Czy choroba hemoroidalna może być dziedziczna? Zapytaliśmy specjalistę
Choroba hemoroidalna to uciążliwe schorzenie, na które cierpi coraz większa część społeczeństwa. Objawia się głównie świądem odbytu, uczuciem niepełnego wypróżnienia po oddaniu stolca, krwawieniem z odbytu, a także wypadaniem splotów hemoroidalnych (zazwyczaj po wypróżnieniu). Choroba hemoroidalna jest uwarunkowana wieloczynnikowo. Czy może być dziedziczna? Zapytaliśmy specjalistę proktologa, chirurga transplantologa dr n. med. Andrzeja Bermana.
Co to są hemoroidy?
Hemorody to połączenia tętniczo - żylne, przypominające poduszeczki, które znajdują się w odbytnicy. Większość osób nie zdaje sobie sprawy, że są strukturami prawidłowymi i ma je każdy człowiek, zazwyczaj w ilości trzech sztuk. Sploty hemoroidalne pełnią bardzo ważną funkcję. „Ich rolą jest prawidłowe utrzymywanie stolca. Są odpowiedzialne mniej więcej za 15 procent skurczu zespołu zwieraczowego i doszczelniają odbyt.”- powiedział proktolog, chirurg transplantolog dr n. med. Andrzej Berman.
O chorobie hemoroidalnej mówimy w momencie, kiedy hemoroidy ulegają dysfunkcji i schodzą do kanału odbytu, powodując nieprzyjemne dolegliwości. „(...) najprawdopodobniej w wyniku naszego specyficznego trybu życia, hemoroidy często ulegają dysfunkcji. Ulegają przyrostowi, obniżają się i schodzą do kanału odbytu, skutkiem czego zaczynają powodować dolegliwości. Mówimy wtedy o chorobie hemoroidalnej.” - proktolog, chirurg transplantolog dr n. med. Andrzej Berman.
Czy choroba hemoroidalna może być dziedziczna?
Predyspozycje genetyczne są jednym z czynników ryzyka rozwoju choroby hemoroidalnej, co oznacza, że osoby, których rodzice lub dziadkowie cierpieli na to schorzenie, mają większe ryzyko zachorowania. "Na rozwój choroby hemoroidalnej mają również wpływ uwarunkowania genetyczne. U niektórych osób to schorzenie występuje rodzinnie, co obserwujemy u pacjentów w bardzo młodym wieku (m.in. u 20-latków w zaawansowanym stadium choroby).” - powiedział dr n. med. Andrzej Berman.
Warto jednak podkreślić, że w główniej mierze choroba hemoroidalna spowodowana jest przez nieprawidłową dietę i siedzący tryb życia.
Najczęstsza przyczyna choroby hemoroidalnej
Najczęstszą przyczyną choroby hemoroidalnej są zaparcia, czyli zbyt rzadkie oddawanie stolca, któremu często towarzyszy wysiłek i uczucie niepełnego wypróżnienia. Zaparcia mogą być spowodowane przez wiele czynników, a jedną z głównych przyczyn ich występowania jest dieta uboga w błonnik.
„Najczęstszą przyczyną choroby hemoroidalnej są zaparcia, będące problemem złożonym i wieloczynnikowym. Zazwyczaj do zaparć dochodzi w wyniku niskiej podaży błonnika w diecie. Jest to największy problem dietetyczny naszych czasów.(...) Zaparcia powodują, że wypróżnienia trwają zbyt długo, są forsowne, czyli generują większe ciśnienia i nie dochodzi do prawidłowego rozciągania odbytnicy. Wszystko to prowadzi do poszerzenia się splotów hemoroidalnych.” - powiedział dr n. med. Andrzej Berman.
Błonnik jest niezbędnym składnikiem diety, który pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu pokarmowego. Wspomaga trawienie, zapobiega zaparciom, obniża poziom cholesterolu i cukru we krwi, a także chroni przed niektórymi nowotworami. Niedobór błonnika może prowadzić do wielu problemów zdrowotnych, takich jak choroba hemoroidalna.
„W prawidłowym procesie trawienia błonnik odgrywa istotną rolę, ponieważ tworzy masę stolca. Aby jelito mogło prawidłowo funkcjonować i aby odbytnica prawidłowo się rozciągała podczas wypróżniania, stolca powinno być objętościowo dużo. Spożywając fast food, w którym błonnika praktycznie nie ma, z naszego jelita wylatuje “popiół”, który nie zatrzymuje wody. Skutkiem tego nasz stolec ma małą objętość, jest trudniej pasażowany i tym samym zwiększa się ryzyko rozwoju innych chorób przewodu pokarmowego, takich jak m.in. rak jelita grubego, choroba uchyłkowa, czy choroby odbytu.” - powiedział dr n. med. Andrzej Berman.
Błonnik wiążąc się z wodą, zwiększa objętość treści pokarmowej, co ułatwia jej przesuwanie się przez jelita i zapobiega zaparciom. Aby jednak błonnik mógł spełniać swoją rolę, potrzebuje odpowiedniego nawadniania organizmu. Sam błonnik bez płynów będzie działać odwrotne i wręcz nasilać zaparcia. Ważne jest więc, aby codziennie pić odpowiednią ilość wody.
„Stolec jest wykorzystywany przez nasz organizm jako rezerwuar płynów. W przypadku ich względnego deficytu, organizm jest w stanie odzyskać wodę w jelicie grubym, ale kosztem jakości stolca.” - powiedział dr n. med. Andrzej Berman.
Pozostałe czynniki ryzyka rozwoju choroby hemoroidalnej
Choroba hemoroidalna dotyka większą część społeczeństwa. “Spotkałem się z danymi, według których nawet 80 procent populacji, w jakimś okresie swojego życia, będzie miało pewne objawy choroby, które, w większości przypadków, po krótkim czasie ustąpią samoistnie. Część pacjentów z chorobą hemoroidalną wymaga jednak interwencji. Zazwyczaj powinna to być głównie interwencja w styl życia.” - powiedział dr n. med. Andrzej Berman.
Czynniki ryzyka rozwoju choroby hemoroidalnej to:
- niska podaż błonnika w diecie i niedostateczne nawadnianie organizmu, prowadzące do zaparć,
- siedzący tryb życia,
- biegunki,
- predyspozycje genetyczne,
- ćwiczenia siłowe,
- ciąża.
