Onkolog bije na alarm. Tak możesz zapobiec nowotworom układu pokarmowego!

Najczęstszy i najgroźniejszy nowotwór układu pokarmowego

Najczęściej występującym nowotworem układu pokarmowego jest rak jelita grubego, natomiast rak o największej śmiertelności to rak trzustki, ponieważ jest bardzo trudny do wykrycia we wczesnym stadium i często daje przerzuty do innych narządów. 

„W Polsce rocznie diagnozuje się około 5 tysięcy przypadków raka trzustki, ale tylko około 10% pacjentów przeżywa 5 lat.” - powiedziała lek. specjalista onkologii klinicznej Olga Urbanowska - Domańska.  

Tak można wykryć raka żołądka. Te 3 metody powinien znać każdy Czytaj dalej Wczesny objaw raka trzustki, o którym nikt nie mówi. Ból w tym miejscu to powód do niepokoju Czytaj dalej

Przyczyny nowotworów układu pokarmowego

Najczęściej występujący nowotwór układu pokarmowego to rak jelita grubego, natomiast rak o największej śmiertelności to rak trzustki, ponieważ jest bardzo trudny do wykrycia we wczesnym stadium i często daje przerzuty do innych narządów. „W Polsce rocznie diagnozuje się około 5 tysięcy przypadków raka trzustki, ale tylko około 10% pacjentów przeżywa 5 lat.” - powiedziała lek. specjalista onkologii klinicznej Olga Urbanowska - Domańska.  

Pamiętajmy, aby być czujnym na wszystko, co się dzieje w naszym organizmie i nie ignorować utrzymujących się dolegliwości. Przyczyny nowotworów mogą być różne: związane z wiekiem, z obciążeniami genetycznymi oraz z naszym stylem życia. Znaczącą rolę odgrywają tu czynniki środowiskowe, czyli dotyczące naszych codziennych nawyków. 

„Istnieją czynniki modyfikowalne i niemodyfikowalne. Czynnikiem niemodyfikowalnym jest np. wiek - dłuższe życie oznacza większe ryzyko zachorowania na nowotwory. Do czynników niemodyfikowalnych należą również obciążenia genetyczne predysponujące do zachorowania np. mutacja typu BRCA1i BRCA2. Większość nowotworów stanowią przypadki podyktowane czynnikami środowiskowymi, co oznacza, że nie jesteśmy całkowicie bezradni i w dużym stopniu mamy wpływ na nasze zdrowie.” - powiedziała lek. specjalista onkologii klinicznej Olga Urbanowska – Domańska.

Czynniki ryzyka rozwoju nowotworów układu pokarmowego: 

Czynniki niemodyfikowalne (niezależne od nas):

• zaawansowany wiek, 
• obciążenia genetyczne (m.in. mutacja typu BRCA1i BRCA2).

Czynniki modyfikowalne (zależne od nas):

• dieta: uboga w błonnik i bogata w czerwone mięso oraz produkty wysokoprzetworzone,
• niedobory składników pokarmowych (m.in. witaminy D, wapnia i kwasu foliowego),
• brak aktywności fizycznej,
• spożywanie alkoholu,
• palenie papierosów.

Jak zapobiegać nowotworom układu pokarmowego?

„Czynnikami modyfikowalnymi, na które mamy wpływ są przede wszystkim dieta i aktywność fizyczna. Ruch i zdrowe nawyki żywieniowe to podstawa!” - powiedziała lek. specjalista onkologii klinicznej Olga Urbanowska – Domańska.

Główne zasady profilaktyki nowotworów układu pokarmowego: 

1) Należy ograniczyć spożycie czerwonego mięsa i przetworzonych produktów mięsnych, ponieważ zawierają duże ilości szkodliwych nasyconych kwasów tłuszczowych, cholesterolu i soli, a także dodatki chemiczne, które mogą sprzyjać powstawaniu rakotwórczych związków w przewodzie pokarmowym. Zamiast tego warto wybrać ryby lub chude mięso drobiowe. 

2) Spożywajmy dużo warzyw i owoców. Są one bogatym źródłem błonnika, witamin, minerałów i antyoksydantów, które chronią komórki przed uszkodzeniami DNA i hamują procesy zapalne. „Powinniśmy spożywać dużo warzyw i owoców bogatych w antyoksydanty, unikać z kolei czerwonego mięsa i produktów wysoko przetworzonych.” - powiedziała lek. specjalista onkologii klinicznej Olga Urbanowska – Domańska.

3) Pamiętajmy, aby nasza dieta była różnorodna i zbilansowana, żeby zapobiegać niedoborom pokarmowym, które mogą przyczyniać się do rozwoju nowotworów układu pokarmowego. „Niedobory pewnych składników pokarmowych mogą przyczyniać się do rozwoju nowotworów układu pokarmowego, co zostało potwierdzone badaniami. Mowa tutaj o witaminie D, wapniu i kwasie foliowym.” - powiedziała lek. specjalista onkologii klinicznej Olga Urbanowska – Domańska.

4) Unikajmy palenia papierosów, ponieważ stanowią istotny czynnik ryzyka rozwoju nowotworów układu pokarmowego, zwłaszcza raka trzustki. „Palenie tytoniu jest udokumentowanym czynnikiem ryzyka dla raka trzustki, raka jelita grubego oraz raka żołądka. Papierosy są głównym czynnikiem ryzyka występowania raka trzustki, o czym się nie mówi.” - powiedziała lek. specjalista onkologii klinicznej Olga Urbanowska – Domańska.

5) Unikajmy spożywania alkoholu, ponieważ jest alkohol jednym z najczęstszych czynników ryzyka nowotworów układu pokarmowego, takich jak rak przełyku, żołądka, wątroby czy jelita grubego. Alkohol uszkadza błonę śluzową przewodu pokarmowego, sprzyja rozwojowi bakterii Helicobacter pylori i wpływa na metabolizm kwasu foliowego. Wszystkie te mechanizmy mogą prowadzić do uszkodzenia DNA komórek i ich niekontrolowanego podziału. „Alkohol, zwłaszcza wysokoprocentowy, wpływa na częstość występowania raka przełyku, żołądka i jelit. W przypadku raka trzustki, alkohol ma pośredni wpływ na jego rozwój, powodując cukrzycę i przewlekłe zapalenie trzustki, które zwiększają prawdopodobieństwo zachorowania na raka trzustki. Jest to łańcuszek: alkohol, cukrzyca, przewlekłe zapalenie trzustki i ostatecznie rak trzustki.” - powiedziała lek. specjalista onkologii klinicznej Olga Urbanowska – Domańska.

6) Pamiętajmy o badaniach profilaktycznych, które są nieodłącznym elementem profilaktyki onkologicznej. Pozwalają na wczesne wykrycie zmian nowotworowych lub przednowotworowych i wdrożyć leczenie na wczesnym etapie, kiedy choroba jest jeszcze wyleczalna. Są to między innymi: badania laboratoryjne, endoskopowe (gastroskopia i kolonoskopia) oraz obrazowe, które mogą wykazać nieprawidłowości w budowie lub funkcjonowaniu narządów układu pokarmowego. 

Badania profilaktyczne w kierunku nowotworów układu pokarmowego są zalecane osobom: 

• po 40-50 roku życia, 
• z rodziną obciążoną nowotworami układu pokarmowego, 
• z chorobami przewlekłymi układu pokarmowego,
• narażonym na czynniki ryzyka, takie jak palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, nieprawidłowa dieta i otyłość.