Kołaczkowska miała czerniaka. Takie znamiona na skórze powinny Cię zaniepokoić

Nie żyje Joanna Kołaczkowska. Wcześniej zmagała się z czerniakiem

Joanna Kołaczkowska była jedną z najbardziej charyzmatycznych i utalentowanych postaci polskiej sceny kabaretowej. Przez lata rozbawiała publiczność jako filar Kabaretu Hrabi. Jej unikalne poczucie humoru, niezwykła charyzma i emocjonalna głębia sprawiały, że doceniły ją miliony Polaków, których potrafiła rozbawić do łez. 

Wiadomość o śmierci Kołaczkowskiej przekazali w nocy z 16 na 17 lipca członkowie Kabaretu Hrabi w łamiącym serca wpisie na Facebooku:

Z ogromnym bólem i smutkiem zawiadamiamy, że odeszła Joanna Kołaczkowska... Nasza Asia. Przyszło Jej zmierzyć się z najgorszym i najbardziej agresywnym przeciwnikiem. Walczyła dzielnie, z godnością, z nadzieją. My razem z Nią. Wyczerpaliśmy niestety wszystkie dostępne formy leczenia. Wierzyliśmy w cud. Cud nie nastąpił. Asia odeszła spokojnie, bez bólu. W otoczeniu najbliższych i przyjaciół – wśród tych, których kochała i którzy kochali Ją bezgranicznie. (...) Jej talentu nie da się porównać – był zjawiskiem. Jej obecność – darem. Jej odejście – stratą nie do ogarnięcia.

Choć aktorka i jej bliscy nie ujawnili, na jakiego raka zmarła, wiadomo, że w przeszłości zmagała się z czerniakiem — groźnym nowotworem skóry, który często rozwija się po cichu i długo pozostaje niezauważony. Jakie zmiany na ciele mogą świadczyć o rozwoju tej choroby?

Czerniak a pieprzyk – różnice

Czerniak rozwija się w melanocytach – komórkach skóry odpowiedzialnych za jej kolor. Wystawienie skóry na promieniowanie UV pochodzące ze słońca lub solarium, powoduje jej ciemnienie i opaleniznę. Czerniak pojawia się, kiedy na skutek opalania lub oparzeń słonecznych dochodzi do uszkodzenia DNA melanocytów, powodując ich niekontrolowany rozrost. Na pierwszy rzut oka  może przypominać zwykłego pieprzyka, ale są między nimi pewne różnice.

Czerniak czy pieprzyk? Znaki ostrzegawcze i różnice:

• asymetryczny kształt – większość czerniaków jest asymetryczna; jeżeli na środku zmiany położysz linijkę, dzieląc zmianę na pół, zauważysz, że obie połówki są nierówne;
• nieregularne granice – granice czerniaka zwykle są nierówne; mogą mieć "poszarpane" lub "pokarbowane" krawędzie; 
• nietypowy kolor – podczas gdy pieprzyki są po prostu brązowe, czerniaki mogą łączyć wiele kolorów (np. brązowy z czarnym), a także przybierać odcienie niebieskiego lub czerwieni;
• zmiany w czasie – na czerniaka może wskazywać zmiana wielkości, kształtu lub koloru znamienia.

Jak informuje w rozmowie z Pacjentami dr n. med. Maciej Kowalewski z Centrum Medycznego SafiMed, dla własnego spokoju i bezpieczeństwa wspomnianą klasyfikację należy jeszcze rozszerzyć.

– Tak naprawdę wszystkie zmiany znamion, jak choćby pojawiające się zgrubienia, zaczerwienienia wokół, swędzenie, krwawienie czy ewolucja barwy lub kształtu, powinny być przyczynkiem do uważniejszej obserwacji – przekonuje specjalista.

Wszelkie wątpliwości powinien rozwiać dermatolog, który wykona dermatoskopię – bezbolesne badanie polegające na obejrzeniu pieprzyków przez specjalne narzędzie. Na jej podstawie lekarz może ze stuprocentową pewnością ocenić, czy to pieprzyk, czy czerniak.

4 najczęstsze typy czerniaka – rodzaje i zdjęcia

1. Czerniak szerzący się powierzchownie – superficial spreding melanoma malignum (SSMM)
To najczęstszy typ czerniaka. Może pojawić się w istniejących pieprzyku albo rozwinąć jako nowa zmiana. U mężczyzn najczęściej pojawia się na tułowiu, u kobiet na nogach i górnej części pleców. Przybiera postać płaskiej lub lekko wypukłej asymetrycznej plamy. Może być brązowy, czerwony, niebieski lub czarny. Co istotne, może być też bezbarwny.

 

2. Czerniak guzkowy – melanoma malignum nodularis (MMN)
Czerniak guzkowy to najbardziej agresywny typ czerniaka. Odpowiada za 10-15 proc. przypadków. Wrasta w skórę szybciej od innych czerniaków. Pojawia się najczęściej na tułowiu, nogach i ramionach, a u starszych mężczyzn na skórze głowy. Przybiera postać guzka w różowym, brązowym lub czerwonym kolorze.

 

3. Czerniak wywodzący się z plamy soczewicowatej – lentigo maligna melanoma ( LMM)
Ten rodzaj czerniaka najczęściej rozwija się u osób starszych. Zwykle pojawia się na uszkodzonej przez promieniowanie UV skórze twarzy, ramion, uszu lub dekolcie. Może wyglądać jak płaska lub lekko wypukła plama o nieregularnych brzegach. Pojawia się w różnych kolorach (brązowy, ciemnobrązowy), ale zazwyczaj jest niebiesko-czarny.

4. Czerniak akralny  – acral lentigo melanoma (ALM)
Czerniak akralny to najczęstszy typ czerniaka występujący u osób czarnoskórych. Może pojawiać się w trudno dostępnych miejscach, np. na podeszwach stóp lub dłoni. Mechanizm jego powstania nie jest do końca znany, ale nie wiąże się go z narażeniem na promieniowanie UV. Wygląda jak czarna albo ciemnobrązowa plama.

Nietypowe czerniaki – uwaga na te 3 odmiany

1. Czerniak oka
Czerniak gałki ocznej to najczęstszy nowotwór oka. Zazwyczaj diagnozuje się go u osób starszych. Przez długi czas nie daje żadnych objawów, ostatecznie doprowadzając do konieczności usunięcia całej gałki. Może dawać przerzuty (zwłaszcza do wątroby). Osobami szczególnie narażonymi na tego typu czerniaka są spawacze.

2. Czerniak podpaznokciowy
Czerniak akralny może rozwinąć się nie tylko na skórze chorego, ale również na podeszwach stóp lub pod paznokciami, przy czym postać podpaznokciowa odpowiada za ok. 2 proc. wszystkich przypadków. Na czerniaka podpaznokciowego mogą wskazywać podłużne ciemne prążki lub ubytki w płytce paznokcia. Choroba wymaga amputacji dystalnego paliczka.

Ciekawostka:
Czerniak podpaznokciowy, a dokładniej czerniak akralny, doprowadził do śmierci Boba Marleya. Zmiana pojawiła się pod paznokciem stopy – muzyk myślał początkowo, że to odcisk lub rana. Po zdiagnozowaniu odmówił leczenia chirurgicznego w postaci amputacji palca, co doprowadziło do przerzutów i śmierci muzyka w wieku zaledwie 36 lat.

3. Czerniak bezbarwnikowy
Czerniak bezbarwnikowy, nazywany inaczej melanoma amelanoticum, stanowi ok. 2 proc. wszystkich przypadków raka skóry. Jego pierwszym objawem może być czerwony lub różowy guzek. Czerniak bezbarwnikowy może też przybierać postać niecharakterystycznych powiększających się grudek. Z czasem może ciemnieć.

Zobacz też:

Czerniak skóry może być bardzo groźny. Jak się go leczy?

Objaw Hutchinsona, czyli jak rozpoznać czerniaka podpaznokciowego

Słynny youtuber zachorował na czerniaka. Chirurg o leczeniu nowotworów skóry