#PrawoiZdrowie. Co zrobić, gdy prawa pacjenta są łamane? Radca prawny zaznacza kilka możliwości
Pacjenci w Polsce coraz częściej doświadczają naruszeń swoich podstawowych praw, takich jak prawo do rzetelnej informacji lub prawdo do godności i intymności. Na szczęście nie pozostają sami – dzięki systemowi wsparcia w przypadku naruszeń mogą dochodzić swoich praw.
W razie zdarzenia medycznego pacjenci mogą m.in. ubiegać się o zadośćuczynienie przed sądem cywilnym. To tylko jedna z opcji. W kolejnym artykule z cyklu #PrawoiZdrowie, nasz ekspert mecenas Wojciech Kogucik omawia, jakie kroki mogą podjąć pacjenci, aby skutecznie dochodzić swoich praw i skąd mamy wiedzieć, że doszło do ich naruszenia.
Rzecznik Praw Pacjenta a naruszenie prawa
Jak wiadomo, pacjent, korzystający ze świadczeń zdrowotnych lub zwracając się o ich udzielenie, ma m.in. prawo do otrzymania tych świadczeń, uzyskania informacji i dostępu do medycznej dokumentacji, wyrażenia zgody na badania, poszanowania intymności, godności i życia oraz dochowania tajemnicy zawodowej. Wiele z tych praw w Polsce jest łamanych, w czołówce, według kontroli NIK, znajduje się brak poszanowania prawa do informacji oraz godności i intymności.
Pacjenci mają jednak możliwość zgłaszania przypadków naruszenia swoich praw, korzystając z m.in. z pomocy Rzecznika Praw Pacjenta.
– „Do jego zadań należy m.in. prowadzenie postępowań w sprawach praktyk naruszających prawa pacjentów” – wyjaśnia Wojciech Kogucik, radca prawny. – „Pacjenci mają prawo do występowania z wnioskiem do Rzecznika w sytuacji, która może być zakwalifikowana jako naruszenie praw pacjenta”.
Ekspert zwraca przy tym uwagę, że w przypadku tzw. zdarzeń medycznych pacjent, a w razie jego śmierci również inne osoby (np. małżonek), mogą wystąpić z wnioskiem do Rzecznika o przyznanie tzw. świadczenia kompensacyjnego.
W określonych sytuacjach przyznanie świadczenia kompensacyjnego jest jak najbardziej zasadne. Każdy pacjent, który uważa, że jego prawa zostały naruszone, ma prawo wystąpić do Rzecznika z wnioskiem o rozpatrzenie takiej sprawy. I to Rzecznik Praw Pacjenta decyduje, czy dana sytuacja może być zakwalifikowana jako naruszenie praw pacjenta.
Dochodzenie praw na drodze sądowej, czas trwania sprawy
Inną drogą jest dochodzenie swoich praw, w tym żądania zadośćuczynienia pieniężnego, w sądzie cywilnym. W obu tych przypadkach badane jest, czy doszło do naruszenia praw pacjenta.
– „W przypadku sprawy prowadzonej przed sądem cywilnym postępowanie może trwać latami. Z kolei w przypadku wystąpienia z wnioskiem do Rzecznika o stwierdzenie naruszenia praw pacjenta sprawa powinna być załatwiona zdecydowanie szybciej, ale w tym wypadku decyzja nie wiąże się z przyznaniem pacjentowi żadnej rekompensaty” – zaznacza nasz ekspert.
Obie formy zgłaszania swoich roszczeń mają swoje wady. Choć postępowanie prowadzone przez Rzecznika nie kończy się przyznaniem rekompensaty, stanowi ważny mechanizm ochronny i ma na celu skorygowanie problemów systemowych. Wyjściem z sytuacji może okazać się wystąpienie do Rzecznika z wnioskiem o przyznanie świadczenia kompensacyjnego z tytułu zdarzenia medycznego (o tym piszemy poniżej).
Świadczenie kompensacyjne stanowi wsparcie dla pacjenta, który doznał uszczerbku na zdrowiu na skutek błędu medycznego. W takiej sytuacji załatwienie sprawy odbywa się zgodnie z przepisami administracyjnymi.
– „Zgodnie z prawem administracyjnym, w takiej sytuacji załatwienie sprawy powinno nastąpić w ciągu dwóch miesięcy” – dodaje ekspert.
Czym jest zdarzenie medyczne?
Zdarzenia medyczne są to ogólnie mówią wszelkie w tym wypadku niekorzystne zdarzenia, do których doszło w trakcie świadczenia opieki medycznej bądź jej braku. Zgodnie z ustawą o prawach pacjenta, w szczególności zdarzenie medyczne oznacza:
- zakażenie pacjenta biologicznym czynnikiem chorobotwórczym
- uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia pacjenta
- śmierć pacjenta
Do zdarzeń medycznych dochodzi w trakcie udzielania, w efekcie udzielenia lub w sytuacji braku udzielenia świadczenia zdrowotnego. Mecenas Wojciech Kogucik podkreśla jednak, że w tym wypadku chodzi wyłącznie o zdarzenie, którego z wysokim prawdopodobieństwem można było uniknąć, gdyby świadczenie zostało udzielone zgodnie z aktualną wiedzą medyczną.
Zobacz także:
ZUS umożliwi pracę zarobkową na L4? MRPiPS planuje ważne zmiany
Korekta budżetu w sektorze ochrony zdrowia. Co zmieni się jeszcze w 2024 roku?
Rodzice bagatelizują te zachowania. Psycholożka alarmuje: Mogą świadczyć o myślach samobójczych
