Chore nerki zwykle nie bolą. Jak o nie zadbać?

Przewlekła choroba nerek – przyczyny, objawy, leczenie

Przewlekła choroba nerek (PChN) to postępujące i nieodwracalne uszkodzenie nerek , prowadzące do stopniowego pogarszania ich funkcji. Choroba ta często rozwija się bezobjawowo przez wiele lat , dlatego jest zbyt rzadko diagnozowana we wczesnych stadiach.

(…)nasz organizm przez dosyć długi czas daje sobie radę z wyrównywaniem i kompensowaniem zaburzeń związanych z niewydolnością nerek, której objawy rozwijają się stopniowo i do których się adaptujemy

– ostrzega dr n. med. Dominik Cieniawski, nefrolog i lekarz chorób wewnętrznych.

Do głównych przyczyn PChN należą cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, przewlekłe choroby kłębuszków nerkowych oraz czynniki genetyczne , np. wielotorbielowatość nerek. W Polsce przewlekła choroba nerek może dotyczyć od 2,7 do 6,2 miliona osób , a na świecie liczba ta wynosi nawet 873 miliony.

Objawy PChN pojawiają się zazwyczaj w zaawansowanych stadiach i mogą obejmować:

• przewlekłe zmęczenie i osłabienie,
• obrzęki nóg i twarzy,
• nadciśnienie tętnicze,
• zmniejszenie ilości wydalanego moczu lub częstsze oddawanie moczu w nocy,
• świąd skóry, suchość i bladość,
• problemy z koncentracją i pamięcią.

Przeczytaj także: Ciągle się drapiesz i masz suchą skórę? To może być objaw poważnej choroby

Diagnoza PChN opiera się na wynikach badań laboratoryjnych i obrazowych . Podstawowe testy to oznaczenie stężenia kreatyniny we krwi i wyliczenie współczynnika przesączania kłębuszkowego (eGFR). Dodatkowo wykonuje się badanie moczu w celu wykrycia albuminurii oraz ultrasonografię (USG) nerek.

Leczenie PChN koncentruje się na spowolnieniu postępu choroby i obejmuje kontrolę ciśnienia krwi, cukrzycy oraz modyfikację diety (np. ograniczenie białka i sodu). W zaawansowanych stadiach konieczne może być leczenie nerkozastępcze , takie jak dializy lub przeszczep nerki.

Jak dbać o nerki?

Nerki pełnią kluczową rolę w oczyszczaniu organizmu z toksyn, regulacji ciśnienia krwi i utrzymaniu równowagi wodno-elektrolitowej, dlatego ich ochrona jest niezwykle ważna. Aby dbać o zdrowie nerek i zapobiegać ich uszkodzeniu, warto stosować się do kilku kluczowych zasad dotyczących stylu życia, diety oraz regularnych badań profilaktycznych.

Podstawa to odpowiednie nawadnianie . Eksperci zalecają picie ok. 1,5-2 litrów wody dziennie . Warto też ograniczyć spożywanie soli, bo nadmiar sodu może prowadzić do nadciśnienia i przeciążenia nerek. Nerki lubią zbilansowaną dietę, w której przeważają owoce i warzywa ; mięso warto jeść z umiarem, a z cukru i produktów przetworzonych w miarę możliwości zrezygnować.

Przeczytaj: Co oznacza zielony mocz? Zielony kolor moczu a infekcje i choroby nerek

Poza tym profilaktyka zdrowia nerek powinna obejmować :

• kontrolę ciśnienia krwi – utrzymywanie wartości poniżej 130/80 mmHg;
• regularne badania profilaktyczne :
  a) ogólne badanie moczu (wykrywanie białkomoczu, albuminurii),
  b) pomiar kreatyniny i eGFR w krwi,
  c) badania poziomu cukru we krwi u osób z ryzykiem cukrzycy,
• aktywność fizyczną – regularny ruch (np. spacery, jazda na rowerze, pływanie);
• utrzymywanie prawidłowej masy ciała – unikanie nadwagi i otyłości;
• unikanie nadużywania leków przeciwbólowych (np. ibuprofenu, ketoprofenu);
• rzucenie palenia i ograniczenie alkoholu , które mogą obciążać nerki i układ krążenia;
• kontrolę poziomu cukru we krwi , zwłaszcza u osób z cukrzycą;
• unikanie toksyn i substancji szkodliwych – np. ograniczenie kontaktu z pestycydami i chemikaliami.

Piwo dobrze wpływa na nerki i pomaga je oczyszczać? To nieprawda

Jednym z najczęściej powtarzanych mitów jest przekonanie, że picie piwa wspomaga pracę nerek i wypłukuje kamienie nerkowe .

Piwo nie oczyszcza nerek i nie pomaga w leczeniu kamicy nerkowej . W rzeczywistości może prowadzić do odwodnienia, zwiększonego ryzyka kamieni nerkowych i obciążenia pracy nerek. Jeśli chcesz dbać o zdrowie nerek, najlepszym wyborem jest woda, a alkohol warto spożywać w umiarkowanych ilościach lub całkowicie go unikać .

Przeczytaj: Zrób z niej sałatkę, zastąp nią chleb. Wątroba i nerki ci podziękują

Zdrowe nerki to klucz do dobrego samopoczucia i długiego życia. Aby je chronić, warto stosować trzy proste zasady: regularnie się badać, prowadzić zdrowy tryb życia i unikać szkodliwych nawyków, takich jak picie alkoholu czy przyjmowanie leków przeciwbólowych w nadmiarze.

Źródła:
1. Król, E., & Rutkowski, B. (2008). Przewlekła choroba nerek — klasyfikacja, epidemiologia i diagnostyka. Forum Nefrologiczne, 1(1), 1–6. Via Medica.
2. Ministerstwo Zdrowia. (n.d.). Światowy Dzień Nerek. Gov.pl. dostęp online:  https://www.gov.pl/web/psse-krakow/swiatowy-dzien-nerek [dostęp: 12.03.2025].
3. RMF24. (2023). Nefrolog: Choroby nerek zazwyczaj nie bolą. Jak o nie zadbać? Twoje Zdrowie. dostęp online: https://twojezdrowie.rmf24.pl/cialo/organy-wewnetrzne/news-nefrolog-choroby-nerek-zazwyczaj-nie-bola-jak-o-nie-zadbac,nId,6603816#crp_state=1 [dostęp: 12.03.2025].