Gastryna – co to jest i jaką pełni funkcję?

Gastryna – co to jest i jakie ma działanie w organizmie?

Gastryna jest produkowana przez żołądek oraz początek dwunastnicy i wspomaga wytwarzanie kwasu solnego i pepsynogenu. Dzięki tym dwóm związkom zaczyna się trawienie białek. Gastryna składa się z peptydów, preprogastryny, progastryny, gastryny-14, gastryny-17, gastryny-34. Najbardziej aktywnym peptydem jest ten zawierający 14 aminokwasów. Treści pokarmowe, aminokwasy oraz peptydy pobudzają wydzielanie gastryny. Gastryna zwiększa produkcję soków żołądkowych oraz wzrost nabłonka grubego i cienkiego, co za tym idzie, zbyt duża ilość gastryny może powodować nadkwasotę, pojawienie się wrzodów i uszkodzenie błony śluzowej żołądka.

Największym bodźcem do produkcji soków żołądkowych jest pokarm. Wyróżnione są trzy fazy wydzielnicze żołądka – faza jelitowa, gastryna produkowana jest na skutek pobudzenia pośredniego i bezpośredniego. Kolejną fazą jest faza trzewnej (żołądkowej), przy tej fazie wydzielanie soków żołądkowych jest najbardziej nasilone; produkowana jest ponad połowa dobowej objętości. Ostatnią fazą jest faza głowowa, w tym przypadku produkcja soków żołądkowych jest niewielka, produkuje się jedynie 20% dobowej objętości, a soki wytwarzane są pod wpływem ośrodkowego układu nerwowego.

Gastryna pełni ważne funkcje w ludzkim organizmie: wywołuje skurcz zwieracza przełyku, wspomaga perystaltykę przewodu pokarmowego, zwiększa przepływ krwi przez błonę śluzową żołądka, stymuluje wydzielanie kwasu solnego i pepsyn, zwiększa wydzielanie wody i elektrolitów w soku trzustkowym.

Gastryna – jak zmniejszyć bądź zwiększyć jej poziom?

Czynnikami zmniejszającymi wydzielanie gastryny w organizmie jest somatostatyna (hormon), która wytwarzana jest w niewielkich ilościach przez błonę śluzową żołądka, jelito cienkie i trzustkę. Somatostatyna hamuje uwalnianie nie tylko gastryny, ale  także insuliny i glukagonu. Kolejnym czynnikiem jest sekretyna (hormon) peptydowy tkankowy, który pełni funkcję czynnika regulacyjnego. Wytwarzana jest przez błonę śluzową jelita cienkiego. Sekretyna ma wpływ także na zwiększenie wydzielania żółci i soku jelitowego, wzrost produkcji soku trzustkowego przez trzustkę. Zmniejszający wpływ na poziom gastryny w organizmie ma także zakwaszenie żołądka treścią o pH od 4,0 do 1,0.

Czynnikami zwiększającymi produkcję gastryny są mniej więcej mechaniczne rozciągania ścian żołądka, spożywanie alkoholu, kawy, aminokwasów bądź obecność jonów Ca2+.

Gastryna – kiedy wykonać badanie?

Badanie gastryny zleca lekarz specjalista w przypadku podejrzenia obecności nowotworu produkującego gastrynę, podejrzenia niedokrwistości Addisona-Biermera, przy niewydolności nerek, po resekcji jelita bądź przy chorobie wrzodowej żołądka lub dwunastnicy. Badanie gastryny należy wykonać także, gdy pacjent przyjmuje leki hamujące wydzielanie kwasów żołądkowych, tj. inhibitory pompy protonowej. Inhibitory pompy protonowej to grupa leków, którymi leczy się choroby górnego odcinka przewodu pokarmowego lub dwunastnicy.

Gastryna – jak się przygotować do badania?

Badanie poziomu gastryny w organizmie odbywa się poprzez pobranie surowicy od pacjenta. Na badanie trzeba udać się na czczo, najlepiej zrobić to rano, ponieważ przed pobraniem nie można jeść ani pić żadnych płynów minimum 8 godzin przed planowanym badaniem. Jedynie tuż przed badaniem należy wypić szklankę wody, rozrzedzi to krew i ułatwi jej pobranie. Aby wyniki były wiarygodne, próbki do badań pobierane są co kilka dni w ilościach od 2 ml do 3 ml. Czas oczekiwania na wynik jednorazowego badania nie wynosi dłużej niż jeden dzień. Norma gastryna jaka powinna być zachowana to od 50 ng/l do 80 ng/l.