Niesamowite ciekawostki dotyczące koloru oczu, o których nie masz pojęcia!
Za kolor naszych oczu, włosów i skóry odpowiada głównie ciemny barwnik melanina. Im więcej melaniny znajduje się w tęczówkach, tym ciemniejszy jest kolor oczu. Niebieskie, zielone i szare oczy są jaśniejsze, ponieważ mają mniej melaniny niż oczy brązowe. O barwie tęczówki decyduje także kilka innych czynników.
Od czego zależy kolor oczu?
Kolor oczu zależy od takich czynników, jak:
- zawartość melaniny (barwnika czarnego) w nabłonku tęczówki
- zawartość melaniny w obrębie zrębu tęczówki
- zagęszczenie komórek zrębu tęczówki
- proporcje pigmentu eumelaniny (barwnika ciemnobrązowego) do pigmentu feomelaniny (barwnika czerwonego)
Ostatecznie barwa oczu powstaje poprzez wymieszanie różnych proporcji trzech podstawowych pigmentów: żółtego, szarego i brązowego.
W brązowych oczach dominuje barwnik brązowy, a w piwnych barwnik żółty z niewielką domieszką brązowego.
Niebieskie tęczówki zawierają małe ilości barwnika żółtego i brązowego, a te z większą domieszką żółtego tworzą kolor zielony.
Szare oczy cechują się niewielką ilością pigmentu żółtego i całkowitym brakiem brązowego.
Jaki kolor oczu dominuje na świecie, a jaki jest najrzadszy?
Najczęściej występującym kolorem oczu na świecie jest brązowy. Szacuje się, że około 55 - 79% ludzi na świecie ma brązowe oczy. Ten kolor tęczówki dominuje głównie na obszarach Afryki, Azji i Ameryki Południowej. Dzięki największej zawartości melaniny, brązowe oczy mają najlepszą naturalną ochronę przed promieniowaniem słonecznym.
Najrzadziej występującym kolorem oczu jest zielony. Szacuje się, że tylko około 1-2% ludzi na świecie ma zieloną barwę tęczówki. W naszym kraju zielone oczy są powszechne, jednak w wielu częściach świata jest to coś niespotykanego i egzotycznego. Najwięcej zielonookich osób zamieszkuje Europę Północną i Środkową. W Irlandii i Szkocji nawet 86% populacji ma zielone lub niebieskie oczy. Najczęściej zieloną barwę tęczówki obserwuje się u ludzi z rudymi włosami. Ciekawostką jest to, że zielony kolor oczu częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. W Islandii około 90% przedstawicielek płci pięknej ma zielone oczy.
Niebieskie oczy występują u około około 8 -10% populacji na świecie. Najwięcej niebieskookich osób zamieszkuje Europę, głównie obszary Skandynawii. Przypuszcza się, że dawniej wszyscy ludzie mieli brązowe oczy. Według naukowców, niebieski kolor tęczówki był wynikiem mutacji genu odpowiedzialnego za poziom melaniny, która miała miejsce około 6-10 tysięcy lat temu.
Wydaje się, że najjaśniejsze są oczy błękitne, jednak w rzeczywistości najjaśniejsze są tęczówki w kolorze szarym, ponieważ zawierają najmniej ciemnego barwnika. Szare oczy występują jedynie u około 2% populacji, głównie na obszarach Europy Wschodniej.
Praktycznie każdy noworodek rodzi się z jasnoniebieskimi oczami. W ciągu kilku miesięcy jego oczy zmieniają kolor i zyskują swoją właściwą barwę. Jest to spowodowane tym, że tęczówki noworodków nie posiadają pigmentu, a jego ilość zwiększa się stopniowo.
Niezwykle rzadkim zjawiskiem, które występuje u około 1% populacji jest mutacja, zwana heterochromią. Osoby z tą wadą genetyczną mają dwa różne kolory oczu lub wielokolorowe tęczówki. U osób tych stężenie i dystrybucja melaniny jest niejednolita, wskutek czego w każdym oku barwnik ten rozkłada się nierównomiernie. Heterochromia nie jest groźna dla zdrowia i nie powoduje problemów ze wzrokiem. Warto jednak dodać, że w rzadkich przypadkach różne barwy tęczówki mogą być wynikiem niektórych chorób oczu. W przypadku zmiany koloru oczu należy skontaktować się z okulistą.
Jaki kolor oczu będzie miało dziecko?
Kolor oczu jest uwarunkowany genetycznie. W procesie dziedziczenia, brązowy kolor oczu jest cechą dominującą, natomiast kolor niebieski jest cechą recesywną. Osoba z brązowymi oczami może mieć geny dominujące lub też kombinację genów dominujących i recesywnych. Osoba niebieskooka posiada tylko geny recesywne.
Jeśli rodzice dziecka mają brązowe oczy i geny dominujące, dziecko będzie mieć oczy w kolorze brązowym. Jeżeli rodzice o brązowych oczach mają geny dominujące i recesywne, dziecko może mieć oczy zarówno ciemne, jak i jasne.
W przypadku, kiedy każdy z rodziców ma oczy w kolorze niebieskim, nie ma możliwości, aby dziecko miało oczy brązowe, ponieważ geny recesywne nie mogą dać genu dominującego.
Podsumowując, dwojga rodziców z ciemną tęczówką mogą mieć dziecko o jasnych lub ciemnych oczach, natomiast rodzice z jasną tęczówką zawsze będą mieć dziecko z jasnymi oczami.
