiczne? Jak zdiagnozować zespół jelita drażliwego, a jak leczyć - mówi lekarz Jacek Kowerzanow, specjalista gastroenterologii i chorób wewnętrznych.Jedna na dziesięć osób ma lub będzie miała zespół jelita wrażliwego. Głównie młodzi - między 20 a 30 rokiem życia. O zespole jelita drażliwego rozmawia z portalem Pacjenc.pl lekarz Jacek Kowerzanow, specjalista gastroenterologii i chorób wewnętrznych.
Czytaj dalej