Jak odróżnić zapalenie mięśnia sercowego od zawału? Kluczowy jest 1 często pomijany czynnik
Zapalenie mięśnia sercowego jest stanem zapalnym sierdzia, środkowej części tkanki mięśnia serca. Jest podstępną chorobą, która może dotknąć każdego z nas, a najczęściej atakuje osoby młode. Zapalanie mięśnia sercowego może przebiegać bezobjawowo, ale zdarza się też, że pojawiają się dolegliwości bardzo podobne do objawów zawału serca.
Objawy zapalenia mięśnia sercowego
Zapalenie mięśnia sercowego może przebiegać bezobjawowo lub z niewielkim nasileniem dolegliwości, co czyni tę chorobę bardzo podstępną. W łagodnej postaci mogą występować niespecyficzne objawy, takie jak zmęczenie. „Zapalenie mięśnia sercowego może dawać bardzo skąpe objawy, do tego stopnia, że nie będziemy nawet świadomi, że coś złego dzieje się w naszym sercu.” - powiedział kardiolog lek. Piotr Borowski.
Ostre zapalenie mięśnia sercowego jest poważnym stanem zagrażającym życiu. Najczęściej pojawiają się wtedy takie objawy jak m.in. ostry lub kłujący ból w klatce piersiowej, zaburzenia rytmu serca, kołatanie serca, duszności (nawet po niewielkiej aktywności fizycznej). „Serce jest tak zajęte przez proces zapalny, że jego wydolność jest bardzo słaba. Jeśli pacjent nie otrzyma szybkiej pomocy, może dojść do zatrzymania krążenia i zgonu. Pamiętajmy, że przy każdym dyskomforcie i bólu w klatce piersiowej, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, czy zadzwonić po karetkę.” - powiedział kardiolog lek. Piotr Borowski.
Zawał serca jest domeną osób starszych, a zapalenie mięśnia sercowego osób młodych
W obu przypadkach dolegliwości mogą być bardzo podobne i objawiać się w postaci bólu w klatce piersiowej, duszności i kołatania serca. Zawał serca ma jednak inną etiologię i przyczynę niż zapalenie mięśnia sercowego. W przypadku tego drugiego, najczęściej mamy do czynienia z czynnikiem wirusowym. „Nie jest to niedokrwienie, czyli brak zaopatrzenia w tlen mięśnia sercowego, ale infekcja, która obejmuje serce. Najczęściej towarzyszy infekcji górnych dróg oddechowych, czy infekcji przewodu pokarmowego.” - powiedział kardiolog sportowy, prof. dr hab. n. med. Łukasz Małek. Według raportu ze Stanów Zjednoczonych z 2021 roku, przebyta infekcja Covid-19 znacznie zwiększa wystąpienie zapalenie mięśnia sercowego. Zdarzały się także incydentalne przypadki zapalenia mięśnia sercowego po podaniu szczepionki przeciw Covid-19 w grupie chłopców po 16-stym roku życia. Ryzyko tego typu powikłań poszczepiennych jest jednak niewielkie. „Zapalenie mięśnia sercowego zdecydowanie częściej występuje po infekcji Covid-19, niż po podaniu szczepionki. Nie zapominajmy, że nawet zwykłe przeziębienie niesie ryzyko rozwoju zapalenia mięśnia sercowego.” - powiedział kardiolog lek. Piotr Borowski.
„Mając gorączkę, czy stan podgorączkowy nie powinniśmy angażować się w większe aktywności fizyczne, bo to zwiększa ryzyko zapalenia mięśnia sercowego. Jest to właśnie stan, który częściej występuje u osób młodych. Zawał serca jest domeną osób starszych, a zapalenie mięśnia sercowego osób młodych (nawet nastolatków). Jeśli u młodej osoby wystąpią objawy sugerujące zawał, należy wykluczyć zapalenie mięśnia sercowego, bo jest ono bardziej prawdopodobnie niż zawał. - powiedział kardiolog sportowy, prof. dr hab. n. med. Łukasz Małek.
Badania stosowane w celu rozróżnienia zawału serca i zapalenia mięśnia sercowego
W celu rozróżnienia, czy mamy do czynienia z zapaleniem mięśnia sercowego czy z zawałem serca, najczęściej stosuje się rezonans magnetyczny i koronografię. „Nie raz spotkałem się z sytuacją, gdy dolegliwości i obraz pacjenta przedstawiały zawał. Pacjent odczuwał ból w klatce piersiowej i były widoczne zmiany w EKG. Kiedy jednak zrobiliśmy pełen panel badań, łącznie z leczeniem inwazyjnym (koronarografią), okazało się, że nie ma zmian, które mogłyby wskazywać na zawał serca. Odnotowaliśmy jednak wysokie składniki stanu zapalnego. Niesamowicie pomocny w diagnozie jest rezonans magnetyczny serca, dzięki któremu możemy zobaczyć miejsca, w których tkanka mięśnia sercowego jest objęta procesem zapalnym. Nie jest to jednak proste i czasem objawy bywają naprawdę mylące.” - powiedział kardiolog lek. Piotr Borowski.
Istotną rolę w diagnozie odgrywa także rzetelny wywiad z pacjentem. „W 90 procentach zapalenie mięśnia sercowego spowodowane jest przez infekcję wirusową. Możemy więc połączyć fakty. Przykładowo pacjent mówi, że 2-3 tygodnie wcześniej przeszedł przeziębienie. Po tym czasie nieustannie odczuwa, że jest zmęczony, ma mniej siły, dziwnie się czuje, albo ma zaburzenia rytmu serca. W tej sytuacji możemy przypuszczać, że doszło do zapalenia mięśnia sercowego.” - powiedział kardiolog lek. Piotr Borowski.
