Cytologia — badanie które może uchronić przed rakiem szyjki macicy. Trzeba znać!
Cytologia umożliwia rozpoznanie np. raka szyjki macicy. Dzięki niej można ustalić, czy w kanale szyjki macicy występują komórki przedrakowe. Badanie warto wykonywać co 2-3 lata. Jak wygląda badanie cytologiczne? Jakie są wskazania, by je wykonać? Artykuł powstał na podstawie rozmowy ze dermatologiem-wenerologiem dr n. med. Eweliną Biało-Wójcicką.
Cytologia – co to za badanie?
„Cytologia jest badaniem, które głównie wykonujemy w celu sprawdzenia, czy nie ma komórek patologicznych w obrębie szyjki macicy, okolicach intymnych, czyli komórek dysplastycznych, które nieprawidłowo funkcjonują, rozmnażają się”. - powiedział dermatolog-wenerolog dr. n.med Ewelina Biało-Wójcicka.
Badanie cytologiczne, potocznie nazywane cytologią, to test przesiewowy. Wykonuje się je profilaktycznie. Umożliwia szybkie rozpoznanie komórek nowotworowych raka szyjki macicy. Podczas badania lekarz pobiera z ujścia i wnętrza szyjki macicy fragment nabłonka. Następnie w laboratorium fragment ten jest badany pod kątem występowania komórek nowotworowych.
Wskazaniem do wykonania badania są:
- występowanie silnych upławów o przykrym zapachu,
- ból i tkliwość szyjki macicy podczas stosunku,
- krwawienie z szyjki macicy podczas stosunku,
- zakażenie HPV,
- zakażenie HIV,
- przebyta chemioterapia,
- osłabienie układu odpornościowego.
„Różne są zalecenia czasowe, w przypadku cytologii przyjmujemy, że powinna być wykonywana co 2-3 lata, to wchodzi w standard postępowania ginekologicznego”. - powiedział dermatolog-wenerolog dr. n.med Ewelina Biało-Wójcicka.
Jak przygotować się do badania cytologicznego?
Do badania cytologicznego nie przystępuje się podczas miesiączki. Przed badaniem nie można też współżyć. Wymaz może nie nadawać się do oceny, gdy pacjentka przystąpi do cytologii z infekcją np. upławami, pieczeniem i inną infekcją intymną. Przed badaniem dobrze też ograniczyć stosowanie środków dopochwowych – np. 2 dni.
Badanie cytologiczne i badanie na HPV warto wykonywać w podobnym czasie, lecz nie tego samego dnia. Raka szyjki macicy w 80% powoduje wirus HPV: „ Okres wylęgarnia i czas wystąpienia zakażenia i objawów nowotworowych wirusa HPV jest na tyle długi, podaje się 5-25 lat od zakażenia, że okres co 5 lat jest wystarczający. Można wypośrodkować badania, jeżeli mamy cytologię co 2-3 lata, badania HPV co 5 lat, to można co 4 lata wykonać oba. Można także wykonać samą cytologię, jeżeli pojawią się komórki plastyczne, to dodatkowo wykonać jeszcze badanie w kierunku HPV”. - powiedział dermatolog-wenerolog dr. n.med Ewelina Biało-Wójcicka.
Cytologia – przebieg badania
Badanie odbywa się w gabinecie ginekologicznym. Kobieta siada na specjalnym fotelu tak, by jej nogi były uniesione. Następnie w pochwie umieszczany jest wziernik, plastikowe urządzenie składające się z dwóch ramion połączonych zawleczką. Z nabłonka szyjki macicy lekarz pobiera wydzielinę za pomocą szczoteczki o wyginających się włóknach – jest to bezbolesne, choć może pojawić się delikatne szczypanie.
Wydzielinę pobiera się z tarczy szyjki macicy i z kanału szyjki. Próbki trafiają do dwóch oddzielnych naczyń, na których są utrwalane za pomocą odczynników. Później ginekolog przekazuje je do laboratorium, gdzie cytolog sprawdza stan komórek – bierze pod uwagę, jakiej są wielkości, jak są zbudowane i jaki mają kształt. W laboratorium bada się, które z komórek są nieprawidłowe.
Po badaniu cytologicznym może pojawić się krwawienie z pochwy. Przeważnie nie jest to powód do obaw, lecz należy o tym poinformować lekarza, jeśli krwawienie będzie występowało przez dłuższy czas.
