Leczenie onkologiczne to duże obciążenie dla organizmu i psychiki. Wielu pacjentów obawia się implantacji portu naczyniowego, kojarząc ją z bólem i dyskomfortem. Tymczasem, jak wyjaśnia dr Małgorzata Misiak, specjalistka anestezjologii z LUX MED Onkologia, to rutynowy, bezpieczny zabieg wykonywany w znieczuleniu miejscowym, który znacząco ułatwia terapię. Zebraliśmy najważniejsze informacje, które warto znać przed jego wykonaniem.
Leczenie raka piersi staje się coraz skuteczniejsze i mniej obciążające dla pacjentek, zwłaszcza gdy nowotwór wykrywa się wcześnie. Lek. Małgorzata Talerczyk, onkolog, zastępca Dyrektora do Spraw Lecznictwa Zachodniopomorskiego Centrum Onkologii w Szczecinie opowiada o tym, jak wygląda nowoczesna terapia raka piersi w Polsce. Tłumaczy, czym różni się rak HER2-dodatni od innych typów, obala mity, a także pokazuje, że medycyna ma dziś do zaoferowania pacjentkom więcej niż kiedykolwiek wcześniej.Wczesne wykrycie raka piersi jest kluczowe – im szybciej postawi się diagnozę, tym większe szanse na skuteczne i mniej obciążające leczenieNowoczesne terapie celowane (szczególnie dla pacjentek HER2-dodatnich) sprawiły, że rokowania są dziś znacznie lepsze, a w wielu przypadkach porównywalne do HER2-ujemnychW Polsce dostępność leczenia jest na wysokim poziomie – wszystkie kluczowe leki są refundowane, a pacjentki mogą wybierać wygodniejsze formy terapii, np. podskórną zamiast dożylnej
Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów każdego roku w Polsce dochodzi do ok. 22 tys. zachorowań na raka płuca, przy czym zauważalna jest tendencja wzrostowa. Rak płuca należy do najczęściej diagnozowanych nowotworów w kraju i stanowi najczęstszą przyczynę zgonów onkologicznych wśród pacjentów obu płci. Istnieją jednak szanse na poprawę tej sytuacji.Rak płuca pozostaje najczęstszą przyczyną zgonów onkologicznych w Polsce, a liczba zachorowań rośnie Starsi pacjenci z chorobami współistniejącymi często nie kwalifikują się do standardowej chemioterapii Immunoterapia, zwłaszcza atezolizumab, może znacząco poprawić rokowania w niedrobnokomórkowym raku płuca Eksperci apelują o rozszerzenie refundacji i indywidualne podejście do leczenia seniorów
Częstą praktyką stosowaną przez instytucje zajmujące się zdrowiem czy to Ministerstwo Zdrowia, czy Narodowy Fundusz Zdrowia są wrzutki ważnych ustaw, czy rozporządzeń w terminach, które uniemożliwiają pogłębioną dyskusję. Tak jest z najnowszym projektem zarządzenia prezesa NFZ dotyczącym finansowania badań genetycznych. Został udostępniony na stronie internetowej NFZ do konsultacji publicznych 16 czerwca wieczorem, po wielu miesiącach oczekiwania (Zarządzenie zmieniające zarządzenie w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju leczenie szpitalne oraz leczenie szpitalne - świadczenia wysokospecjalistyczne). Konsultacje mają potrwać do 20 czerwca, po drodze mamy długi weekend, a nowe przepisy mają zacząć obowiązywać od 1 lipca. Jak wskazują organizacje pacjenckie i środowisko onkologiczne nowe zarządzenia NFZ dotyczące finansowania badań genetycznych w onkologii jest kolejnym przykładem regulacyjnego absurdu, który zamiast usprawniać system – skutecznie go betonuje. Pomimo jasnych rekomendacji środowiska naukowego oraz wskazanych przez lekarzy potrzeb klinicznych, zaproponowane mechanizmy finansowania diagnostyki genetycznej nie zmieniają sytuacji i nadal generują zbędne koszty.
Coraz więcej Polek choruje na raka trzonu macicy, a liczba zgonów rośnie. Choć nowoczesne leczenie w postaci immunoterapii jest dostępne w Polsce, aż 80 proc. pacjentek nie ma do niego dostępu. Eksperci biją na alarm i apelują do Ministerstwa Zdrowia o pilne rozszerzenie programu lekowego – stawką jest życie tysięcy kobiet.W 2022 roku raka endometrium zdiagnozowano u prawie 6 000 Polek; 1 755 zmarłoTylko 20 proc. pacjentek ma dostęp do skutecznej immunoterapii – pozostałe 80% jest jej pozbawioneInhibitory PARP mogą zwiększyć skuteczność immunoterapii także u kobiet z tzw. „zimnymi guzami”Eksperci wzywają do rozszerzenia programu lekowego – to może pomóc tysiącom kobiet
Rak pęcherzyka żółciowego jest nie tylko niezwykle podstępny, ale i agresywny. Właśnie dlatego tak wielu chorych trafia do lekarza, kiedy choroba jest w zaawansowanym stadium, a szanse na wyleczenie są bardzo niewielkie. Oto objawy, na które warto zwrócić uwagę, a także omówienie dostępnych form leczenia.
4 lutego obchodzimy Międzynarodowy Dzień Walki z Rakiem. Globalna inicjatywa ma na celu podnoszenie świadomości na temat chorób nowotworowych, promowanie działań profilaktycznych oraz wsparcie osób dotkniętych rakiem. To dzień, który łączy ludzi na całym świecie w walce z jednym z największych wyzwań współczesnej medycyny.Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), nowotwory są jedną z głównych przyczyn zgonów na świecie. Rocznie diagnozuje się ich miliony, a liczba zachorowań stale rośnie. Jednocześnie postęp w medycynie, rozwój diagnostyki i nowych terapii pozwalają na coraz skuteczniejsze leczenie wielu rodzajów raka, zwłaszcza gdy choroba zostanie wykryta we wczesnym stadium.
Śmierć młodego człowieka, szczególnie gdy dotyczy kogoś, kto miał jeszcze całe życie przed sobą, zawsze wywołuje ogromny żal i smutek. Niestety, takie tragedie zdarzają się, a historia młodego piłkarza, Oscara Fairsa, jest tego przykładem.
Rak żołądka często rozwija się bezobjawowo, co czyni go jednym z najbardziej podstępnych nowotworów. Jakie symptomy mogą budzić niepokój i kiedy zgłosić się do lekarza? Zapytaliśmy o to specjalistkę onkologii klinicznej, lek. med. Olgę Urbanowską-Domańską.
Po zakończeniu leczenia onkologicznego wielu pacjentów chce bardzo szybko wrócić do aktywności fizycznej. Jak wyjaśnia lekarz Łukasz Wohadlo, pacjenci po zakończeniu leczenia chcą wykonywać aktywności, lgną do nich. część z nich przed chorobą była bardzo aktywna, lecz nowotwór spowodował, że zabrakło sił oraz czasu na dawkę ruchu.Zdaniem lekarza, organizm, który doświadczył leczenia onkologicznego, jest bardzo osłabiony. Pacjenci wyraźnie odczuwają osłabienie siły mięśniowej, ale też zaburzenia koordynacji oraz równowagi, znacznie mniejszą wytrzymałość oraz brak kondycji. Lekarz Wohadlo wyjaśnia, w jaki sposób powinien przebiegać powrót do aktywności fizycznej?
Nowotwory mogą powodować przerzuty, czyli pojawiać się w innych miejscach, niż pierwotnie. Jedne z nich są szczególnie niebezpieczne. W swoich mediach społecznościowych opowiedział o nich dr n. med. Łukasz Wohadlo, chirurg onkologiczny z Oddział Chirurgii Onkologicznej i Ogólnej Szpitala św. Rafała w Krakowie.Dr n. med. Łukasz Wohadło prowadzi na Instagramie profil, który @chirurg_onkolog, który śledzi prawie 1,5 tys. osób. Lekarz opowiada tam o swojej pracy i rozwiewa wiele wątpliwości na temat nowotworów – ich przyczyn, objawów, leczenia i rokowań. Oto co miał do powiedzenia na temat najgorzej rokujących przerzutów.
Minister zdrowia ogłosiła ważne zmiany dla pacjentów. Lada chwila wejdzie w życie nowa lista darmowych leków. Dotyczy 8 terapii onkologicznych oraz 23 nieonkologicznych. Rozszerzenie refundacji obejmuje także leki ginekologiczne, oraz program dofinansowania in vitro oraz duże ułatwienia dla diabetyków. Np. obniżono dolną granicę wieku dla dzieci kwalifikujących się do finansowania insuliny Levemir - z 6. do 1. roku życia.
Nowotwór u dziecka – te słowa brzmią przerażająco dla każdego rodzica, niemniej choroba się zdarza. Dzieci mogą chorować zarówno na raka płuc, jak i wątroby. Występują u nich również inne nowotwory. O tym, jak się objawiają i jak je rozpoznać, nim będzie za późno, w rozmowie z Pacjentami opowiada prof. dr hab. n. med. Wojciech Młynarski, pediatra, onkolog i hematolog dziecięcy, kierownik Kliniki Pediatrii, Onkologii i Hematologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
Młodzi lekarze wybierają specjalizacje, w których wiadomo, że zarobki będą dobre. Tak powiedział w rozmowie z TVN 24 prof. Cezary Szczylik, ordynator oddziału onkologii klinicznej i chemioterapii w Europejskim Centrum Zdrowia Otwock.Jak się okazuje, w ubiegłym roku w województwie mazowieckim niektóre specjalizacje uchodzące za dochodowe zbierały “po kilkadziesiąt kandydatów na jedno miejsce rezydenckie, natomiast na onkologię nie znalazł się ani jeden chętny". O jakich specjalizacjach mowa?
Ten nowotwór występuje rzadko. Tyle statystyka. Jednak lekarze obserwują coraz więcej zachorowań. W dodatku już nie tylko wśród kobiet w średnim wieku, ale i młodszych. Problemem jest też, że często diagnozowany jest późno, bo jego objawy mylone są w pierwszym etapie z banalną infekcją.Ten nowotwór stanowi kilka procent wszystkich nowotworów złośliwych zlokalizowanych w kobiecych narządach płciowych. Chorują na niego głównie kobiety po 60. roku życia. Szczyt zapadalności na raka sromu przypada między 65. a 75. rokiem życia. Ale to tylko statystyczne dane, czyli teoria. Praktyka bywa inna. Ostatnie lata pokazują, że coraz częściej chorują także młodsze kobiety.
Wczesne wykrycie raka jest kluczowe, by móc wyleczyć pacjenta onkologicznego. Jednak pewne symptomy nowotworu najszybciej dostrzeże stomatolog. Raczej niewielu z nas kojarzy ich z procesem diagnostycznym akurat nowotworów. Jest to błąd. Podczas rutynowej kontroli stomatolog może dojrzeć wczesne symptomy np. raka jamy ustnej. Dowiedz się, czym są.
Objawy nowotworów kojarzą się nam głównie z utratą wagi, problemami z wypróżnianiem czy obecnością guzów. Jednak rak może mieć też objawy skórne m.in. świąd. Okazuje się, że aż 36,9% nowotworowych zmian skórnych ma związek ze świądem. Zmianom tym może też towarzyszyć ból. A to nie wszystko - skórnych objawów raka jest więcej.
Pierwsze sygnały nowotworu na pierwszy rzut oka często wydają się niegroźne. Niekiedy choremu wydaje się, że pogorszający się stan zdrowia jest spowodowany tylko chwilowym osłabieniem, stresem, niezdrową dieta. A rak bywa podstępny. Potrafi się kamuflować. Jaką ma taktykę? O podpowiedzi poprosiliśmy doktor Olge Urbanowską - Domańską, onkologa i gastroenterologa.
Przed rakiem żołądka może ostrzegać nas wiele sygnałów. Jednak w przypadku nowotworów wiele dolegliwości pojawia się dopiero, gdy choroba znajdzie się w zaawansowanym stadium. Dlatego właśnie jest tak groźna. Jedną z oznak choroby jest utrata wagi. O więcej informacji na temat raka żołądka poprosiliśmy eksperta. Artykuł powstał na podstawie rozmowy ze specjalistą onkologii klinicznej lek. med. Olgą Urbanowską- Domańską
Fale gorąca i poty są nie tylko objawami menopauzy. Co więcej, nie dotyczą tylko kobiet. Okazuje się, że uderzenia gorąca to także problem ludzi młodych, w tym również i mężczyzn. Co jest przyczyną?
Zwykle nie powodują niepokojących objawów. Jednak to one stanowią bazę do rozwoju raka jelita grubego – dlatego tak ważne jest wykonywanie badań umożliwiających wczesne ich wykrycie. Czym są gruczolaki? Jak je wykrywać? Wyjaśniamy. Artykuł powstał na podstawie rozmowy ze specjalistą gastroenterologiem lek. med. Jackiem Kowerzanowem
Rak jelita grubego to nowotwór złośliwy, który ma zdolność m.in. do dawania przerzutów do odległych narządów. Mimo to jest to choroba, którą można całkowicie wyleczyć, o ile zostanie szybko rozpoznana. Czym więc są przerzuty i jak powstają? Co oznacza dla chorego, gdy przerzuty pojawią się węzłach chłonnych i czym są nacieki nowotworowe? Artykuł powstał na podstawie rozmowy z ekspertem gastroenterologiem Jackiem Kowerzanowem.
- Zacznijmy od tego, że pacjent pacjentowi nierówny. Inne będą zalecenia dla pacjenta zaczynającego terapię, inne dla tego, który jest w jej trakcie, a jeszcze inne dla chorego po ukończeniu leczenia. Celem takiego wyjazdy jest relaks, okres wytchnienia, dlatego też chory powinien na początek zadać sobie kilka pytań: czy to jest dobry czas na wakacyjny wypoczynek, czy na tym zyskam, czy stracę? Bo jeśli terapia chorego wymaga jego obecności na miejscu, to powinien wziąć to pod uwagę, żeby np. nie wypaść z programu lekowego. Taki wyjazd należy więc planować z lekarzem prowadzącym, biorąc pod uwagę nie tylko uwarunkowania medyczne, ale też administracyjne. - A jeśli od strony administracyjnej i medycznej nie ma przeciwskazań…- Ten kontakt z lekarzem jest nadal potrzebny, przede wszystkim dlatego, żeby lekarz poinformował pacjenta, jak się do wyjazdu przygotować, na jakie ewentualne zagrożenia zwrócić uwagę. Pacjent onkologiczny to pacjent szczególny, obciążony dużym ryzykiem narażenia na infekcje, chorobę zakrzepowo-zatorową, jeśli będzie długo podróżował w pozycji siedzącej, zakażenia wieloukładowe, będące powikłaniami po chemio- czy radioterapii. To pacjent bardziej narażony na zatrucia pokarmowe, oparzenia słoneczne. Oczywiście znaczenie ma rodzaj nowotworu, na jaki choruje, ale z pewnością każdy z chorych ma mniejszą wydolność i zwiększone ryzyko zachorowania na inne choroby, które u osoby zdrowej byłyby może bez znaczenia.- Decyzja zapadła, pacjent jedzie. Jego torba podróżna zapewne będzie o wiele cięższa niż bagaż osoby zdrowej?- Niekoniecznie, ale są rzeczy, których nie wolno mu zapomnieć. To oczywiście niezbędne leki, które być może będą wymagały odpowiedniego zabezpieczenia na czas podróży, głównie odpowiedniej temperatury, wilgotności. Lista leków powinna być uzupełniona sposobami dawkowania. To także preparaty przeciwsłoneczne, bo pamiętajmy, że skóra po chemio-czy radioterapii jest dużo bardziej wrażliwa na słońce. Pacjenci z obrzękiem limfatycznym powinni zaopatrzyć się w mankiety lub pończochy o stopniowanym ucisku.- Przed wyjazdem wskazane jest uzyskanie od lekarza kserokopii kart informacyjnych z leczenia szpitalnego oraz skrótu przebiegu leczenia (epikryzy) w co najmniej dwóch egzemplarzach. Jedną można stale nosić przy sobie, drugą trzymać w bagażu, a trzecią dać na przechowanie osobie towarzyszącej. I tu kolejna ważna informacja: wczasowicz „onkologiczny” powinien wyruszać na swoje wakacje z osobą towarzyszącą. Nie tylko na wypadek, gdyby potrzebował on zorganizowania pomocy, ale dla zapewnienia lepszego komfortu psychicznego.- Co jeszcze pacjent onkologiczny powinien mieć na uwadze, przygotowując się do wyjazdu na wakacje?- Na pewno wskazany jest wcześniejszy rekonesans dotyczący miejsca, gdzie pacjent będzie przebywał, np. czy są zainstalowane odpowiednie zabezpieczenia, jeśli pacjent jest niepełnosprawny ruchowo. To zresztą dotyczy samej podróży. Warto upewnić się wcześniej, gdzie znajduje się najbliższa placówka medyczna, w której chory, w razie potrzeby, mógłby uzyskać pomoc. I taki adres, z telefonami, mieć przy sobie.- I oto już jesteśmy na miejscu…- Należy wsłuchiwać się w sygnały, jakie daje ciało i żadnego nie lekceważyć. Unikać nadmiernego wysiłku, nie wahać się prosić o pomoc, także o wózek inwalidzki na lotnisku, jeśli po wyjściu z samolotu poruszanie się będzie sprawiało trudność. Unikać wysokich temperatur, jedzenia i picia z niepewnego źródła, stale nawadniać organizm. Unikać wszelkich potencjalnych źródeł zakażenia. Bardzo często i dokładnie (co najmniej przez 20 – 30 sekund) myć ręce. Wszystko po to, żeby wrócić w jak najlepszej formie, co pozwoli szybciej wrócić do zdrowia.
- Po pierwsze, taka informacja powinna być dostosowana do wieku małego pacjenta. Po drugie, aby poinformować dziecko o stanie jego zdrowia i dalszym postępowaniu w chorobie, potrzebna jest zgoda rodziców, a to w praktyce bardzo różnie wygląda. Dziecko ma prawo wiedzieć, co się z nim dzieje i często jest tak, że to ono wykazuje się większym rozsądkiem niż jego opiekunowie, do których oczywiście pełna, rzetelna informacja powinna trafić przed wszystkim.- Czy jednak trafia? Niejednokrotnie spotkała się Pani w swojej Klinice z rodzicami, którzy zabierali dzieci, w trakcie terapii, bo przestali wierzyć w jej skuteczność, a uwierzyli jakiemuś zielarzowi czy innemu „ekspertowi” …- Niestety medycyna alternatywna często wygrywa z tą opartą na faktach, bo wydaje się lepsza, skuteczniejsza i bez skutków ubocznych. Tylko że to nieprawda. Ja rzetelnie wyjaśniam, że dajemy chemię, która może być szkodliwa, że dajemy radioterapię, która może dać powikłania. Staramy się tak ustalać schemat leczenia, żeby te skutki były jak najmniejsze, ale nie w każdym przypadku jest to możliwe. Moje dotychczasowe doświadczenia pokazują, że dzieci, których rodzice zdecydowali o przerwaniu leczenia, wracają. I czasami jest już za późno na wyleczenie, które byłoby możliwe, gdyby pozostały na oddziale. Niektórzy rodzice podają dzieciom na własną rękę jakieś preparaty, o których słyszeli, że skutecznie lecą z raka. A my potem się zastanawiamy, dlaczego coś jest nie tak z prowadzoną przez nas terapią…- Zainicjowała Pani spotkania z rodzicami chorych dzieci, coś w rodzaju zebrań w szkole, które mają na celu przekazanie im dokładnych informacji dotyczących choroby i procesu leczenia, rozwianie ich wątpliwości, szczególnie wobec tego, co wyczytali w internecie. A mimo to wielu nadal woli zaufać szarlatanom…Czy można to jakoś zmienić?- To nie jest proste. Mamy bardzo ograniczone możliwości, żeby walczyć z decyzją rodziców, którzy maja negatywny stosunek do tzw. konwencjonalnej medycyny. Często ani rozmowy, ani dostępne możliwości prawne (np. poinformowanie należytych organów o zaistniałej sytuacji) nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Czas procedur nierzadko jest zbyt długi, co wpływa niekorzystnie na rokowanie pacjenta. Sądzę, że dużo lepszym sposobem na przekonanie rodziców, że najlepsza dla dziecka terapia to terapia oparta na rzetelnej wiedzy, byłyby głośno opowiedziane przez rodziców prawdziwe historie tych dzieci, które straciły szansę, bo ich opiekunowie zawierzyli szarlatanom.
- A są takie dziedziny medycyny i takie sytuacje, kiedy absolutnie konieczny jest bezpośredni kontakt z lekarzem. Kiedy chory ma objawy sugerujące obecność nowotworu, teleporada nie wystarczy. Trzeba pamiętać, że pierwszym etapem rozpoznawania każdej choroby, jest, obok wywiadu, zbadanie chorego, a odstąpienie od tej zasady powinno być wyjątkiem.- Lekarz pierwszego kontaktu musi zatem chorego obejrzeć, aby zlecić dalsze postępowanie i wystawić skierowanie do odpowiedniego specjalisty. Jeśli wizytę zastępuje się teleporadą, łatwo coś istotnego przeoczyć, nie zauważyć, co w przypadku rozwijającej się choroby nowotworowej może mieć brzemienne skutki. To kwestia nie tylko bezpieczeństwa chorego, ale też odpowiedzialności zawodowej i prawnej lekarza. A kiedy chory już został skierowany do specjalisty, tym bardziej konieczny jest bezpośredni kontakt. Zdarzają się oczywiście nadwrażliwi pacjenci, którzy każde kichnięcie mogą uznać za niepokojący objaw. Nawet w takiej sytuacji należy się jednak upewnić, czy bezpieczna jest wyłącznie teleporada.- Jedyną sytuacją w onkologii, kiedy możliwa jest teleporada – choć i tu są wyjątki – to wizyty kontrolne chorych w trakcie leczenia lub po jego ukończeniu. Jeśli np. lekarz dobrze zna chorego, a ten już zakończył leczenie, jest w trakcie obserwacji i nie zgłasza żadnych dolegliwości, to zastąpienie wizyty kontrolnej teleporadą nie będzie obarczone istotnym ryzykiem. Jeśli jednak coś chorego zaniepokoi lub wystąpią jakieś nowe okoliczności, to zawsze trzeba go zbadać.ARTYKUŁ PARTNERA
- Nowotwory głowy i szyi są szóstym, pod względem częstości występowania, nowotworem złośliwym w Polsce. Liczba chorych jest 2-krotnie wyższa niż pacjentów z rakiem szyjki macicy. Raka głowy i szyi tylko w zeszłym roku zdiagnozowano u prawie 11 tys. osób. W tym samym roku w wyniku choroby zmarło blisko 6 tys. pacjentów – to ok. dwa razy więcej niż śmiertelnych ofiar wypadków drogowych. Ponadto na przestrzeni ostatnich 20 lat odnotowano większą liczbę zachorowań, o 20 proc. - mówi prof. Wioletta Pietruszewska, kierownik I Katedry Otolaryngologii oraz Kliniki Otolaryngologii i Onkologii Głowy i Szyi Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. – Świadomość na temat nowotworów głowy i szyi w społeczeństwie wciąż jest niewielka. Ponad 60 proc. pacjentów już w momencie diagnozy znajduje się w zaawansowanym stadium choroby. 60 proc. z tej grupy umiera w ciągu 5 lat. Natomiast rozpoznanie na wczesnym etapie zwiększa przeżywalność do nawet 80 – 90 proc.- Czynnikami ryzyka, wpływającymi na rozwój raka głowy i szyi, są głównie palenie tytoniu, spożywanie alkoholu oraz zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego HPV. Ten ostatni czynnik, znany powszechnie dopiero od niespełna dwóch dekad, związany jest z zakażeniem orogenitalnym, do którego dochodzi podczas seksu oralnego, w przypadku istnienia zakażenia u co najmniej jednego z partnerów. Mamy tutaj do czynienia ze swoistym fenomenem epidemiologicznym: obserwuje się wzrost nowych zachorowań u osób poniżej 40.roku życia, które nigdy nie paliły papierosów ani nie nadużywały alkoholu. Jednak występują u nich inne czynniki ryzyka zakażenia tym groźnym wirusem: wczesny wiek inicjacji seksualnej, duża liczba partnerów seksualnych, ryzykowne zachowania seksualne, seks oralny, brak stosowania prezerwatyw, partnerka seksualna wcześniej leczona z powodu dysplazji szyjki macicy lub raka szyjki macicy, a także zakażenie chorobami wenerycznymi, brak cytologicznych badań okresowych, nieszczepienie się, upośledzona odpowiedź immunologiczna. Czynnikiem ryzyka jest też płeć męska.- Dlatego stworzenie dostępu do badań profilaktycznych w zakresie nowotworów głowy i szyi jest priorytetem, który wpłynie na poprawę wyników leczenia tej grupy nowotworów oraz zwiększy świadomość pacjentów i pracowników służby zdrowia.- W programie profilaktyki powinny wziąć udział osoby, znajdujące się w grupie ryzyka – palące papierosy, nadużywające alkoholu, narażone na zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego, do którego może dojść podczas seksu oralnego.- I natychmiast zgłoś się do lekarza, jeśli zaobserwujesz u siebie jeden z poniższych objawów, utrzymujących się przez okres 6 tygodni: niezwiązany z infekcją ból gardła, ból języka, owrzodzenie jamy ustnej i/lub czerwone lub białe plamy w jamie ustnej, utrzymująca się chrypka, trudności w połykaniu, guzek w szyi, upośledzenie drożności nosa po jednej stronie lub krwawienie z nosa.- Weź udział w programie profilaktycznym nowotworów głowy i szyi, prowadzonym obecnie przez kilka ośrodków w Polsce, które zapewniają taką możliwość w każdym województwie.
