Operacja zmniejszenia żołądka. Kto się do niej kwalifikuje?

Otyłość – tego się nie odchudza, to się leczy

W 1998 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała otyłość za jedną z najpoważniejszych chorób świata. Z danych organizacji wynika, że choruje na nią 13 proc. osób – najwięcej w Stanach Zjednoczonych, gdzie odsetek ten sięga aż 30 procent. 

WHO zaznacza, że otyłość prowadzi do wielu powikłań, w tym również do śmierci. Zgodnie z aktualną wiedzą medyczną otyłość odpowiada za 13 procent zgonów. Niekiedy towarzyszą jej inne choroby.

Choroby związane z otyłością:

• cukrzyca typu 2;
• nadciśnienie tętnicze;
• zaburzenia lipidowe;
• choroba niedokrwienna serca;
• obturacyjny bezdech senny;
• choroba zwyrodnieniowa stawów;
• depresja,
• niektóre nowotwory, np. rak żołądka, przełyku.
   

Czy otyłość jest dziedziczna? Jaki jest udział genów w rozwoju otyłości? Czytaj dalej Nadwaga to powód do wstydu? Wg polskiego miesięcznika „grube nie jest ok” Czytaj dalej

Leczenie chirurgiczne otyłości – skuteczność i metody

Niestety zachowawcze leczenie otyłości, czyli stosowanie diety i ćwiczeń, w przypadku otyłości olbrzymiej jest mało skuteczne. Zdarza się, że po pierwotnej redukcji BMI, choroba wraca ze zdwojoną siłą.

W takiej sytuacji najlepszym rozwiązaniem może być zabieg bariatryczny – jedyna metoda leczenia otyłości olbrzymiej o udowodnionej skuteczności, prowadząca nie tylko do redukcji BMI, ale również ustąpienia chorób współistniejących, np. nadciśnienia czy cukrzycy. 

Dr Wyleżoł podkreśla jednak, że operacja nie jest "lekiem na całe zło" i aby trwale zredukować masę ciała, konieczny jest wysiłek ze strony pacjenta. Bez tego szybko nastąpi nawrót choroby otyłościowej nazywany efektem jo-jo.

– Nawet najbardziej zaawansowana operacja bariatryczna może okazać się z czasem zawodna bez odpowiedniej wiedzy żywieniowej operowanych, czy też bez świadomości, jak wielkie znaczenie ma dla zdrowia aktywność fizyczna.

Kinga Zawodnik szczerze opowiada o operacji zmniejszenia żołądka w podcaście Pacjenci.pl:

Zabiegi bariatryczne o udowodnionej skuteczności:

• resekcja rękawowa żołądka (sleeve gastrectomy – SG);
• regulowana opaska żołądkowa (adjustable gastric banding – AGB);
• wyłączenie żołądkowe z zespoleniem na pętli Roux-en-Y (Roux-en-Y gastric bypass – RYGB);
• wyłączenie żołądkowe z zespoleniem pętlowym (mini gastric bypass / omega loop gastric bypass – MGB/OLGB);
• wyłączenie żółciowo-trzustkowe sposobem Scopinary (biliopancreatic diversion – BPD);
• wyłączenie żółciowo-trzustkowe z ominięciem dwunastnicy (biliopancreatic diversion/duodenal switch – BPD-DS).

Operacja zmniejszenia żołądka – wskazania

Do operacji zmniejszenia żołądka zakwalifikowani mogą zostać dorośli, u których wskaźnik BMI jest większy niż 40 lub 35, jeśli występują u nich choroby dodatkowe, np. miażdżyca czy nadciśnienie. Ponadto chorzy muszą rozumieć cel operacji i wyrazić na nią zgodę.

Wskazania do operacji zmniejszenia żołądka:

• Wskaźnik BMI > 40
• Wskaźnik BMI > 35 (jeśli towarzyszą temu powikłania otyłości czyli występują choroby związane z otyłością, np. nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, bezdech senny, miażdżyca)
• Brak uzależnień od alkoholu, narkotyków i leków
• Brak poważnych chorób psychicznych (w przypadku depresji konieczna jest ścisła współpraca z psychologiem bądź psychiatrą)
• Brak skuteczności lub nietrwały efekt dotychczasowych prób redukcji masy ciała 

Operacja bariatryczna – przeciwwskazania

Niestety nie wszystkie osoby, u których występują wskazania do operacji bariatrycznej, mogą ją odbyć – dzieje się tak z powodu przeciwwskazań.

Operacja bariatryczna – przeciwskazania bezwzględne:

• nieuleczalne wyniszczające choroby, np. nowotwór lub AIDS;
• choroby zagrażające życiu, np. niedawny zawał;
• choroby endokrynologiczne sprzyjające otyłości, np. zespół Cushinga;
• ciężka postać zaburzeń krzepnięcia;
• brak współpracy ze strony chorego;
• uzależnienie od alkoholu lub narkotyków;
• upośledzenie umysłowe ciężkiego stopnia;
• niekontrolowane przez lekarza choroby psychiczne;
• brak możliwości przychodzenia na kontrole po operacji;
• planowanie ciąży w ciągu 24. miesięcy od daty zabiegu;
• brak zgody chorego.

Oprócz tego istnieją przeciwskazania względne, jak np. choroba wrzodowa żołądka czy zwiększenie masy ciała w okresie przed operacją, co może wskazywać na brak współpracy ze strony pacjenta – w takich przypadkach ostateczną decyzję podejmuje lekarz.

Zabieg bariatryczny – czy warto?

Każda osoba, która chce lub zamierza poddać się operacji bariatrycznej, powinna zadać sobie 8 następujących pytań:

1. Czy cierpisz na otyłość olbrzymią (BMI powyżej 40)?
2. Czy chorujesz na otyłość (BMI powyżej 35) i masz choroby dodatkowe związane z otyłością, np. nadciśnienie?
3. Czy w ciągu ostatnich 5 lat próbowałeś bezskutecznie zredukować masę ciała poprzez zmianę nawyków – dietę lub ćwiczenia?
4. Czy lekarze sugerują ci konieczność redukcji BMI?
5. Czy wiesz, na czym polega chirurgiczne leczenie otyłości?
6. Czy po operacji jesteś gotów zmienić swoje nawyki?
7. Czy jestem świadom, że po operacji przez wiele lat czekają cię kontrole?
8. Czy jesteś wystarczająco zdeterminowany, aby podjąć ryzyko związane z chirurgicznym leczeniem otyłości?

Jeśli odpowiedź na większość pytań brzmi "tak" operacja może być zasadna, jednak ostateczną decyzję musi podjąć lekarz, biorąc pod uwagę możliwe korzyści i zagrożenia.

Korzyści z operacji bariatrycznej:

• zmniejszenie uczucia głodu;
• redukcja masy ciała;
• poprawa jakości życia;
• możliwość ustąpienia chorób dodatkowych.

Ryzyko związane z operacją bariatryczną:

• zaburzenia wchłaniania;
• wymioty;
• biegunki;
• zatorowość płucna;
• refluks;
• owrzodzenie przewodu pokarmowego;
• krwawienie przewodu pokarmowego;
• wyciek treści żołądkowej z żołądka;
• ryzyko związane ze znieczuleniem.

Cierpisz na otyłość? Tutaj możesz znaleźć cenne wskazówki pomoc:
Fundacja OD-WAGA 
Polskie Towarzystwo Leczenia Otyłości 

* dr hab. n. med. Mariusz Wyleżoł jest prezesem elektem Przeczytaj też, co znany chirurg bariatra, prezes elekt Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości mówi o mitach na temat choroby otyłościowej w kampanii „Porozmawiajmy szczerze o otyłości”.

Zobacz też:

Kinga Zawodnik przeszła operację bariatryczną: “Mogłam się nawet nie obudzić”

"To twoja wina. Wystarczy mniej jeść". Lekarze o tym, czego nie mówić chorym na otyłość

Lek na odchudzanie, który stosowała Adele skuteczniejszy niż ozempic?

Leczenie otyłości na NFZ. Jest nowy program, sprawdź czy dla Ciebie