Przyczyny powstawania próchnicy, o których wielu z nas nie ma pojęcia
Powstawanie próchnicy jest skutkiem odkładania się na powierzchniach międzyzębowych pokarmów zawierających węglowodany, które następnie nie zostają usunięte. Najczęściej przyczyną jest spożywanie słodkich pokarmów o lepkiej konsystencji. Jednak próchnicą można też… się zarazić – jak? Poniżej znajdziesz odpowiedź. Artykuł powstał na podstawie rozmowy ze stomatologiem dr. Bartoszem Zimnochem.
Próchnica jest zaraźliwa…
Wywołują ją bakterie kwasotwórcze zamieszkujące jamę ustną. Oznacza to, że łatwo się nią zarazić np. przez korzystanie z tych samych sztućców podczas posiłku. Co więcej, zarazić się można także przez picie z tej samej butelki – w ten sposób często zarażane są nią małe dzieci. Dziecko może „otrzymać próchnicę” nawet wtedy, gdy będzie korzystało ze smoczka, który wcześniej oblizała np. jego mama, która ma próchnicę.
Próchnicą można zarazić się także podczas pocałunku. „Poniekąd jest to prawda, ponieważ próchnica jest chorobą, infekcją bakteryjną i jak najbardziej można się tymi bakteriami zakazić. Na rozwój próchnicy ma jednak wpływ kilka czynników, które muszą wystąpić równocześnie. Ryzyko zatem istnieje, ale jest niewielkie”. – powiedział stomatolog dr Bartosz Zimnoch
Każdy kontakt ze śliną osoby mającej próchnicę jest potencjalnym zagrożeniem. Próchnicę najczęściej wywołuje bakteria Lactobacillus acidophilus i paciorkowce. Sam fakt, że w jamie ustnej są bakterie, nie oznacza, że następstwem będzie rozwój próchnicy. Ich rozwojowi sprzyja niezdrowa dieta. „Cola zarówno jak i inne napoje gazowane mają niskie pH, które powoduje, że szkliwo się rozpuszcza”. – powiedział stomatolog dr Bartosz Zimnoch
Co ciekawe, próchnica nie zawsze jest widoczna gołym okiem.
„Nawet my, lekarze podczas badania stomatologicznego nie jesteśmy w stanie zawsze stwierdzić, czy jest obecny ubytek próchnicowy. Dlatego więc niezbędne są dodatkowe badania radiologiczne”. – powiedział stomatolog dr Bartosz Zimnoch
Czynniki sprzyjające próchnicy
Zęby każdego człowieka mają indywidualną podatność na zakażenie próchnicą – zależy to m.in. od budowy anatomicznej i wytrzymałości zębów. Inne czynniki od których zależy rozwój próchnicy to m.in.
- czas pozostawania żywności w jamie ustnej,
- spożywanie produktów bogatych w węglowodany,
- częstotliwość wizyt u dentysty,
- stosowanie prawidłowej higieny jamy ustnej.
Na rozwój próchnicy szczególnie narażenie są palacze. W papierosach znajdują się substancje smoliste, z powodu których zmniejsza się ilość wydzielanej śliny – następstwem tego jest suchość w ustach, sprzyjająca rozwojowi próchnicy. Ponadto substancje smoliste powodują zmniejszenie absorpcji wapnia – a to także czynnik zwiększający ryzyko pojawienia się próchnicy.
„Substancje z dymu tytoniowego powodują obniżanie się wydzielania śliny, która stanowi naturalną barierę obronną przed bakteriami i wirusami, negatywnie wpływającymi na całą jamę ustną. A tak jak wcześniej wspomniałem, bakterie powodują próchnicę”. – powiedział stomatolog dr Bartosz Zimnoch.
Jak zapobiegać powstawaniu próchnicy?
Aby zapobiegać próchnicy, należy:
- ograniczyć spożycie słodkich pokarmów i napojów,
- myć zęby pastą z fluorem.
Wbrew powszechnej opinii mycie zębów po każdym posiłku nie jest koniecznością.
„Nie jest to w pełni wymagane. Zalecenia się, aby myć zęby co najmniej dwa, trzy razy dziennie. Warto pamiętać, aby nie myć zębów zaraz po posiłku. Należy odczekać około pół godziny, żeby pH jamy ustnej trochę się podwyższyło. Mycie zębów zaraz po jedzeniu może spowodować, że będziemy wcierali te niskie pH”. – powiedział stomatolog dr Bartosz Zimnoch.
By uchronić się przed próchnicą nitkowanie zębów powinno być nieodłącznym elementem codziennej higieny jamy ustnej.
„Według badań w większości przypadków stosowanie dodatkowych instrumentów, np. nitki dentystycznej powoduje zmniejszenie próchnicy. Bywa tak, że płytka nazębna potrafi osadzać się w przestrzeniach międzyzębowych, które ciężko jest doczyścić szczoteczką. Można więc powiedzieć, że jest to fakt, aczkolwiek jest to kwestia indywidualna. Warto skonsultować z dentystą, żeby określił, czy w naszym przypadku wymagane jest regularne nitkowanie zębów”. – powiedział stomatolog dr Bartosz Zimnoch.
Aby zapobiegać próchnicy wystarczy 5 minut dziennie poświęcić na ich umycie – zęby należy szczotkować co najmniej dwa razy dziennie i nitkować raz dziennie. Warto też korzystać z płynu do płukania jamy ustnej z fluorem – jeśli będzie to zalecenie dentysty.
