Stan przedzawałowy to ostatnie ostrzeżenie przed zawałem. Jak go rozpoznać?

Zawał serca co roku zabija tysiące Polaków. Aż trudno uwierzyć w te dane

Zawał serca to inaczej mówiąc martwica serca powstawała w wyniku niedokrwienia. Przyczyną niedokrwienia zazwyczaj jest zwężenie lub zamknięcie naczynia krwionośnego przez blaszkę miażdżycową. 

To, jak zawał będzie rozległy zależy od kilku czynników – przede wszystkim od miejsca zwężenia, wielkości blaszki miażdżycowej i czasu, w którym serce będzie pozbawione transportowanego przez krew tlenu. Im dłużej trwa niedokrwienie, tym gorzej.

W 2024 roku zawał serca miało w Polsce 70 tys. osób, z czego 15 tys. zmarło. Dodatkowo tylko w pierwszym kwartale 2024 roku w Polsce 500 tys. osób, które w latach 2011-2023 miały zawał. 

Obecnie co dziesiąty zawał serca dotyczy osób przed 45. rokiem życia. 

W społeczeństwie panuje fałszywe przekonanie, że zawał serca można mieć 3 razy, ale nie jest to prawda. Wielu chorych ginie już podczas pierwszego zawału, a niektórzy mają w swoim życiu kilka zawałów, przy czym każdy z nich pogarsza rokowanie.

Jak boli zawał serca? Ten objaw jest kluczowy Czytaj dalej Zawał serca u młodego człowieka jest groźniejszy niż u starszego. Kardiolodzy tłumaczą, dlaczego Czytaj dalej

Czynniki ryzyka zawału serca. Tak prosimy się o zawał

Niestety nie jesteśmy narodem, który może poszczycić się dobrą kondycją serca. Ponad 1 mln Polaków choruje na chorobę niedokrwienną serca, a 1,2 mln na niewydolność serca – są to dwa podstawowe czynniki ryzyka zawału.

Co więcej, 13 mln Polaków ma nadciśnienie tętnicze, a 20 milionów hipercholesterolemię (podwyższony cholesterol). Niestety, o wiele problemów prosimy się sami – aż 8 mln Polaków pali tytoń, a 600-700 tys. nadużywa alkoholu.

Zawał serca – czynniki ryzyka:

• starszy wiek,
• palenie tytoniu,
• podwyższony cholesterol,
• nadciśnienie tętnicze,
• niedobory witamin z grupy B,
• stres,
• cukrzyca,
• obciążający wywiad rodzinny,
• wcześniej przebyty zawał serca.

Zobacz też: 90 proc. Polaków ma niedobór. Z jedzeniem nie uzupełnisz, trzeba ją suplementować

Objawy zawału serca. Nie tylko ogromny ból

– Typowym objawem zawału jest ból w klatce piersiowej promieniujący od serca do lewej kończyny górnej, czasem do żuchwy. Jest opisywany z reguły jako ból piekący i ściskający, który pojawia się nagle. Musimy jednak pamiętać, że objawy te nie będą zawsze charakterystyczne – mówi Pacjentom ratownik medyczny Sebastian Jaworski.

Objawy zawału serca:

• silny ból za mostkiem,
• ból promieniujący w stronę szyi, żuchwy lub lewej ręki,
• drętwienie lewej ręki,
• ból w nadbrzuszu,
• bladość,
• spadek ciśnienia tętniczego,
• nudności i wymioty,
• zawroty głowy,
• omdlenie,
• lekki pot,
• w rozległym zawale duszności,
• panika, strach przed śmiercią.

Ważne! 
U niektórych (zwłaszcza u diabetyków i osób starszych) zawał serca może nie dawać żadnych objawów.

Co robić, jeśli podejrzewamy u siebie lub kogoś innego zawał serca? – Należy przede wszystkim jak najszybciej wezwać zespół ratownictwa medycznego – mówi Jaworski. Ratownik dodaje, aby bez polecenia dyspozytora nie podawać choremu żadnych leków, a w razie potrzeby przystąpić do resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO).

Zanim nadejdzie zawał. Jak rozpoznać stan przedzawałowy?

Stan przedzawałowy, nazywany też niestabilną dławicą piersiową, to ostateczne ostrzeżenie przed zawałem. Jeśli zignorujemy jego objawy, nie zaczniemy się leczyć i nie zmienimy stylu życia, następnym krokiem będzie zawał.

Stan przedzawałowy, podobnie jak zawał, powoduje niedokrwienie serca. Różnica polega na tym, że jest oni krótkotrwałe i odwracalne, nie skutkuje trwałą martwicą serca. 

Typowym objawem stanu przedzawałowego jest tzw. ból wieńcowy. Pacjenci opisują go jako "rozlany" – taki, który trudno wskazać palcem. Ból ten lokalizuje klatce piersiowej i nadbrzuszu. Może promieniować do żuchwy lub ręki.

Stan przedzawałowy – objawy:

• rozlany ból w klatce piersiowej,
• promieniowanie bólu do szyi, żuchwy lub lewej ręki,
• uczucie niepokoju,
• nudności i wymioty,
• zawroty głowy,
• pocenie,
• uczucie nierównego bicia serca.

Co należy zrobić po wystąpieniu stanu przedzawałowego? W stanach nagłych należy natychmiast wezwać pogotowie ratunkowe, następnie odwiedzić kardiologa. Pamiętajmy, że stan przedzawałowy łatwo pomylić z zawałem – nigdy nie lekceważmy jego objawów.
 

Zobacz też:

Przypomina zawał, ale to coś innego. Przyczyna tego zaburzenia dla wielu bywa zaskakująca 

Tak trzeba żyć po zawale, choć wielu tego nie chce. Niestosowanie się do tych zaleceń to jak wyrok śmierci!

Jak pomóc osobie, która ma zawał serca? Ta wiedza może uratować życie