Szkolenie chirurga robotycznego: Dlaczego symulator jest ważniejszy niż sala operacyjna?
Rozwój chirurgii robotycznej wymusił całkowitą zmianę podejścia do systemu szkoleń, zastępując ponad stuletnią metodę Halsteda (zobacz-zrób-pokaż). Współczesne szkolenia opierają się na obiektywnej ocenie umiejętności, a nabywanie kluczowych zdolności odbywa się poza salą operacyjną, w warunkach symulacyjnych. Jest to niezbędne, ponieważ ciało ludzkie nie powinno być traktowane jako model szkoleniowy. Materiał został przygotowany na podstawie wywiadu przeprowadzonego przez Ewę Basińską (Pacjenci.pl) z dr. n. med. Pawłem Wiszem – urologiem.
• W chirurgii robotycznej po raz pierwszy możliwe jest obiektywne ocenienie faktycznych umiejętności chirurga przed dopuszczeniem go do pacjenta.
• Szkolenie lekarzy robotycznych jest często porównywane do rygorystycznego szkolenia pilotów, którzy muszą przejść szereg symulacji.
• Tylko dwie osoby w Polsce przeszły dedykowane, pełne szkolenie w urologii robotycznej według restrykcyjnych wytycznych Europejskiego Towarzystwa Urologicznego (EAU).
Odejście od metody Halsteda
Chirurgia robotyczna rewolucjonizuje podejście do szkoleń, ponieważ pozwala obiektywnie ocenić umiejętności operatora. Wcześniej stosowano metodę Halsteda „see one, do one, teach one” (zobacz, zrób, nauczaj), która ma już ponad sto lat. Problem polegał na tym, że nigdy nie było wiadomo, czy nauczyciel faktycznie dobrze operuje i jakie są jego rzeczywiste umiejętności.
W dobie robotyki dostępne są zaawansowane centra szkoleniowe oraz symulatory. Dzięki temu można w bardzo obiektywny sposób zweryfikować, czy dana osoba ma predyspozycje i nadaje się do wykonywania operacji robotycznych, oceniając jej wyniki na symulatorach.
„W dzisiejszych czasach nie powinniśmy dopuszczać do sytuacji, że ktoś dostaje narzędzie, idzie na salę operacyjną. Pacjent i ciało ludzkie nie jest modelem szkoleniowym” – mówi dr n. med. Paweł Wisz.
Lekarze powinni nabyć pewne umiejętności wirtualnie, zanim wejdą na salę operacyjną.
Chirurg robotyczny jak pilot samolotu
Dr n. med. Paweł Wisz jest współautorem publikacji, która porównuje szkolenie lekarzy robotycznych do rygorystycznego procesu szkolenia pilotów. Porównanie to ma na celu podkreślenie odpowiedzialności i konieczności wcześniejszego przygotowania. Pilot, zanim zasiądzie za sterami i weźmie odpowiedzialność za życie setek osób, musi przejść szereg symulacji, w tym ćwiczenia scenariuszy awaryjnych.
„Żaden pilot nie wejdzie do samolotu bez przeszkolenia. […] Tu powinno być bardzo podobnie. To nie może być narzędzie, które dany szpital kupuje i lekarz dostaje od razu, i się uczy na pacjentach” – podkreśla dr n. med. Paweł Wisz.
Dzięki symulatorom możliwe jest weryfikowanie umiejętności i unikanie złych nawyków. Uczenie się na własną rękę, bez odpowiedniego nadzoru i szkolenia, prowadzi do nieprawidłowych ruchów, których potem bardzo trudno się pozbyć, podobnie jak w przypadku nauki jazdy na nartach czy gry w tenisa. Przeczytaj: Połowa zabiegów się nie udaje. Winny nie tylko rak, ale też coś, na co mamy wpływ
Standardy europejskie a polska rzeczywistość
W Polsce, w kontekście urologii, istnieje ponad 100 lekarzy, którzy przeszli szkolenie techniczne wymagane przez producenta sprzętu, czyli z samej obsługi robota. Jednakże brakuje regulacji, które sprawdzałyby faktyczne, kliniczne umiejętności chirurgów. Przeczytaj: Nowoczesna chirurgia kręgosłupa: Roboty, minimalna inwazja i powrót do domu tego samego dnia?
W momencie zakupu sprzętu producent ma obowiązek przeprowadzić przeszkolenie z jego obsługi. Niestety, nie istnieją na dzień dzisiejszy regulacje, które weryfikowałyby faktyczne umiejętności chirurga.
W odróżnieniu od szkoleń technicznych dedykowane szkolenie według wytycznych Europejskiego Towarzystwa Urologicznego (EAU), które gwarantuje wysoki poziom umiejętności i bezpieczeństwa, przeszły w Polsce tylko dwie osoby. Gość wywiadu jest jedną z tych osób. Jest to dowód na to, jak rzadko w Polsce stosowane są najwyższe europejskie standardy szkoleniowe.
Źródło: Pacjenci.pl
