Nie ignoruj tego bólu. To może być objaw tętniaka
Tętniak mózgu może rozwijać się bez żadnych objawów przez wiele lat. Często pojawiają się dopiero w momencie jego pęknięcia, które prowadzi do krwotoku podpajęczynówkowego. Ten stan stwarza poważne zagrożenie – aż 15% pacjentów z krwotokiem podpajęczynówkowym umiera przed dotarciem do szpitala. Dlatego tak ważna jest czujność nawet na subtelne symptomy.
Czym jest tętniak mózgu?
Tętniak mózgu (wewnątrzczaszkowy) to patologiczne, ogniskowe poszerzenie ściany tętnicy w obrębie mózgowia. W wyniku osłabienia struktury naczynia powstaje uwypuklenie, które narażone jest na pęknięcie. Częstość występowania tętniaków wewnątrzczaszkowych w populacji ogólnej szacuje się na około 2–5%, z czego tylko część prowadzi do krwotoku.
Objawy pękniętego tętniaka i sygnały ostrzegawcze
Większość tętniaków mózgu przebiega bezobjawowo aż do momentu pęknięcia. Kiedy u chorego dochodzi do krwawienia z tętniaka, występują objawy, takie jak:
• nagły, bardzo silny ból głowy o charakterze rozlanym, często opisywany jako najgorszy ból w życiu, “ból piorunujący”,
• sztywność karku,
• nudności i wymioty,
• zaburzenia widzenia (np. podwójne widzenie, opadanie powieki),
• nagłe zaburzenia świadomości.
U części pacjentów jeszcze przed wystąpieniem krwotoku mogą pojawić się objawy ostrzegawcze. Należą do nich np. silne, nagłe bóle głowy lub przejściowe problemy z działaniem nerwów czaszkowych – konkretnie nerwu III (okoruchowego) lub nerwu VI (odwodzącego).
Nerw III odpowiada m.in. za ruchy gałki ocznej i otwieranie powiek, a nerw VI za poruszanie okiem na bok. Gdy tętniak naciska na te nerwy, może występować podwójne widzenie, opadanie powieki lub trudności z poruszaniem okiem.
Takie objawy mogą oznaczać, że tętniak się powiększa albo doszło do niewielkiego krwawienia (tzw. minor leak), i powinny skłonić lekarza do dokładniejszej diagnostyki w kierunku tętniaka. Przeczytaj też: To bagatelizowany objaw tętniaka. Pojawia się na oczach
Krwotok podpajęczynówkowy w wyniku pęknięcia tętniaka jest ciężkim stanem neurologicznym, który wiąże się z wysokim ryzykiem zgonu lub trwałego uszkodzenia mózgu. Dlatego w przypadku wystąpienia objawów nie wolno zwlekać ze wzywaniem pomocy.
Kto jest w grupie ryzyka?
Do głównych czynników predysponujących do powstawania i pękania tętniaków mózgu należą:
• predyspozycje genetyczne (np. występowanie tętniaków w rodzinie, zespół Marfana, Ehlersa-Danlosa, policystyczna choroba nerek),
• palenie tytoniu,
• nadciśnienie tętnicze,
• płeć żeńska (częstsze występowanie po menopauzie),
• wiek powyżej 40 lat,
• nadużywanie alkoholu i narkotyków (np. kokainy).
Czynniki te wpływają zarówno na powstawanie tętniaków, jak i na ich destabilizację strukturalną, prowadzącą do pęknięcia.
Przeczytaj też: Znanej aktorce pękł tętniak mózgu. Cudem przeżyła. „Nie dawali mi kompletnie żadnej szansy”
Diagnostyka i leczenie
Tętniaki mózgu rozpoznaje się za pomocą badań neuroobrazowych, takich jak:
• angio-TK (angiografia tomografii komputerowej),
• angio-MR (angiografia rezonansu magnetycznego),
• cyfrowa angiografia subtrakcyjna (DSA) – uznawana za złoty standard w diagnostyce tętniaków.
Leczenie zależy od wielkości, lokalizacji i ryzyka pęknięcia tętniaka. Stosuje się metody chirurgiczne (klipsowanie tętniaka) lub wewnątrznaczyniowe (embolizacja przy użyciu spirali platynowych lub stentów). Wybór terapii zależy od wielu czynników, w tym ogólnego stanu pacjenta.
Tętniak mózgu to potencjalnie śmiertelna patologia, której objawy mogą być mylone z innymi, mniej groźnymi dolegliwościami neurologicznymi. Zrozumienie mechanizmu powstawania, czynników ryzyka i pierwszych symptomów może znacząco zwiększyć szanse na wczesną diagnozę i skuteczne leczenie. Nie warto ignorować sygnałów wysyłanych przez organizm – szczególnie jeśli towarzyszy im nagły i silny ból głowy.
Źródła:
Marchel, A. (2007). Tętniaki wewnątrzczaszkowe.
Woźniak, K., Ratuszek-Sadowska, D., & Śniegocki, M. (2016). Krwawienie podpajęczynówkowe z pękniętego tętniaka-epidemiologia, czynniki ryzyka, objawy, diagnostyka= Subarachnoid hemorrhage from ruptured aneurysm-epidemiology, risk factors, symptoms, diagnosis. Journal of Education, Health and Sport, 6(9), 255-260.
