Jak zapobiegać rakowi jelita grubego? Ta wiedza jest bezcenn
W Polsce na nowotwór złośliwy jelita grubego rocznie choruje kilkanaście tysięcy osób. Niestety, zachorowalność wzrasta zarówno wśród mężczyzn, jak i wśród kobiet. Jednak to, czy człowiek zachoruje, czy też nie, wciąż w dużym stopniu zależy od niego. Jak więc zapobiegać rakowi jelita grubego? Wyjaśniamy. Artykuł powstał na podstawie rozmowy ze specjalistą, gastroenterologiem, lek. med. Jackiem Kowerzanowem.
Zdrowa dieta i aktywność fizyczna
- Dieta
To uniwersalna zasada – stosowanie zbilansowanej diety i aktywność fizyczna to najlepsze, co dla swojego organizmu może zrobić każdy człowiek. „Podstawą profilaktyki jest zdrowy tryb życia, czyli aktywność fizyczna, prawidłowa dieta i unikanie używek. W Polsce mieliśmy bardzo dobry program profilaktyczny, jednak został przerwany ze względu na niską zgłaszalność (w ostatnich latach poniżej 20%)”. – powiedział specjalista, gastroenterolog, lek. med. Jacek Kowerzanow.
„Nieprawidłowa dieta, a także niska aktywność fizyczna prowadzą do otyłości, która także przyczynia się do rozwoju raka jelita grubego”. – powiedział specjalista, gastroenterolog, lek. med. Jacek Kowerzanow.
Aby zminimalizować ryzyko zachorowania na raka złośliwego jelit warto:
- ograniczyć spożywanie mięsa czerwonego,
- zwiększyć spożywanie błonnika,
- ograniczyć ilość wypijanego alkoholu.
- rzucić palenie.
Niezdrowa dieta to jedna z głównych przyczyn raka złośliwego jelita grubego. Szczególnie niezdrowe jest spożywanie dań bogatych w tłuszcze i cholesterol. Tłuszcze powodują, że wzrasta endogenna produkcja drugorzędowych kwasów żółciowych. Z tego powodu rak jelit grubego jest nowotworem szczególnie zagrażającym osobom otyłym.
- Aktywność fizyczna
Osoby regularnie ćwiczące nawet o 50% rzadziej chorują na raka jelita grubego. Tryb życia powszechny w krajach rozwiniętych nie sprzyja ludzkiemu organizmowi. Brak aktywności fizycznej ma związek z ryzykiem wystąpienia nowotworu. Ruch sprawia, że perystaltyka jelit się poprawia i następuje szybsze wypróżnianie – a dzięki temu z organizmu szybciej usuwają się także substancje mogące powodować zmiany nowotworowe.
Optymalne wyniki daje regularna aktywność (najlepiej codzienna) trwająca 60 minut lub 30 minut (jeśli jest intensywna) – ćwiczenia jednak powinny być zawsze dostosowane do możliwości danej osoby.
Badania profilaktyczne – kolonoskopia i badania na krew utajoną
- Kolonoskopia
"Podstawą diagnostyki jest badanie endoskopowe dolnego odcinka przewodu pokarmowego, czyli kolonoskopia, które pozwala nam zwizualizować i zlokalizować umiejscowienie raka. Jeśli podczas badania stwierdzimy zmiany chorobowe, pobieramy wycinki do badania histopatologicznego, będącego podstawą szczegółowego rozpoznania choroby nowotworowej ”. – powiedział specjalista, gastroenterolog, lek. med. Jacek Kowerzanow.
Kolonoskopię należy wykonywać regularnie. „Jeśli nie ma nic niepokojącego, kolonoskopię powtarzamy co 10 lat. Badania przeprowadzone w ostatnich latach wykazują, że u 30% osób w wieku 40 - 45 lat, które poddają się profilaktycznym kolonoskopiom, wykrywane są jakieś zmiany nowotworowe ”. – powiedział specjalista, gastroenterolog, lek. med. Jacek Kowerzanow.
Kolonoskopia jest badaniem nierzadko ratującym ludzkie życia. Dzięki niej możliwie jest obejrzenie jelita od wewnątrz i szybkie wykrycie ewentualnych zmian – tym samym szybciej można rozpocząć leczenie.
Aby wziąć udział w badaniu nie trzeba mieć skierowania – kolonoskopia trwa ok. 20 minut.
Badanie na krew utajoną
W diagnostyce coraz szerzej wykorzystywane są też testy immunochemiczne na obecność krwi utajonej w kale […] Oprócz tego w krajach zachodnich wykonuje się także coroczny test na krew utajoną ”.– powiedział specjalista, gastroenterolog, lek. med. Jacek Kowerzanow.
Badanie na krew utajoną jest nieinwazyjne. Dzięki niemu możliwe jest wykrycie krwi w stolcu, której gołym okiem nie można zobaczyć. Warto też wspomnieć, że w badaniu co roku powinny brać udział zarówno kobiety, jak i mężczyźni po 50. roku życia. Przeciwwskazaniami są:
- żylaki odbytu,
- stosowanie leków doodbytniczo,
- zaparcie przebiegające z krwawieniem,
- krwawienie z dziąseł,
- krwawienie z nosa,
- leczenie stomatologiczne.
