Biskup Siedlecki przestrzega przed „demoralizującymi zajęciami”. Czym naprawdę jest edukacja zdrowotna?
Nowy rok szkolny dopiero się rozpoczął, a już budzi emocje za sprawą wprowadzenia nowego przedmiotu – edukacji zdrowotnej. Biskup siedlecki Kazimierz Gurda apeluje do rodziców, by nie wyrażali zgody na udział dzieci w tych zajęciach, określając je jako „demoralizujące”. Sprawdzamy, czego obawia się Kościół, co naprawdę zawiera program nauczania i dlaczego – mimo kontrowersji – eksperci przekonują, że taka edukacja może chronić młodzież.
- Biskup Gurda prosi rodziców, by „nie wyrazili zgody” na udział dzieci w edukacji zdrowotnej, obawiając się jej „seksualnych” treści
- Program MEN obejmuje 11 obszarów zdrowia: od aktywności fizycznej po profilaktykę uzależnień; przedmiot będzie nieobowiązkowy
- WHO wskazuje, że rzetelna edukacja (także seksualna) opóźnia inicjację seksualną i zmniejsza ryzyko przemocy czy chorób
Co dokładnie napisał biskup Gurda i czego się obawia?
W liście pasterskim na rozpoczęcie roku szkolnego biskup Kazimierz Gurda zaapelował do rodziców:
„Dlatego bardzo Was proszę, abyście przed dniem 25 września – składając w szkole odpowiednie oświadczenie – nie wyrazili zgody, aby wasze dzieci brały udział w demoralizujących zajęciach.”
Hierarcha powołuje się na wcześniejsze stanowisko Episkopatu, według którego edukacja zdrowotna:
- „wprowadza genderową koncepcję płci” i zachęca do odrzucenia tradycyjnego rozumienia kobiecości i męskości;
- marginalizuje model małżeństwa opartego na rodzinie i przedstawia macierzyństwo w negatywnym świetle;
- może prowadzić do „nieodwracalnego okaleczenia ciała” poprzez operacje korekty płci.
W ocenie Kościoła nowy przedmiot – szczególnie w części poświęconej seksualności – może podważać tradycyjny model wychowania i sprzyjać kwestionowaniu tożsamości płciowej przez młodych ludzi.
Edukacja zdrowotna: co naprawdę znajduje się w programie?
Na mocy rozporządzenia podpisanego 6 marca 2025 r. przez minister Barbarę Nowacką, edukacja zdrowotna została wprowadzona od 1 września 2025 r. do klas IV–VIII szkół podstawowych oraz wszystkich typów szkół ponadpodstawowych. Zajęcia zastępują dotychczasowe „Wychowanie do życia w rodzinie” i mają charakter nieobowiązkowy – rodzice (lub pełnoletni uczniowie) mogą do 25 września złożyć oświadczenie o rezygnacji.
Decyzja o dobrowolności zapadła po konsultacjach społecznych przeprowadzonych jesienią 2024 r. Wcześniejszy projekt zakładał obowiązkowy charakter przedmiotu, co spotkało się z krytyką ze strony niektórych środowisk religijnych.
11 obszarów tematycznych – kompleksowe podejście do zdrowia
Podstawa programowa obejmuje 11 bloków tematycznych:
- Wartości i postawy;
- Zdrowie fizyczne;
- Aktywność fizyczna;
- Odżywianie;
- Zdrowie psychiczne;
- Zdrowie społeczne;
- Dojrzewanie (w klasach IV–VIII);
- Zdrowie seksualne;
- Zdrowie środowiskowe;
- Profilaktyka uzależnień i higiena cyfrowa;
- System ochrony zdrowia (dla szkół ponadpodstawowych).
Celem zajęć jest nie tylko przekazanie wiedzy, lecz także rozwijanie umiejętności dokonywania świadomych i zdrowych wyborów – od profilaktyki chorób cywilizacyjnych po odpowiedzialne korzystanie z Internetu.
Zajęcia mogą prowadzić nauczyciele biologii, wychowania fizycznego, psychologowie lub absolwenci kierunków medycznych po ukończeniu studiów podyplomowych z edukacji zdrowotnej.
Przeczytaj też: Edukacja zdrowotna wchodzi do szkół. Kościół ostrzega przed “systemową deprawacją”
Eksperci: rzetelna edukacja zdrowotna chroni młodzież
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), młodzież, która otrzymuje rzetelną, dostosowaną do wieku edukację dotyczącą zdrowia i seksualności:
- później rozpoczyna współżycie i rzadziej doświadcza przemocy;
- częściej stosuje skuteczne metody zapobiegania chorobom przenoszonym drogą płciową oraz nieplanowanym ciążom;
- szybciej szuka pomocy w sytuacjach kryzysowych, co zmniejsza ryzyko depresji i samobójstw.
Edukacja zdrowotna obejmuje także zagadnienia związane ze stresem, odżywianiem i aktywnością fizyczną – kluczowe w dobie narastających problemów psychicznych, otyłości i uzależnień cyfrowych.
W praktyce może ona:
- uzupełniać luki w edukacji domowej, szczególnie w trudnych tematach jak antykoncepcja czy depresja;
- wyrównywać szanse edukacyjne – niezależnie od zasobności domu rodzinnego;
- stanowić barierę ochronną przed dezinformacją, szczególnie w internecie.
Zarówno WHO, jak i UNESCO podkreślają, że kluczowe jest, aby zajęcia były prowadzone bez moralizowania, z poszanowaniem wartości rodzinnych, ale w oparciu o aktualną wiedzę naukową.
Przeczytaj też: Nowy program wychowania fizycznego wchodzi od 1 września
Źródła:
- Ministerstwo Edukacji Narodowej. (2025, March 5). Podstawy programowe do przedmiotów: edukacja obywatelska i edukacja zdrowotna podpisane przez Minister Edukacji. Instytucja rządowa. https://www.gov.pl/web/edukacja/podstawy-programowe-do-przedmiotow-edukacja-obywatelska-i-edukacja-zdrowotna-podpisane-przez-minister-edukacji
- Episkopat Polski. (2025, May 13). Prezydium KEP: Wizja seksualności i płci obecna w Edukacji zdrowotnej. Oficjalny komunikat. https://episkopat.pl/doc/228923.Prezydium-KEP-Wizja-seksualnosci-i-plci-obecna-w-Edukacji
- Ośrodek Rozwoju Edukacji. (2025, April 23). Podstawa programowa – Edukacja zdrowotna. Materiał edukacyjny. https://ore.edu.pl/2025/08/podstawa-programowa/
- Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. (2025). Edukacja zdrowotna – zalecenia WHO i UNESCO. https://www.gov.pl/web/nauka/edukacja-zdrowotna
