Ból pod kolanem – przyczyny, diagnostyka, leczenie
Ból pod kolanem – charakterystyka
Staw kolanowy ze względu na swoją złożoną budowę (jest to największy staw człowieka) oraz umiejscowienie (łączy udo z podudziem) jest narażony na różnego rodzaju kontuzje i urazy. Przeciążenia, które pojawiają się w jego obrębie, a sprzyjają im takie czynniki, jak otyłość, nadwaga i choroby metaboliczne, przyczyniają się do szybszego „zużycia” stawu i degeneracji chrząstki stawowej. Także intensywna aktywność fizyczna, zawodowe uprawianie sportów, szczególnie biegania, predysponują do pojawiania się różnych chorób stawu kolanowego.
Ból pod kolanem – przyczyny
Przyczyny bólu pod kolanem, który nie jest wynikiem kontuzji, można podzielić na trzy podstawowe grupy:
Zmiany zwyrodnieniowe kolana (gonartroza) – są to zmiany degeneracyjne w obrębie chrząstki stawowej, do których dochodzi w następstwie przeciążeń. Te z kolei prowadzą do szybszego zużywania się stawów i pojawiania się dolegliwości bólowych, w tym bólu pod kolanem, obrzęku, ograniczenia ruchomości. Do powstawania zmian zwyrodnieniowych stawów kolanowych przyczyniają się duże obciążenia, np. praca fizyczna, nadwaga i otyłość, wyczynowe uprawianie sportu, a także choroby, w przebiegu których dochodzi do stanu zapalnego błony maziowej.
Zmiany zapalne – proces zapalny może rozwijać się w stawie kolanowym za sprawą m. in.: zapalenia kaletki maziowej (powoduje ono ból pod kolanem z przodu, obrzęk, zaczerwienienie skóry, ocieplenie okolicy stawu), zapalenia gęsiej stopki, czyli przyczepu mięśni zlokalizowanego pod szparą stawową (generuje ono ból pod kolanem, obrzęk, zwiększenie napięcia mięśni stawu kolanowego) czy zapalenia stawu rzepkowo–udowego, zwanego kolanem kinomana (ból pod kolanem z przodu występujący zwłaszcza podczas długiego siedzenia i podczas zginania stawu kolanowego).
Torbiel Bakera – to cysta (czyli, mówiąc obrazowo, torebka wypełniona płynem) zlokalizowana w dole podkolanowym. Jest ona wyczuwalna pod palcami jako miękki guzek z tyłu kolana. Towarzyszą mu: ból z tyłu kolana (charakterystyczne jest, że dolegliwości są najsilniejsze podczas wyprostu stawu), obrzęk, ocieplenie stawu, tkliwość tylno–przyśrodkowa.
Inne przyczyny – wśród nich znajdują się schorzenia niezwiązane bezpośrednio z układem kostno–stawowym, takie jak żylaki lub dna moczanowa. Jeżeli ból pod kolanem promieniuje do łydki, towarzyszy mu obrzęk kolana, łydki, kostki, a także mrowienie oraz drętwienie kończyny dolnej, przyczyna bólu pod kolanem może mieć podłoże naczyniowe. Charakterystyczna jest wówczas również wyraźna siatka naczyń krwionośnych pojawiająca się w dole podkolanowym i na powierzchni łydki. Natomiast w przypadku, gdy ból pod kolanem występuje wraz z silnym bólem innych stawów, osłabieniem, gorączką oraz dużymi obrzękami, podejrzewać można dnę moczanową, wywoływaną przez zbyt wysokie stężenie kwasu moczowego we krwi, czyli hiperurykemię.
Ból pod kolanem – diagnostyka
Diagnostyka bólu pod kolanem rozpoczyna się od zebrania dokładnego wywiadu przez lekarza (tzw. anamnezy) oraz przeprowadzenia badania fizykalnego z oceną wzrokową i palpacyjną struktur stawu kolanowego.
Badania, jakie może zlecić specjalista w tym przypadku to przede wszystkim RTG stawu kolanowego, w określonych przypadkach może to być również USG kolana lub tomografia komputerowa. Zdecydowanie rzadziej, tylko w skomplikowanych przypadkach, gdy zastosowana wcześniej terapia nie przyniosła pożądanych rezultatów lub gdy bólowi pod kolanem towarzyszą inne dolegliwości, wykonuje się artroskopię zwiadowczą (za pomocą endoskopu dokonuje się oceny struktur wewnątrzstawowych).
Ból pod kolanem – leczenie
Leczenie bólu pod kolanem najczęściej rozpoczyna się od wizyty u fizjoterapeuty (chyba, że jego przyczyną są choroby niezwiązanie z układem ruchu). Rehabilitant dobierze odpowiednie ćwiczenia lecznicze (kinezyterapeutyczne) przywracające sprawność, łagodzące dolegliwości i przyspieszające regenerację. Nierzadko zleca się także pacjentowi serię zabiegów fizykoterapeutycznych, które charakteryzują się dużą skutecznością w niwelowaniu bólu pod kolanem, np.:
krioterapię miejscową,
magnetoterapię,
elektroterapię,
ultradźwięki,
kinesiotaping.
Włączone może zostać jednocześnie leczenie farmakologiczne, głównie niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), a terapię można uzupełnić również o domowe sposoby na ból pod kolanem, np. okłady z kapusty, z imbiru, kompresy typu ciepło/zimno, kąpiele z dodatkiem soli Epsom.
