Nigdy nie popijaj tym leków przy osteoporozie. Całe leczenie będzie na nic

Kości kruche jak szkło

Osteoporoza to choroba metaboliczna szkieletu, w której dochodzi do zmniejszenia gęstości mineralnej kości i zaburzenia ich struktury. W efekcie nawet drobny uraz – a czasem zwykły upadek – może skończyć się złamaniem. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia choroba ta dotyczy przede wszystkim kobiet po menopauzie, ale występuje też u mężczyzn i osób młodszych z chorobami przewlekłymi.

W diecie osób zagrożonych osteoporozą ogromne znaczenie ma wapń i witamina D – dlatego produkty mleczne często kojarzą się z naturalnym wsparciem dla kości. To słuszny kierunek, jeśli mówimy o odżywianiu. Jednak w przypadku farmakoterapii takie skojarzenie bywa zgubne.

Jak działa farmakoterapia w osteoporozie?

Podstawą leczenia osteoporozy są bisfosfoniany – leki hamujące aktywność osteoklastów, czyli komórek odpowiedzialnych za rozpad tkanki kostnej. Dzięki nim proces utraty masy kostnej spowalnia, a ryzyko złamań istotnie maleje. Do tej grupy należą m.in. alendronian, risedronian i ibandronian. 

Poza bisfosfonianami stosuje się także inne terapie, np.:

• denosumab (lek biologiczny blokujący działanie białka RANKL), 
• teriparatyd (analog hormonu przyspieszającego tworzenie kości) czy 
• raloksyfen (modulator receptora estrogenowego). 

Wybór terapii zależy od wieku, płci, nasilenia choroby i obecności chorób współistniejących. 

Niezależnie od rodzaju leczenia farmakologicznego pacjent zawsze otrzymuje zalecenia dotyczące diety, suplementacji witaminy D oraz aktywności fizycznej. Jednak najważniejszą zasadą przy przyjmowaniu bisfosfonianów pozostaje sposób popijania tabletek.

Przeczytaj też: Nie tylko leki leczą osteoporozę. Lekarz wskazał czynnik, o którym zapominamy

Dlaczego mleko znosi działanie bisfosfonianów?

Bisfosfoniany mają bardzo niską biodostępność – już samo przyjęcie ich doustnie wiąże się z ograniczeniami wchłaniania.

Obecność pokarmów, a szczególnie pokarmów zawierających wapń – jak mleko i produkty mleczne – znacząco hamuje wchłanianie bisfosfonianów. 

Mleko zawiera wapń i inne składniki mineralne, które mogą tworzyć kompleksy z lekiem (lub wpływać jonowo), co ogranicza, opóźnia lub nawet uniemożliwia jego wchłanianie z przewodu pokarmowego.

To oznacza, że terapia, która miała chronić kości, może być mniej skuteczna. Pacjent myśli, że regularnie przyjmuje lek, ale organizm nie otrzymuje skutecznej dawki.

Jak prawidłowo przyjmować bisfosfoniany?

Specjaliści zalecają:

• Bisfosfoniany zawsze popijamy dużą ilością zwykłej wody (najlepiej szklanka, ok. 200 ml). 
   
• Tabletkę należy połknąć rano, na czczo – co najmniej 30 minut przed pierwszym posiłkiem lub napojem. 
   
• Po przyjęciu leku należy zachować pozycję stojącą lub siedzącą przez co najmniej 30 minut, aby zmniejszyć ryzyko podrażnienia przełyku.

Mleko i produkty mleczne same w sobie są dobre dla kości – dostarczają wapnia i białka. Jednak muszą być spożywane w odpowiednich odstępach czasowych względem leków. Suplementacja witaminy D i wapnia może być zalecana równolegle, jeśli dieta nie pokrywa potrzeb, ale nie jednocześnie z tabletką bisfosfonianu — lepiej w innych porach dnia.

Materiał ma charakter informacyjny i nie zastępuje porady medycznej.

Źródła:

1. Alendronian sodu – Medycyna Praktyczna. Charakterystyka produktu le­c­ni­cze­go. (np. „Alendronian sodu – dawkowanie, zastosowanie, opis leku”) – dostęp: 2025-09-10.
2. Charakterystyka produktu leczniczego Alendronatum 123ratio (Alendronian) – URPL – dostęp: 2025-09-10.
3. „Bisfosfoniany: mechanizm działania i ich znaczenie w praktyce klinicznej”, Podyplomie.pl – dostęp: 2025-09-10.
4. Gemini.pl – „Bisfosfoniany – co to za leki?”, poradnik medyczny – dostęp: 2025-09-10.